به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «حقوق انسان» نوشته «توماس پین» با ترجمه رامین مستقیم از سوی انتشارات روشنگران و مطالعات زنان روانه بازار نشر شده است.

دیپاچه‌ای بر نسخه چاپ شده در انگلستان، نامه به جورج واشنگتن در آغاز کتاب، حقوق انسان، اعلامیه حقوق انسان و شهروندان تدوین شده در مجلس ملی فرانسه، تاملاتی در باب اعلامیه حقوق و فصل جورواجور عناوین فصول اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهند.

مترجم در دیباچه‌ای که بر این اثر نوشته درباره توماس پین می‌گوید: «او متفکری درجه یک یا مولد افکار ناب و اصیل فلسفی نیست؛ ادعای آن را هم ندارد. او متونِ «جان لاک» و «آدام اسمیت» و دیگران را خوانده و با عقل سلیم خود آن‌ها را فهیمده و می‌فهماند. در سده‌ی هجدهم که بشر از جوامع سنتی که ارزش‌های ثابت و سنن تغییرناپذیر داشتند، فاصله می‌گرفتند جزوه‌نویس فراوان بود. تاریخ، تعدادی از آنان را می‌شناسد؛ جیمز اوتیس، بنجامین فرانکلین، جان دیکنسون، جوزف وارن، توماس جفرسن، ساموئل جان‌سون، ادموند بورک، توماس پین و توماس هاتیچینسن (Hutichinson) از آن جمله هستند.

اما چرا توماس پین در جهان مهم شد؟ او انگلیسی ضدسلطنت انگلستان و آمریکایی طرفدار انقلاب کبیر فرانسه بود و جزوه‌ی عقل سلیم او در آمریکای پیش از استقلال، کاغذ زری بود که با انجیل در شمارگان پهلو می‌زد. او کویکرزاده بود. فرقه‌ای که در انگلستان تحت شکنجه و تعقیب بودند، اما کویکر نماند از فرقه اجدادی خود فاصله گرفت و آمریکاییان را به جنگیدن در راه استقلال تشویق کرد. کویکرها صلح‌طلب مطلق‌اند اما او مبارزه را انتخاب کرد. چنین انسانی نمی‌تواند توجه دیگران را در لحظات حساس تاریخ هر کشوری جلب نکند.

توماس پین این افتخار را پیدا کرد که از رعیتی پادشاه انگلستان بُبِرد و بگریزد و از شهروندان آمریکا و انقلاب کبیر فرانسه شود. او ستایش‌گر انقلاب‌های فرانسه و آمریکا بود. در همین کتاب حقوق انسان از او می‌خوانیم: انقلاب‌های فرانسه و آمریکا پرتوی نوری به سراسر جهان ساطع کرده است.»

او در این کتاب با ادموند بورک پنجه در پنجه می‌اندازد که فردی ادیب، خوش قلم و مطلع و سیاست‌ورز در بریتانیای کبیر بود؛ اما توماس پین که از حریف قوی پنجه نمی‌هراسد، با همان عقل سلیم در ستایش انقلاب کبیر فرانسه و نادرستی نظام سلطنتی و درستی نظام جمهوری و مهم‌تر از همه، قانون اساسی داد سخن می‌دهد و مزایای قانون اساسی را بر همه‌ی جوامع بشری به ویژه قاره‌ی اروپای هم عصر خود برمی‌شمرد و با این همه از ادموند بورک همیشه به صورت مؤدبانه آقای بورک یاد می‌کند. ثابت می‌کند که او و سلطنت انگلستان به جهان کهن متعلق‌اند و بشریت باید به عقل خودبنیاد ـ بنیاد متکی شود و نمایندگان خود را به پارلمان بفرستد و نظام جمهوری را برپا دارد. شاید برای خوانندگان امروز مفاهیم آزادی و فرصت‌های برابر و حق مالکیت و نادرستی نظام سلطنت موروثی بسیار پیش پا افتاده به نظر بیایند، اما در سده هجدهم ابراز آن بسیار پرهزینه بود و اشرافیت و ارباب کلیسا در برابر تغییرات مقاومت می‌کردند. توماس پین به اندیشیدن خطر کرد و زندگی انسان بدون آزادی را شایسته‌ی زیستن ندانست.

او اصول خود را در هیچ کشوری کنار نگذاشت و مصلحت‌اندیشی نکرد. در فرانسه با نظام سلطنتی مخالفت جانانه کرد اما با اعدام لویی شانزدهم چنان مخالفتی کرد که نزدیک بود جان خود را از دست بدهد. در آمریکا که آن همه برای استقلال و نظام جمهوری آن از جان مایه گذاشته بود، شهروندی آمریکا را از او دریغ داشتند و از محل اخذ رأی بیرونش راندند. توماس پین در سال 1737 در «ثت فورد» در خانواده‌ای اهل فرقه‌ی کویکر خشونت پرهیز زاده شد و پس از گذراندن کودکی، نوجوانی و حتی جوانی دشوار در 1774 به آمریکا آمد و در آن‌جا مبلغِ استقلال مستعمره نشین‌ها از بریتانیا شد وقتی دید ادموند بورک سیاست‌ورز مبرزّ با دردانه‌ای او، یعنی انقلاب فرانسه مخالفت کرده است، دیگر طاقت از کف داد و جزوه‌ی حقوق انسان را نوشت.

«حقوق انسان» پس از بازگشت توماس پین در سال 1790 به لندن نوشته شد و گفته می‌شود، چهار روز پس از انتشار تعمقاتی در باب انقلاب در فرانسه اثر ادموند بورک، جزوه‌ی حقوق انسان به دست توماس پین قلمی شد. نثر حقوق انسان اصلاً فصاحت و حتی بلاغت ندارد و برای تفهیم مفاهیم حتی از حشو پرهیز نمی‌کند، اما در عقل سلیم استدلال و خیرخواهی برای همه‌ی بشریت موج می‌زند.

اگر توماس پین در 1814 و 1815 زنده بود نمی‌توانست باور کند در پی آن انقلاب فراگیر، بار دیگر سلطنت، ولو نه چندان بلندمدت به فرانسه بازگشته و این بار از خاندان بوربون، برادر لویی شانزدهم با لقب لویی هجدهم بر تخت شاهی می‌نشیند. برای درک کاستی‌های توماس پین جزوه‌نویس، بشر باید نیم قرنی صبر می‌کرد تا فرانسوی اشراف‌زاده‌ای به نام آلکسی دو توکویل، کتاب‌های انقلاب فرانسه و رژیم پیش و دموکراسی در آمریکا را بنویسد و به ما بفهماند که گذشته‌ی هر جامعه در انتخاب‌های مردمان آن جامعه مؤثرند و ایدئولوژی‌ها با آن چه که در عمل تحقق می‌یابند، تفاوت دارند. 

کتاب «حقوق انسان» با شمارگان 500 نسخه در 176 صفحه به بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده است.