خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ شاید زمانی که احمد مسجد جامعی برای نخستین بار طرح روز کتابگردی را ارائه می‌کرد، تصور می‌شد که ایده برگزاری این روز در حد اجرای یک طرح نمادین باقی بماند، اما امسال با گذشت چندین سال از برگزاری روز کتابگردی، این طرح بسیار بیشتر از گذشته جای خود را در بدنه مردمی باز کرده است و استقبال بی نظیر علاقه‌مندان به یار مهربان در پنج شنبه دوم آذرماه از سراسر کشور نشان داد که روز کتابگردی کم کم خود را به عنوان یک روز فرهنگی تثبیت کرده است.
  روز گذشته بسیاری از کتابفروشی‌های کشور تا ساعت 12 شب پذیرای کتابدوستان بودند و خوشحالی مضاعف آنجا بود که کتابفروشی‌هایی چون پردیس مشهد به عنوان مرکزی که در پایتخت ساکن نیست، لقب شلوغ‌ترین کتابفروشی کشور را در روز کتابگردی به خود اختصاص داد. برخی کتابفروشی‌های دیگر نیز در شهرستان‌ها مانند کتابفروشی اهواز از استقبال بسیار خوب مردم از روز کتابگردی خبر دادند.

مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به آمار میزان فروش کتاب در نخستین روز طرح «پائیزه کتاب» در روز کتابگردی گفت: خوشبختانه مردم استقبال بسیار خوبی داشتند و بیش از 26 هزار 329 نفر از کتابفروش‌های عضو طرح پائیزه خرید داشتند که این افراد بیش از 70 هزار نسخه کتاب خریداری کرده‌اند. 

به گفته این مقام مسئول، علاوه بر شهر تهران، استان‌هایی مانند قم، البرز، خراسان، بوشهر و کرمان نیز بسیار فعال بودند و کتابفروشی‌های این استان‌ها روز شلوغی را سپری کردند.
  همزمان با برگزاری طرح پاییزه کتاب که تنور روز کتابگردی را گرم‌تر کرد. بسیاری از کتابفروشی‌هایی که از ساعت‌های آغازین صبح میزبان مردم قبل از اینکه نیمی از روز را گذرانده باشند، از تمام شدن اعتبار یارانه خود در طرح پاییزه کتاب خبر دادند و خواستار شارژ مجدد اعتبار می‌شدند.

حضور چهره‌های محبوب فرهنگی نیز در کتابفروشی‌های سراسر کشور و دیدار با مخاطبان از نزدیک، نشاط بیشتری را به روز کتابگردی بخشید. اما در روزی که همه تلاش کردند تا سهمی در انس بیشتر مردم با کتاب و کتابخوانی داشته باشند، جای خالی رسانه ملی بیشتر احساس می‌شد. رسانه‌ای که می‌توانست با اطلاع‌رسانی بیشتر درباره این رویداد فرهنگی باعث شود مردم بیشتری به کتابفروشی‌ها بیایند.
 
حسام موحدی از مسئولان اجرایی نشر چشمه پاسداران که روز گذشته، میزبان کتابدوستان بسیاری بوده، گفت: طرح کتابگردی طی سال‌های برگزاری‌اش تبدیل به طرح جذابی برای مخاطبان شده است و نزدیک به 600 نفر روز گذشته تنها از شعبه نشر چشمه پاسداران بازدید کردند.

وی افزود: این طرح برای نخستین بار از سوی احمد مسجد جامعی مطرح شد و هر ساله در آخرین پنج شنبه آبان‌ماه کتابگردی برگزار می‌شود. خوشبختانه هر سال این طرح بیشتر میان مردم نهادینه می‌شود. امسال نیز چهره‌های مختلف فرهنگی محمود حسینی‌زاد، مهدی یزدانی خرم، محسن آذرم، امیر مهدی حقیقت و ... روز گذشته در نشر چشمه حضور یافتند.
 
به گفته موحدی، هچنین با ایده‌ای که از سوی یزدانی خرم مطرح شد، از مجتبی جباری هم برای حضور در این طرح دعوت شد و استقبال خوبی هم از سوی مردم صورت گرفت.
 
کتابگردی نهادینه شده است
موحدی معتقد است به دلیل اطلاع‌رسانی‌هایی که طی چند سال اخیر درباره طرح کتابگردی صورت گرفته است، امروز مردم این طرح را به عنوان یک روز فرهنگی می‌شناسند و خوشبختانه امسال نیز شاهد این بودیم که این طرح کمتر به صورت نمادین برگزار شد و این نشان دهنده نهادینه شده کتابگردی در میان مردم است. البته برای تداوم ارتباط مردم با کتابفروشی‌ها و به نوعی ادامه طرح کتابگردی طی سال لازم است تا برنامه‌ریزی مدیریتی در این باره صورت بگیرد.

