به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «سوژه‌گی» با عنوان فرعی ما چه کسی یا چه چیزی هستیم؟ نوشته دونالد ای. هال به ترجمه هادی شاهی از سوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه روانه بازار نشر شده است.
کتاب «سوژه‌گی» از دونالد ای. هال به دنبال یافتن پاسخ یا پاسخ‌هایی درباره کیستی و چیستی انسان است که در طول زمان دستخوش تغییرات و دگرگونی‌های زیاد و شگرفی شده است. دونالد ای. هال نظریه‌پرداز آمریکایی و محقق برجسته مطالعات بریتانیا، نظریه دگرباشان، مطالعات فرهنگی، اخلاق و کنشگری در مطالعات جنسی است. کتاب «سوژه‌گی» تاریخ نظریه‌های فردیت و هویت را از دوران کلاسیک تا زمان حال بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این نظریه‌ها را می‌توان در نقد ادبی و فرهنگی به کار گرفت.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم: ««من کیستم؟» پرسشی است که بدون شک ذهن همه ما را در برهه‌های مختلف زندگی به خود مشغول کرده است. در واقع در دورانی زندگی می‌کنیم که معمولا از ما خواسته می‌شود هویت‌هایمان را با افراد و نهادهای حاکم بازاندیشیم، بیان کنیم و شرح دهیم، مثالی از این دست والدین، مشاوران مدرسه، کتاب‌های پرفروش خودآموزشی گوروها، مجریان میزگردهای تلویزیونی و حتی تبلیغ کنندگانی هستند که ترغیبمان می‌کنند شکل دیگری از «خود» را با خرید یک اتومبیل گران، یا برنامه ورزشی جهت کم کردن وزن و یا امتحان کردن یک رنگ موی جدید تعریف و بیان کنیم. همیشه به سمتی سوق‌مان داده‌اند که باور کنیم آزادی و توانایی آفرینش و بازآفرینش خودمان را آزادانه و کاملا ارادی در دست داریم ـ البته اگر اراده و اختیاری داشته باشیم ـ اما در عین حال فرصت انتخاب و گزینش بسیار کمی به ما داده می‌شود تا بتوانیم بر اساس جنس، اقلیم، قومیت و جنسیت به سهولت با جامعه عجین شویم و این موضوع شک برانگیز است.»
در فصل نخست کتاب به این موضوع پرداخته می‌شود که چگونه دکارت درباره مفهوم خود اندیشیده است. در این فصل بیان می‌شود که در واقع شرح مشهور جمله «فکر می‌کنم، پس هستم» در کتاب گفتار در روش «هستی» انسان را به مثابه موجودی که در جدال دانستن است تعریف می‌کند، گرچه شناخت کامل کاری عبث است و به این دلیل است که «سوژه‌گی» پرکاربرد می‌نماید، یعنی چیزی است که کمی از اصطلاح هویت متفاوت است، گرچه هر دو واژه بعضا به جای همدیگر استفاده شده‌اند. بدین منظور هویت فرد را می‌توان مجموعه خاصی از رفتارها، اعتقادات و تعهدات کوتاه یا بلندمدت در نظر گرفت که به فرد شخصیت و حالت باثبات یک موجود اجتماعی را می‌دهند، در حالی که سوژه‌گی همیشه به درجه‌ای از تفکر و خودآگاهی درباره هویت اشاره دارد و همزمان محدودیت‌هایی زیاد و قید و بندهای غیر قابل شناخت و اجتناب‌ناپذیر را بر توانایی‌مان در فهم کامل هویت تحمیل می‌کند.
در فصول بعدی کتاب قرن‌های متوالی جستار و روش‌هایی متعدد نقادانه ادبی فرهنگی فعلی بیان می‌شود. در این فصل آن گروه از جنبش‌های نقادانه مهم اواسط و اواخر قرن بیستم که به نحوی به مفاهیم سوژه‌گی ارتباط دارد حتی اگر اغلب پاسخ‌های متفاوتی به پرسش‌های مشابه داده باشند، یعنی پرسش‌هایی از این قبیل که ما «چه کسی» و «چه چیزی» هستیم، «چگونه» ما شدیم و چرا بدین شکل باقی می‌مانیم و چقدر ما ظرفیت و توانایی چیز دیگری شدن را داریم، مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. پس «کنشگری» مسئله‌ای است که این کتاب سخت درگیر آن است موضوعی که نه فقط به گذشته دور یا نزدیک بلکه به زمان حال و آینده نیز توجه دارد و موضوع مناقشه‌برانگیزی که طی قرن‌ها کانون مباحث سوژه‌گی بوده و موضوعی است که هرگز به کلی کنار گذاشته نخواهد شد، حتی اگر مفهومش متقاعدکننده و قطعی تلقی شود.
مترجم اثر هادی شاهی در بخشی از مقدمه‌ای که بر این کتاب نوشته یادآور می‌شود، که «سوژه‌گی یک مفهوم محوری در فلسفه به شمار می‌آید و در ارتباط با خودآگاهی، کنشگری، فردیت، واقعیت و حقیقت است که منابع مختلف تعاریف گوناگونی را از آن ارائه کرده‌اند. مفهوم سوژه‌گی که در این کتاب به کار رفته بیشتر سیر تکاملی انسان غربی را مد نظر قرار داده و سوژه‌گی و هویت انسان شرقی بسیار اندک بررسی شده (مگر در بخش پسا استعماری) لذا خواننده کتاب باید آگاه باشد که سیری که هال از لحاظ تاریخی در تکوین سوژه و سوژه‌گی مورد تحلیل قرار می‌دهد سوژه و سوژه‌گی انسان غربی است. قیاس و یافتن شباهت‌ها و تفاوت‌ها نیازمند مطالعه و تحقیق دیگری است که در این کتاب نمی‌گنجد.»
مترجم تلاش کرده در طول کتاب اصطلاحات و واژگان مشخص فلسفی را که در زبان فارسی مرسوم شده‌اند استفاده کند و بعضا در صورت اجبار اگر کلمه یا عبارتی وجود نداشته با رعایت اصول زبانی آن کلمه را ساخته است. پاورقی‌ها هم در این اثر در حد نیاز خواننده آورده شده است.
کتاب «سوژه‌گی» با عنوان فرعی ما چه کسی یا چه چیزی هستیم؟ نوشته دونالد ای. هال به ترجمه هادی شاهی با شمارگان 700 نسخه در 224 صفحه به بهای 26 هزار تومان از سوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه روانه بازار نشر شده است.
جمعه ۳۱ فروردین ۱۳۹۷ - ۱۱:۱۱
نظر شما