به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «حمایت بیمه‌ای از اهل قلم» عصر سه‌شنبه 29 دی با حضور حمیدرضا پرتو و حمید فدایی جویباری از وکلا و کارشناسان حقوق تأمین اجتماعی و همچنین سید علی آل داوود به عنوان مجری این نشست، در سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار شد.

سید علی آل داوود در ابتدای این نشست با اشاره به مسائل مطرح شده در جلسات گذشته درباره نظام بیمه‌ای اهالی قلم، گفت: متاسفانه قانون مشخص و مدونی درباره بیمه اهالی قلم، آن‌گونه که در شأن و جایگاه این عزیزان باشد وجود ندارد؛ البته این اتفاق به شکلی از سوی موسسه خانه کتاب برای اهالی قلم انجام می‌شود، اما جامعیت ندارد. امیدواریم با استمرار این جلسات و حضور پررنگ اهالی قلم در آن، نهایتاً لایحه‌ای جامع برای حمایت‌های بیمه‌ای اهالی قلم تدوین و برای تصویب به مجلس ارائه شود.

در ادامه، حمیدرضا پرتو از وکلای پایه یک دادگستری با تخصص حقوق تأمین اجتماعی، به تشریح وضع مشمولان نظام حمایتی بیمه‌ای پرداخت و گفت: مشمولان نظام بیمه‌ای به دو دسته «اجباری» و «اختیاری» تقسیم می‌شوند؛ مشمولان نظام بیمه‌ای «اجباری» خود شامل چند دسته مختلف هستند، مانند کارگران که شامل قانون کار می‌شوند. در این نظام بیمه‌ای کارفرما و کارگر در بحث پرداخت حق بیمه چه همکاری کنند و چه همکاری نکنند، از این نظام بیمه‌ای برخوردار هستند.

پرتو در این باره توضیح داد: به عبارت دیگر حتی اگر کارگر با رضایت کتبی خود و دریافت مبلغی بیشتر، از دریافت بیمه خودداری کرده باشد، و کارفرما به سازمان تأمین اجتماعی حق بیمه پرداخت نکرده باشد، در صورت اقدام قانونی کارگر، سازمان تأمین اجتماعی مکلف به پوشش بیمه‌ای کارگر است.

وی درباره بیمه اهالی قلم نیز گفت: تا کنون قانونی که مشخصاً بیاید برای بیمه اهالی قلم تعیین تکلیف کند تصویب نشده و کارهایی هم که تا کنون در زمینه بیمه این عزیزان به انجام رسیده، بر اساس بخشنامه، آیین نامه و توافقنامه‌هایی بوده که بین سازمان تأمین اجتماعی و سایر سازمان‌های مربوط به امضاء رسیده است.

این متخصص حقوق تأمین اجتماعی به نظام بیمه‌ای «اختیاری» اشاره کرد و توضیح داد: نظام اختیاری نظامی است که اهالی قلم و هنرمندان در این دسته پیش بینی شده‌اند که بر خلاف نظام اجباری، اگر اهالی قلم حق بیمه خود را پرداخت کنند از بیمه بهره‌مند و اگر پرداخت نکنند از آن محروم خواهند شد.

پرتو با اشاره به نقدهای موجود درباره این تقسیم بندی گفت: اساساً باید بیمه اهل قلم در قالب بیمه اجباری دیده شود، اما از طرف دیگر نباید این موضوع باعث فشار آوردن بیش از حد به سازمان تأمین اجتماعی شود، چرا که در نهایت به ورشکست شدن این سازمان می‌انجامد که در حال حاضر هم با چنین مشکلاتی دست به گریبان است.

وی درباره لزوم بازنگری در این قانون، تأکید کرد: تا زمانی که نظام بیمه‌ای اهالی قلم «اختیاری» است و قانون خاصی درباره این دسته از بیمه شدگان وجود ندارد، کاستی‌های موجود در بیمه برطرف نخواهد شد و همچنان وجود خواهد داشت.

پرتو با اشاره به روند احراز شرایط اهالی قلم به وزارت ارشاد و روند معرفی به سازمان تأمین اجتماعی گفت:  تنها تفاوت افرادی که به عنوان اهالی قلم به سازمان تأمین اجتماعی معرفی می‌شود این است که دولت ماهی چهل یا پنجاه هزار تومان برای پرداخت حق بیمه آنها کمک می‌کند. به عبارت دیگر اگر شخص خودش آن چهل یا پنجاه هزار توان را پرداخت کند می‌تواند به همان صورت بیمه شود و دیگر آن همه مراحل را طی نکند.