وی همچنین با اشاره به استقبال خوب از طرح پاییزه کتاب در روز کتابگردی عنوان کرد: اگرچه امسال اطلاع‌رسانی‌ها درباره طرح پاییزه کتاب و کتابگردی کمی تحت الشعاع زلزله قرار گرفته بود با این وجود تجربه فروش نشر چشمه در طرح پاییزه کتاب امسال در مقایسه با سال گذشته بسیار بهتر بود.
  بهزاد عبدی مدیر کتابفروشی نیماژ نیز با تاکید بر اینکه روز کتابگردی تبدیل به یک رسم شده است، از حضور چهره‌های مختلف فرهنگی مانند اسدالله امرایی، احمد پوری، حسن شهسواری، نرگس آبیار و .... در روز گذشته در نشر نیماژ گفت.
 
مردم نیامدند که با سلبریتی‌ها عکس بگیرند
به گفته وی، امسال متناسب با اطلاع‌رسانی‌هایی که صورت گرفته بود، مردم استقبال خوبی از این طرح داشتند و نکته قابل تامل در روز گذشته این بود که بر خلاف سال گذشته مردم تنها برای دیدن کتاب‌ها و سلبریتی‌ها نیامده بودند، بلکه میزان فروش کتاب نیز بالا بود.
 
عبدی در همین باره اضافه کرد: شاید در سال‌های گذشته اگرچه استقبال خوبی از این طرح صورت می‌گرفت اما ازدحام مردم در کتابفروشی‌ها اغلب برای دیدن شخصیت‌های محبوب فرهنگی بود، امسال ولی اتفاق خوبی صورت گرفته بود و مردم توانستند به عنوان مخاطبان هدفمند با نویسندگان مورد علاقه‌اشان در روز کتابگردی تعامل داشته باشند.

مدیر کتابفروشی نیماژ عنوان کرد: شاید معمول باشد که اغلب نویسندگان از تعامل با مخاطبانشان در کتابفروشی‌ها فقط به امضای آثارشان بسنده کنند در حالی که این روش درستی نیست و به طور مثال در روز کتابگردی باید فرصتی به وجود بیاید که مخاطبان با نویسندگان تعامل و گپ و گفت‌ داشته باشند و خوشبختانه این اتفاق روز گذشته صورت گرفت.

بهزاد عبدی همچنین برای اینکه روز کتابگردی تبدیل به یک پز فرهنگی نشود، پیشنهاد کرد تا شخصیت‌های فرهنگی و نویسندگانی که در این روز در کتابفروشی‌های حضور پیدا می‌کنند،‌خودشان کتاب‌هایی را به مخاطبان پیشنهاد بدهند.
  محمدعلی جعفریه مدیر انتشارات ثالث نیز به استقبال بی نظیر مردم از روز کتابگردی اشاره کرد و ادامه داد: خوشبختانه استقبال بسیار خوب مردم روز گذشته نشان داد که روز کتابگردی در ذهن علاقه‌مندان و خوانندگان به کتاب و کتابخوانی نهادینه شده است.

به گفته وی، روز گذشته در کتابفروشی‌های ثالث چهره‌های مختلف فرهنگی حضور داشتند و در کنار این‌ها نیز مردم حضور پررنگی داشتند. البته در کنار برگزاری روز کتابگردی نشر ثالث نیز برنامه‌های ویژه‌ای را تدارک دیده بود و بر اساس شنیده‌هایش از شعبه‌های مختلف تا ساعت 10 شب حضور و خرید کتاب از سوی مردم بینظیر بود.

باید برنامه‌هایی تهیه کرد تا در طول سال سنت کتابگردی تداوم پیدا کند
جعفریه البته معتقد است باید برنامه‌هایی را تهیه کرد تا در طول سال سنت کتابگردی تداوم پیدا کند. به طور مثال می‌توان همزمان با برگزاری زادروز نویسندگان و شخصیت‌های محبوب فرهنگی از آنها دعوت کرد تا به کتابفروشی‌ها بیایند و با مردم در ارتباط داشته باشند.
  مدیر انتشارات ثالث با تاکید بر اینکه کتابفروشی‌ها باید به پاتوق‌های فرهنگی تبدیل شوند افزود: تلاش ما باید این باشد که در سطح کشور ارتباط مردم با کتابفروشی‌ها بیشتر شود. اگر به تاریخ نشر ایران نگاهی بیاندازیم می‌بینیم که به طور مثال برخی از کتابفروشی‌ها تبدیل به پاتوقی برای شخصیت‌هایی چون بدیع‌االزمان فروزانفر شدند. بنابراین ما نیز باید این زمینه را تقویت کنیم. امروز محفل‌های چون کافه کتاب ادامه دهنده همین راه هستند.
 
تداوم طرح‌ پاییزه کتاب
جعفریه در بخش دیگری از سخنانش به برگزاری طرح پاییزه کتاب در روز کتابگردی هم اشاره‌ای کرد و خواستار تداوم چنین طرح‌هایی شد.
 
