به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دوره «تفکراثربخش» شامل دوازده جلد کتاب است که از حکمت و هنر اندیشه ورزی، شروع می‌شود و به « آینده اثربخش» می‌رسد. کتاب «آینده اثربخش»، طرحی برای زندگی آینده انسان است، نگاه به آینده و مبانی آینده شناسی و اندیشیدن به آینده و گشودن افق‌های آینده و نحوه مواجهه با امکان و امکانات آینده و ضرورت اندیشیدن به فرداها و انحاء مواجهه با گذشته و تاریخ و شناخت نسبت گذشته و آینده، از جمله مباحث مهم این کتاب است.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «راه دراز و طولانی و تاریک و عمیق زندگی آدمی است؛ و انسان در این راه، تنها مسافر عاقل و عامل است؛ راه آینده، معنا و محتوای خود را از چگونه اندیشیدن و چگونه عمل کردن و چگونه اثر تولید نمودن، گران بار می‌شود؛ مسافر راه آینده، به آگاهی و هوشیاری و تمهید شرایط و امکانات و کسب آمادگی نیارمند است، تا دانسته و نیک شناخته و درست عمل کرده و مؤثر و مفیده بوده و شده، به پیش حرکت کند و ره بسپارد و طی طریق نماید، و آنگاه، به مقصد تقرب جوید. اندیشیدن و کوشیدن، به جوانب و زوایا و مراحل و منازل و فرازها و فرودهای این راه، شرط رفتن و رسیدن است.
آینده با دیروز و امروز آدمی، در نسبت است؛ یعنی، آینده، امتداد و کشیدگی هستی و اثر وجودی بشر است، که از بدو خلقت شروع گشته است و تا فرجام آفرینش، استمرار دارد. بدین سان، تاریخ و گذشته، در حد و مرتبه خود، منشأ و سرچشمه ی امروز و فرداست؛ به عبارت دیگر، شنیدن صدای گذشته نیز امری بس مهم است، چون، گذشته، ریشه و تبار آینده و انسان است؛ بنابراین، شنیدن صدای گذشته، یعنی، احیاگری و اثربخشی و ایجاد اثرهای نوین با ابتنای به تاریخ و گذشته.
ضرورت اندیشیدن به آینده، از لزوم بازنگری و بازاندیشی و باز عملی و بازسازی گذشته و عبرت از درس‌های آن و جبران نواقص و کوتاهی‌های دیروز و امروز و نیاز به تولید و توسعه اثرهای تازه در زندگی، ناشی می‌گردد. آینده اندیشی، آمادگی مواجهه با موضوعات و مسایل و مشکلات و روخدادها و حوادث و تغییرات آینده است. یعنی، مواجهه با آینده، با بی‌تفاوتی و بی‌تأملی و بی‌عملی و بی‌اثری، امکان پذیر نیست؛ زیرا، زندگی در برهوت و کویر محض، ممکن نیست و این قاعده حیات انسان است.
آینده، با امیدها، انتظارها، آرزوها و چشم اندازها و افق‌های بهتر و گشاده‌تر، نسبت دارد؛ آینده، با اندیشه پیشرفت و ترقی و فکر تعالی و تمنای مطلوب و طلب بهتری ربط وثیق دارد؛ آینده، با تفکر و تخیل و تصویر آرمان شهرها و زندگانی فاضله ارتباط پیدا می‌کند؛ ضرورت آینده اندیشی، از ضرورت تفکر و تأمل به این مقولات و تلاش و کوشش برای تحقق بخشی از این آرمان‌ها، ناشی می‌شود.
صدای آینده اثربخش، اندیشیدن و کوشیدن درباره موضوعات و مسایل بنیادی و عقلانی و تفکری و کلان زندگانی است؛ اندیشیدن به استراتژی‌ها و راهبردهای کلی و خطوط نشان گر مسیر آینده، بخش دیگری از این ضرورت است؛ توجه به مسایل و مشکلات امروزی و برنامه‌های اجرایی، بخش دیگر، ضرورت اندیشیدن به آینده است، چون، دیروز و امروز و فردا به هم پیوند خورده‌اند. تا تفسیر و تحلیل مستدل و متقن و مبرهن و عقلانی از کلان مباحث و مسایل ارایه نشود و راهبردهای روشن طراحی نشود و برنامه‌های عملیاتی و کاربردی و اثربخش، تمهید نگردد، انتظار آینده اثربخش، دور از عقل و خردمندی است.
