به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) آیین رونمایی از کتاب «مرجع نشر ایران» و «کارنامه نشر ایران» عصر جمعه 25 اردیبهشت با حضور مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، مجتبی تبریزنیا تبریزی، معاون فناوری و اطلاع‌رسانی موسسه خانه کتاب و مدیر سالن کارنامه نشر و محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، در سالن کتاب و هنر بخش علمی و فرهنگی بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب ایران برگزار شد.
 
معرفی 12 صنف در مرجع نشر ایران
تبریزنیا در این نشست در معرفی «مرجع نشر ایران» گفت: این کتاب در حدود دو دهه سابقه انتشار دارد. از سال 1375 نخستین کتاب راهنمای کتابفروشان و ناشران با هدف ارائه راهنمایی به‌روز و دقیق از ناشران و صنوف مرتبط با حوزه نشر منتشر شد. امروز در جدیدترین «مرجع نشر ایران» در حدود 12 صنف حوزه نشر معرفی شده است.
 
وی ادامه داد: مرجع نشر 94، شامل 10 هزار و 547 رکورد اطلاعات از 12 صنف فعال در حوزه نشر است که در دو بخش اطلاعات عمومی و اطلاعات تخصصی متناسب با هر صنف تدوین شده است.
 
معاون فناوری و اطلاع‌رسانی موسسه خانه کتاب در ادامه تصریح کرد: به جز ناشران، دیگر صنوف عرصه نشر ارتباط مستقیمی با خانه کتاب ندارند و به این دلیل شاید اطلاعات مربوط به آن‌ها به‌طور کامل دقیق درج نشده باشد که امیدواریم با همکاری اهالی نشر کامل شود.
 
معرفی فعالیت 5160 ناشر در کشور 
تبریزنیا در معرفی 12 صنف یا گروه شغلی که اطلاعاتشان در این مجموعه گردآوری شده، گفت: نخستین صنف ناشران هستند که اطلاعات سه سال گذشته پنج هزار و 160 ناشر فعال در این مجموعه گردآوری شده است. از این تعداد سه هزار و 185 ناشر که 62 درصد کل ناشران را تشکیل می‌دهند تهرانی و یک‌هزار و 975 ناشر نیز شهرستانی هستند.
 
وی افزود: صنوف بعدی در این مجموعه به ترتیب کاغذفروشان با 241 واحد صنفی که بیشتر در تهران فعال هستند، لیتوگرافان با 218 واحد شامل 124 واحد مستقر در تهران و 94 واحد مستقر در شهرستان‌ها، چاپخانه‌دارها با 560 واحد شامل 250 واحد مستقر در تهران و 310 واحد مستقر در شهرستان‌ها، صحافی‌ها با 171 واحد شامل 107 واحد تهرانی و 64 واحد شهرستانی، کتابفروشان با سه هزار و 300 واحد شامل دو هزار و 475 کتابفروشی شهرستانی و 825 کتابفروشی در تهران است.
 
مدیر سالن کارنامه نشر ادامه داد: مراکز پخش با 126 واحد صنفی، تصویرگران با 183 واحد، طراحان گرافیک با 352 واحد، ناشران الکترونیک با 155 واحد، نمایندگان ناشران خارجی با 30 واحد و تشکل‌های صنفی نشر با 51 واحد، دیگر صنوفی هستند که در مرجع نشر 94 معرفی شده‌اند.
 
روزآمدی و تکمیل مشارکتی بر مبنای خوداظهاری
تبریزنیا گفت: بخش پایانی این مجموعه به نمایه‌ها اختصاص دارد که شامل حدود 10 هزار اسامی اشخاص مرتبط با نشر، نمایه 12 گروه واحدهای صنفی و پیش‌ شماره تلفن شهرستان‌هاست.
 
وی در پایان تصریح کرد: مشکل اساسی در گردآوری اطلاعات این است که تمامی اصناف نشر مایل هستند دیده شوند تا بتوانند کارشان را توسعه دهند و از طرف دیگر مایل نیستند اطلاعاتشان درج شود.
 
معاون فناوری و اطلاع‌رسانی موسسه خانه کتاب ادامه داد: افزایش روزآمدی و تکمیل مشارکتی بر مبنای خوداظهاری، توسعه قابلیت‌های سایت جدید خانه کتاب، افزودن پدیده‌های جدید حوزه نشر مثل چاپخانه‌های دیجیتال، سایت‌های فروش اینترنتی، سایت‌های فروش ای‌بوک، تاکید و توجه بیشتر به تکمیل و روزآمدی اطلاعات در سایت و اپلیکیشن، توسعه ارائه خدمات و اطلاعات متناسب با توسعه فناوری به‌ویژه تلفن همراه، تبلت و کتابخوان از جمله برنامه‌های آینده خانه کتاب است.
 
انتشار مرجع نشر از کارهای اساسی خانه کتاب است
در ادامه این آیین، غلامی‌جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب با اشاره به این‌که قدم نخست را در تدوین این مجموعه اتحادیه ناشران برداشته افزود: در سال 1351 اتحادیه ناشران و کتابفروشان جزوه‌ای چاپ کرد که اطلاعات ناشران و کتابفروشان در آن درج شد. در مرکز اسناد و مدارک علمی ایران نیز این اتفاق بار دیگر تکرار شد که ادامه پیدا نکرد. در سال 1367 نیز وزارت ارشاد برای تدوین این اثر اقدام کرد که در همان وضعیت باقی ماند. در سال 1375 موسسه خانه کتاب کار مستمری را آغاز کرد که در مدت 20 سال، انتشار مرجع نشر از کارهای اساسی این موسسه بوده است.
 