وی در همین باره یادآور شد: به هر حال اختصاص یارانه به خریدار کتاب سودش مستقیما به تمامی افرادی می‌رسد که در چرخه نشر قرار دارند بنابراین سیاست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید این باشد که به مرور زمان بودجه‌های برگزاری حتی نمایشگاه‌های استانی را نیز به اجرای طرح‌هایی چون پاییزه کتاب اختصاص دهد و از این طریق این مسیر را تقویت کند.
  سید احمد سیدی مدیر کافه آیه شهرستان اراک نیز بر حضور پرشور مردم در  این روز صحه گذاشت و افزود: ما روز گذشته متناسب با تبلیغاتی که صورت گرفته بود تا ساعت 10 شب شاهد حضور گسترده مردم بودیم. همچنین اجرای طرح پاییزه کتاب نیز باعث استقبال بیشتر مردم از روز کتابگردی شده بود. از سوی دیگر حضور چهره‌ها و نویسندگان در این کتابفروشی ها شور و نشاطی به این محیط بخشیده بود.

پاییزه کتاب موجب ارتباط بیشتر مردم با کتابفروشی‌ها می‌شود
پسیدی معتقد است که اجرای طرح‌های فصلی چون پاییزه کتاب می‌تواند موجب ارتباط بیشتر مردم با کتابفروشی‌ها و شاید اگر این طرح‌ها به صورت دائم برگزار شود، چنین تاثیرگذاری را نداشته باشد.

وی همچنین با اشاره به هماهنگی و یکپارچگی بیشتر مسئولان و کتابفروشی‌ها در روز کتابگردی در تهران گفت: این در حالی است که در شهرستان‌هایی مانند اراک کمتر این اتفاق صورت گرفت در حالی که می‌توانست به حضور بیشتر مردم در این روز کمک کند.

اطلاع‌رسانی نامناسب صدا و سیما
محمد یراقچی از مسئولان اجرایی نشر پنجره هم با بیان اینکه روز کتابگردی اکنون با گذشت سه دوره از آن در میان کسانی که با کتاب سر و کار دارند جا افتاده است عنوان کرد: روز گذشته نشر پنجره شاهد حضور بسیار خوب مردم بود حتی عده زیادی به صورت خانوادگی به کتابفروشی آمده بودند و با توجه به طرج پاییزه کتاب، آثار مورد علاقه‌شان را خریداری کردند. بنابراین ما روز گذشته پنج برابر روزهای معمولی حد فروش داشتیم و تا ساعت 12 شب میزبان علاقه‌مندان به کتاب بودیم.

وی با اشاره به کاهش سرانه مطالعه در ایران بر نقش اطلاع‌رسانی رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی در اجرای این طرح تاکید کرد و افزود: متاسفانه صدا و سیما برای این روز اطلاع رسانی نداشت اما با این وجود تلاش‌هایی در خبرگزاری‌ها و فضای مجازی صورت گرفت. به هر حال مساله کتاب و کتاب خوانی موضوعی است که باید در ابتدا از سوی نهادهایی چون وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم مورد توجه قرار گیرد و کتاب باید از دوران کودکی به میان خانواده و نقش آموزشی هم بر عهده این نهادست که علاقه به کتاب‌های عمومی را در کنار کتاب‌های درسی در کودکان ایجاد کنند.
  خیرالنسا نجاتی مدیر کتابفروشی سوشیانس شهرستان سمنان نیز بر اطلاع‌رسانی رسانه‌ ملی برای برگزاری بهتر این روز تاکید کرد و گفت: روز گذشته استقبال خوبی با وجود اطلاع‌رسانی نامناسب در سمنان صورت گرفت و اگر صدا و سیما و سایر رسانه‌های استانی همکاری بیشتری در اطلاع‌رسانی داشته باشند قطعا با توجه به اجرای طرح پاییزه کتاب استقبال از این بیشتر نیز بود.

سید علی محمد حسینی مدیر مجتمع شهر کتاب کاغذی که دیروز در شیراز میزبان جمعی از مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، استقبال مردمی از روز کتابگردی را بی نظیر توصیف کرد و گفت: ما روز گذشته در کتابفروشی از ساعت 9 تا 12 شب پذیرای مردم بودیم و واقعا حضور بدنه جامعه در این روز بسیار خوب بود. 

وی یادآور شد: نکته قابل تامل اطلاع‌رسانی این رویداد بود، بسیاری به ما می‌گفتند که اگر زودتر مطلع می‌شدند با توجه به اجرای طرح پاییزه کتاب حضور پیدا می‌کردند بنابراین تجربه امسال نشان می‌دهد برای برگزاری بهتر این روز در سال‌های آتی باید روی اطلاع‌رسانی بهتر روز کتابگردی کار بیشتری صورت گیرد.