حمایت کم‌رنگ دولت در نظام جدید بیمه‌ای اهل قلم
حمید فدایی جویباری نیز در ادامه این نشست بیمه اهالی قلم را در بخش بیمه اختیاری و بیمه حرف و مشاغل آزاد توصیف کرد و گفت: ما به طور کلی دو نوع بیمه اختیاری داریم؛ یکی بیمه حرف و مشاغل آزاد و دیگری بیمه به صورت اختیاری است. بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد برای افرادی است که خودشان به صورت خویش فرما اقدام به پوشش بیمه‌ای می‌کنند و برای دیگری کار نمی‌کنند.

وی افزود: بیمه اهالی قلم و هنرمندان شکل خاصی از بیمه حرف و مشاغل آزاد است، با این توضیح که ما در بیمه حرف و مشاغل آزاد مقدار کمی از حمایت‌های دولت را داریم؛ یعنی چیزی حدود 3 درصد را دولت تأمین می‌کند، ولی در بیمه اهالی قلم و هنرمندان، اگر شخص دارای آن ضوابط لازم برای این نوع بیمه باشد، دولت کمک دیگری هم برای آنها درنظر می‌گیرد، که یکی از این حمایت‌ها در نظام قدیم بیمه هنرمندان از سال 81 به بعد و دیگری در نظام جدید بیمه اهالی قلم یعنی از سال 91 به بعد بوده است.

وفایی در این باره توضیح داد: در نظام قدیم بیمه هنرمندان 10 درصد حق بیمه را دولت و 8 درصد را خود بیمه شده تأمین می‌کرد و اگر می‌خواست از درمان هم استفاده کند، 50 درصد حق درمان را دولت و 50 درصد دیگر را خود بیمه شده تقبل می‌کرد. اما در نظام جدید بیمه اهل قلم، دولت آن حق سرانه درمان را برعهده خود اهالی قلم گذاشته و هیچ گونه پوششی نمی‌دهد و فقط در ارتباط با پرداخت بیمه اصلی آنها، 27 درصد آن را تقبل کرده است.

این متخصص حقوق تأمین اجتماعی تأکید کرد: یعنی در نظام جدید دولت هم بحث پوشش بیمه‌ای را از نظر اعطای یارانه کم کرده و هم در بحث حق سرانه درمان هیچ پوششی نمی‌دهد!

وفایی در ادامه با اشاره به شرایط لازم برای قرار گرفتن در دسته بیمه اهالی قلم (صاحبان حرف و مشاغل آزاد) گفت: متقاضیان برای قرار گرفتن در این دسته، پس از گذراندن مراحل احراز صلاحیت اهل قلم بودن و معرفی به تأمین اجتماعی باید قراردادی را با این سازمان به امضا برسانند که این قرارداد نیازمند مقدماتی است که بر این اساس باید مورد معاینات و آزمایش‌های پزشکی قرار گیرند که سلامتی جسمی ایشان مورد صلاحیت قرار گیرد.

وی در تشریح دلایل انجام این  معاینات پزشکی گفت: ما در بیمه سه نوع حمایت بیمه‌ای بلند مدت داریم یکی از کارافتادی، یکی بازنشستگی و دیگری فوت است که بر اساس هر یک از این موارد حق بیمه جداگانه و مشخصی تعریف می‌شود. زمانی که شخص در این آزمایش‌های از کارافتاده کلی تشخیص داده می‌شود، دیگر آن نوع از بیمه (مستمری ازکار افتادگی) را با او قرارداد نمی‌بندد و قرارداد را صرفاً بابت حمایت‌های دیگر مانند بازنشستگی و فوت می‌بندند.

وی ادامه داد: در این قرارداد شخص بیمه می‌تواند انتخاب کند که من می‌خواهم تنها از پوشش بیمه‌ای برای مستمری بازنشستگی استفاده کنم که در این صورت قراردادی با نرخ پرداخت 12 درصد با او می‌بندند اما اگر بخواهد هم از مستمری بازنشستگی و هم از مستمری از کار افتادگی استفاده کند باید 14 درصد و اگر بخواهد هم از بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت استفاده کند نرخ حق بیمه 18 درصد را انتخاب می‌کند.

این حقوقدان  گفت: تنها جایی که در نظام بیمه‌ای تأمین اجتماعی، نرخ بیمه تفکیک‌پذیر است، همین بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد (اهل قلم) است که ما می‌توانیم میزان حق بیمه را خودمان بر اساس خدماتی که می‌خواهیم به اختیار انتخاب کنیم.