وی در ادامه گفت: در این مدت اقدامات دیگری نیز در موسسه انجام گرفته که از آن‌جمله می‌توان به معرفی اطلاعات ناشران در وب‌سایت خانه کتاب اشاره کرد. این اقدام گام مهمی برای تقویت و رونق وضعیت اقتصادی حوزه نشر است. نسخه چاپی و الکترونیکی مرجع نشر در خانه کتاب آماده شده که شامل اطلاعات موثق در حوزه‌های مختلف نشر است که البته کاستی‌هایی دارد که امیدواریم این نقاط ضعف در تعامل با تشکل‌ها و صنوف برطرف شوند.
 
جلیسه عنوان کرد: از دیگر فعالیت‌های خانه کتاب تهیه نسخه اندروید این مجموعه در انتهای سال 93 بود که در حال حاضر بخش کتابفروشی‌های آن آماده است و مخاطبان می‌توانند به راحتی با کمک راهنمای این نرم‌افزار، کتابفروشی‌های موردنظر خود را در هر شهری جستجو کنند. این ابزار نوین می‌تواند دسترسی به منابع و اطلاعات را تسهیل کند. امیدواریم تا پایان سال 94 بتوانیم نسخه‌های کامل‌تر آن‌را ارائه کنیم.
 
نشر کاغذی را فراموش نکنیم
مدیرعامل موسسه خانه کتاب در ادامه درباره مجموعه «کارنامه نشر» نیز گفت: «کارنامه نشر» فعالیت سالانه‌ای از سال 74 در خانه کتاب است و همه‌ساله اطلاعات نشر سال قبل را منتشر می‌کند. از سال 88 تا 92 این مجموعه به دلایلی منتشر نشد و از سال 93 که کتابشناسی ماه به چاپ رسید، اطلاعات چهار سال گذشته نیز در قالب کارنامه نشر تکمیل شد.
 
وی افزود: این مجموعه در شمارگان محدود منتشر شده و براساس میزان تقاضا تجدیدچاپ خواهد شد. باید در کنار نشر الکترونیک، چاپ کاغذی را هم داشته باشیم و نباید به یکباره آن فضا را فراموش یا محدود کرد.
 
نقش اتحادیه ناشران در رفع اشکالات مرجع نشر
جلیسه ادامه داد: اتحادیه ناشران نقش مهمی در رفع اشکالات و نواقص کار دارد. اگر کمک صنوف نشر نبود، مرجع نشر تولید نمی‌شد. امیدواریم در چاپ بعدی این مجموعه در سال آینده این اشکالات را برطرف کنیم.
 
مدیرعامل موسسه خانه کتاب گفت: از دلایل تفاوت ظاهری مرجع نشر 94 در مقایسه با مجموعه‌های قبلی، تلاش و همت موسسه آبرنگ و امیرهوشنگ اقبال‌پور، مدیرعامل این موسسه به‌عنوان اسپانسر چاپ این مجموعه است.   
 
خانه کتاب برای خدمت به اهالی نشر تاسیس شده است
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در آیین رونمایی از کتاب «مرجع نشر ایران» و «کارنامه نشر ایران» اظهار کرد: شرح وظایف خانه کتاب نشان می‌دهد که این موسسه برای خدمت به نشر و اهالی نشر تاسیس شده و به این دلیل رابطه بین ناشران و کتابفروشان و اهالی قلم با خانه کتاب، متفاوت است.
 
وی ادامه داد: خانه کتاب در حوزه‌های مختلف از شابک تا مرجع نشر، مخزن آمار و اطلاعات نشر است. بدون اطلاعات و آمار دقیق، نتایج درستی در پژوهش‌ها به‌دست نمی‌آید و این آمار را در خانه کتاب می‌توان یافت.
 
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران گفت: کاستی‌هایی نیز وجود دارد، از جمله اطلاعات در مورد ناشران حرفه‌ای که البته دلیل آن تعریف نشدن میزان و معیار درست است.
 
همکاری اتحادیه ناشران در تکمیل اطلاعات مرجع نشر
آموزگار در ادامه تصریح کرد: آمار و اطلاعات اساساً وسیله‌ و ابزاری برای تحلیل است تا بتوان وضعیت فعلی را سنجید و مسیر بعدی را مشخص کرد ولی خانه کتاب تنها به ارائه آمار صرف بسنده نکرده است.
 
وی افزود: مرجع نشر، کتابی است که تقریباً در دفتر هر ناشری یک نسخه از آن وجود دارد و واقعاً مفید است. اما تصور می‌کنم اطلاعات و آمار هنوز از دقت موردنظر فاصله دارد که کار جدی‌تری را می‌طلبد، به‌ویژه که در حوزه نشر تغییر و تحول فراوان رخ می‌دهد.
 
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در پایان گفت: باید پروژه‌ای تعریف شود تا بتوان اطلاعات موثق و کامل‌تری از همه حوزه‌های نشر کشور را جمع‌آوری کرد. اتحادیه ناشران آماده همکاری در این زمینه است. این اطلاعات می‌تواند منشأ خدمات بسیار مفیدی برای روشن کردن مسیر و مقصد باشد.