به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، رهی معیری، شاعری است که در قالب‌های گوناگون شعر سروده ولی شرایط اجتماعی روزگارش، او را به سرودن ترانه و تصنیف‌هایی می‌کشاند که مورد توجه آهنگ‌سازان و خوانندگان زیادی قرار می‌گیرد و با اقبال مواجه می‌شود. خود او در برنامه رادیویی قصه شمع در این باره گفته‌ است: «من در همه انواع شعر از قبیل غزل، قصیده، مثنوی، رباعی و... آثاری دارم. نخستین ترانه را در سال 1313 روی آهنگ آقای بدیع‌زاده ساختم که به «شد خزان» معروف شد».

امروز 10رادیبهشت زادروز این شاعر تصنیف‌سراست که به همین مناسبت، برای کندوکاو در شعر معیری و آشنایی با ویژگی‌های شعر و تصنیف او، با عبدالجبار کاکایی، شاعر معاصر و نام‌آشنای کشور به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:

عبدالجبار کاکایی در گفت‌وگو با ایبنا درباره اینکه چرا از غزل معیری تا این حد در ساخت تصانیف، استقبال شده، گفت: تا قبل از دوره رهی معیری، تصنیف‌ها را عموما مردم به شکل ساختار عوامانه می‌ساختند یا سازندگان تصنیف‌ها هم آدم‌های مشهوری نبودند. یک مقداری اتفاقات سیاسی، واردشدن ایران به دوران جدید صنعتی، تجدد و عصر مشروطه به بعد و نقش تصنیف در ایجاد جریان‌های اجتماعی بود که تغییراتی ایجاد کرد؛ به خصوص عارف که توانست، نخستین کنسرت‌های موسیقی، یعنی اتفاقات جمعی مردم را شکل دهد. چون تا قبل از عارف، موسیقی، بیشتر مجلسی و نه به شکل امروزی کنسرت‌های موسیقی بود. این اتفاقات، تصنیف را دارای شخصیت کرد و در فراز متفاوتی قرار داد.
 
تصنیف فرزند خوانده غزل است
وی اضافه کرد: رهی معیری هم درست در دوره‌ای ظهور می‌کند که پس از هیجانات کودتا، وقایع مشروطه و دوران ثبات اجتماعی است. در این زمان تصنیف در موقعیت جدیدی قرار گرفته است. رهی زبان روانی داشت و علی‌الاصول جدا از تصنیف‌هایش، حتی شعرها و غزل‌هایش، ملحون شده‌اند، یعنی لحن‌پذیری را داشتند. بنابراین به تصنیف هم گرایش پیدا کرد. تصنیف هم به گونه‌ای فرزند خوانده غزل است، یعنی مفاهیم، کلمات و تعابیر غزل، متناسب با لحنی که موسیقی ایجاد می‌کند، در تصنیف بازسرایی می‌شود. این است که رهی در تصنیف هم درخشید و آثار درخشانی خلق کرد.
 

_{عبدالجبار کاکایی}

کاکایی ساده و روان بودن را از خصیصه‌ها و ویژگی‌های اصلی شعر معیری دانست و اظهار کرد: همین روانی شعر او یکی از دلایلی بود که مورد توجه موسیقی قرار گرفت. تقریبا این خصیصه را در شعرهوشنگ ابتهاج هم می‌توان دید، همچنین در شعر بیژن ترقی، نواب صفا و در غزل‌های مرحوم ملک‌الشعرا مشهود است. به هر حال این‌ها از شیوه‌هایی است که شاعر را به آهنگساز و خواننده نزدیک می‌کند.
 
مهارت در کاربرد زبان، خصیصه مشترک منزوی و معیری
این شاعر در پاسخ به اینکه آیا غزل رهی پیشروی غزل حسین منزوی است یا خیر، عنوان کرد: تقریبا هر دو از یک سنت تبعیت می‌کنند. یعنی هر دوی آن‌ها با صور جمال‌شناسی، زیبایی‌شناسی و معنایی شعر قدیم، شعر می‌گویند و هر دو در استحکام زبان، قدرت تالیف، استادی و مهارت دارند. شاید همین مهارت در کاربرد زبان، خصیصه مشترک منزوی و معیری است و آن ضعف تالیف‌هایی که تظاهر به سبک خراسانی است و می‌خواهد زبان را مقداری با دست‌اندازهای مکث و عبارت‌پردازی، سنگین‌تر کند؛ در شعر رهی و منزوی دیده نمی‌شود.
 
او اضافه کرد: لحن روان سبک عراقی که مثل آب درون جوی است، هم در شعر رهی و هم در شعر منزوی برقرار است. آن دو یک شیوه دارند، به همین دلیل به هم شبیه هستند. حسین منزوی ادامه‌دهنده جریانی است که شاید رهی‌معیری هم در این جریان باشد، حتی شاید مرحوم محمدحسین شهریار یا امیری فیروزکوهی هم در همین جریان، تعریف شوند. یعنی بسیاری افراد و شاعر داریم که در این جریان تعریف می‌شوند و هر کدام، گوشه‌ای از این جریان قرار دارند؛ اما اگر بخواهیم رهی معیری را مستقیم به حسین منزوی وصل کنیم،شاید از جهت نقد علمی- ادبی، خیلی درست نباشد.