به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)،مهدي محقق در ابتداي سخنان خود در اين نشست كه عصر ديروز در انجمن آثار و مفاخر فرهنگي برگزار شد ،با بيان اين كه در نخستين سال ورودش به دانشگاه تهران در درس متون نظم و نثر فارسي شاگرد معين بوده است، گفت: من در آن كلاس‌ها روش تحقيق در متون فارسي را از ايشان آموختم و در سال‌هاي بعد نيز در تاليف مجموعه‌اي از كتاب‌هاي درسي با ايشان همكاري داشتم.

وي ادامه داد: در همان دانشگاه افتخار اين را داشتم كه نخستين دانشجويي باشم كه ايشان راهنمايي رساله دكتري او را پذيرفت. رساله‌اي كه درارديبهشت 1338 از آن دفاع كردم.

محقق با اشاره به پرتوان بودن دكتر محمد معين يادآور شد: دانشمندي اسكندراني با نام "يحيي النحوي" هست كه در متون لاتيني نامش "‍‍‍ژان فيلوكونوس" ضبط شده. فيلوكونوس به معناي "محب التعب" است. يعني كسي كه سختي‌ها را دوست دارد و از آنها استقبال مي‌كند. دكتر معين نيز به واقع محب التعب بود. كوشش او در فرهنگ‌نويسي بسياربود و حواشي و تعليقاتش بر برهان قاطع به راستي يك شاهكار ادبي محسوب مي‌شود.

رييس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي با بيان اين كه تصحيح برهان قاطع با آن شكل ،نخستين مورد از نوع خود در ايران به شمار مي آمد، افزود: متاسفانه پيشينه‌اي در ما هست كه تا فردي در قيد حيات باشد، قدر و ارزشش شناخته نمي‌شود. ازفردوسي تا امروز، بسترگاهي ايجاد شده كه در آن بستر، مشخص نمي‌شد معين كيست، چه مي‌كند و چگونه بايد ابزار كارش را فراهم كنند.

وي با اشاره به خاطره‌اي از آخرين باري كه معين را در صحت و سلامت ديده است، گفت: درآن زمان قانوني تصويب شده بود كه بنا به آن استادان بايد به صورت تمام وقت در دانشگاه حضور پيدا كنند. ولي قوانين حاكم بر مراكز علمي ما قوانين اداري است و از روح علمي بهره‌اي ندارند. هيچ نيازي نيست كه يك استاد تمام وقت خود را در دانشگاه بگذراند. اين حاصل تلاش يك استاد است كه بايد در دانشگاه حاضر باشد، نه حضور فيزيكي آن استاد.

محقق ادامه داد: بايد پيش از رفتن به دانشگاه مك كين كانادا براي تدريس، به خداحافظي با استادان دانشگاه مي‌رفتم. نخست استاد محمود شهابي را ديدم كه به من گفت خوشا به حالت كه از اين مملكت مي‌روي و از اين خفت و خواري خلاص مي‌شوي. شهابي بزرگ‌ترين فقيه و اصولي دانشگاه تهران بود.

وي سپس خاطرنشان كرد: پس از ديدار با محمود شهابي، به دانشكده ادبيات رفتم تا با دكتر معين خداحافظي كنم. ديدم كه او چند فيش در يك جيب و چند فيش در جيب ديگر كرده و در هر جيب يك مداد گذاشته تا در اين مدتي كه بالاجبار بايد در دانشگاه باشد، بتواند كمي كارهاي خود را نيز انجام دهد. به من گفت پدرسوخته‌ها مي‌خواهند ما را دق مرگ كنند؛ و سرانجام نيز دق‌مرگ شد.

محقق در اين بخش از سخنانش با طرح اين پرسش كه "هيچ كس نگفت چرا فردي مثل دكترمعين بايد از ساعت 9 صبح تا 4 بعدازظهر در دانشگاه حضور فيزيكي داشته باشد"، اظهار داشت: اين همان ايرادي است كه دربسياري از زمان‌ها براي اهل علم اعمال مي شود، تنها صورتش تغيير مي‌كند. ولي آنچه هميشه هست، ناراحتي اهل علم است. معين زماني از دنيا رفت كه تازه شروع كرده بود به نوشتن مجموعه كتاب‌هايي درباره مسائل دستوري زبان فارسي كه اگر به پايان مي‌رسيد، ما امروز داراي يك دايره المعارف بسيار ارزشمند دستور زبان فارسي بوديم.