آینده اندیشی، یعنی، عطف توجه جان آگاه و انسان عاقل به مقوله امکان و امکان‌ها و تلاش برای انفتاح و ایجاد امکان‌های نو در زندگی و گشودن چشم عقل و بیداری بسوی آینده. اگر چشم عقل گشوده داریم و از غفلت پرهیز نماییم و به تفکر روی آوریم و تلاش را فراموش نکنیم، آینده اثربخش، رخ می‌گشاید. زیرا، آینده، ساحت و صحنه، ممکن و ممکنات است، آینده، قلمرو اختیار و آزادی است، آینده، میدان اراده و اندیشه و عمل است، و آینده، امکان، تولید اثر است. مواجهه فعال و خردمندانه و کوشنده با امور آینده و رخدادهای پیش رو، از رهگذر ممکنات و امکان، شدنی و حاصل آمدنی است. امکان و ممکن، ساحت حرکت و جنبش و صیرورت و شدن‌هاست؛ یعنی، پویایی و شکوفایی استعدادها و قابلیت‌ها و انرژی‌ها و ثمردهی و نتیجه بخشی تلاش ها و تقلاها در زندگی، در بستر و زمینه و زمانه امکان و امر ممکن، محقق شدنی است. بدون اظهار و آشکارگی استعدادهای انسانی و منابع بشری، فلسفه وجودی آدمی، ابتر و عقیم می‌ماند. آینده، عرصه ارتقاء و ارتفاع تمام ارزش ها و استعدادهای انسانی است.
از منظر تفکراثربخش، آینده اثربخش، با ملاحظه و مداقه در بافت ها و بسترهای تاریخی و اجتماعی و شرایط مادی و امکانات واقعی زندگی، و مبتنی بر عقلانیت و عمل مؤثر، حاصل شدنی است. بنابراین، امکان، آینده اندیشی، با تولید و تأسیس اندیشه و علم و دانش و نگرش و کنش و کار اثربخش، نسبت وجودی و ماهوی دارد. امکان شناسی، در اصل، آینده شناسی و مستقبل یابی است. زندگی، با مسایل و مشکلات معنی دارد، و آینده یعنی مسأله داشتن انسان؛ بدون مسأله و موضوع، آینده میان تهی است؛ مسأله شناسی، با امکان و ممکنات و درد شناسی و درمان یابی، نسبت دارد. و مسأله با بازاندیشی و نقد و بازسازی و تفکر و کوشش خردمندانه، قرین است. بدین سان، امکان و آینده، توان و قدرت در اختیار انسان است تا، مسأله شناسی کند و به دنبال کشف راه حل ها و راهکارها، بگردد و زندگی را سامان بخشد. زیست جمعی آدمی، در فرایند حرکت خود، دچار معضلات و تنگی ها و تگناها، شده و می‌شود.»
دوره تفکر اثربخش، حاصل بیش از بیست و پنج سال پژوهش و مطالعه و کاوش‌های عقلانی و تجربی و تدریس محمد علی نویدی است.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «راه دراز و طولانی و تاریک و عمیق زندگی آدمی است؛ و انسان در این راه، تنها مسافر عاقل و عامل است؛ راه آینده، معنا و محتوای خود را از چگونه اندیشیدن و چگونه عمل کردن و چگونه اثر تولید نمودن، گران بار می‌شود؛ مسافر راه آینده، به آگاهی و هوشیاری و تمهید شرایط و امکانات و کسب آمادگی نیارمند است، تا دانسته و نیک شناخته و درست عمل کرده و مؤثر و مفیده بوده و شده، به پیش حرکت کند و ره بسپارد و طی طریق نماید، و آنگاه، به مقصد تقرب جوید. اندیشیدن و کوشیدن، به جوانب و زوایا و مراحل و منازل و فرازها و فرودهای این راه، شرط رفتن و رسیدن است.
آینده با دیروز و امروز آدمی، در نسبت است؛ یعنی، آینده، امتداد و کشیدگی هستی و اثر وجودی بشر است، که از بدو خلقت شروع گشته است و تا فرجام آفرینش، استمرار دارد. بدین سان، تاریخ و گذشته، در حد و مرتبه خود، منشأ و سرچشمه ی امروز و فرداست؛ به عبارت دیگر، شنیدن صدای گذشته نیز امری بس مهم است، چون، گذشته، ریشه و تبار آینده و انسان است؛ بنابراین، شنیدن صدای گذشته، یعنی، احیاگری و اثربخشی و ایجاد اثرهای نوین با ابتنای به تاریخ و گذشته.
ضرورت اندیشیدن به آینده، از لزوم بازنگری و بازاندیشی و باز عملی و بازسازی گذشته و عبرت از درس‌های آن و جبران نواقص و کوتاهی‌های دیروز و امروز و نیاز به تولید و توسعه اثرهای تازه در زندگی، ناشی می‌گردد. آینده اندیشی، آمادگی مواجهه با موضوعات و مسایل و مشکلات و روخدادها و حوادث و تغییرات آینده است. یعنی، مواجهه با آینده، با بی‌تفاوتی و بی‌تأملی و بی‌عملی و بی‌اثری، امکان پذیر نیست؛ زیرا، زندگی در برهوت و کویر محض، ممکن نیست و این قاعده حیات انسان است.
آینده، با امیدها، انتظارها، آرزوها و چشم اندازها و افق‌های بهتر و گشاده‌تر، نسبت دارد؛ آینده، با اندیشه پیشرفت و ترقی و فکر تعالی و تمنای مطلوب و طلب بهتری ربط وثیق دارد؛ آینده، با تفکر و تخیل و تصویر آرمان شهرها و زندگانی فاضله ارتباط پیدا می‌کند؛ ضرورت آینده اندیشی، از ضرورت تفکر و تأمل به این مقولات و تلاش و کوشش برای تحقق بخشی از این آرمان‌ها، ناشی می‌شود.
صدای آینده اثربخش، اندیشیدن و کوشیدن درباره موضوعات و مسایل بنیادی و عقلانی و تفکری و کلان زندگانی است؛ اندیشیدن به استراتژی‌ها و راهبردهای کلی و خطوط نشان گر مسیر آینده، بخش دیگری از این ضرورت است؛ توجه به مسایل و مشکلات امروزی و برنامه‌های اجرایی، بخش دیگر، ضرورت اندیشیدن به آینده است، چون، دیروز و امروز و فردا به هم پیوند خورده‌اند. تا تفسیر و تحلیل مستدل و متقن و مبرهن و عقلانی از کلان مباحث و مسایل ارایه نشود و راهبردهای روشن طراحی نشود و برنامه‌های عملیاتی و کاربردی و اثربخش، تمهید نگردد، انتظار آینده اثربخش، دور از عقل و خردمندی است.
آینده اندیشی، یعنی، عطف توجه جان آگاه و انسان عاقل به مقوله امکان و امکان‌ها و تلاش برای انفتاح و ایجاد امکان‌های نو در زندگی و گشودن چشم عقل و بیداری بسوی آینده. اگر چشم عقل گشوده داریم و از غفلت پرهیز نماییم و به تفکر روی آوریم و تلاش را فراموش نکنیم، آینده اثربخش، رخ می‌گشاید. زیرا، آینده، ساحت و صحنه، ممکن و ممکنات است، آینده، قلمرو اختیار و آزادی است، آینده، میدان اراده و اندیشه و عمل است، و آینده، امکان، تولید اثر است. مواجهه فعال و خردمندانه و کوشنده با امور آینده و رخدادهای پیش رو، از رهگذر ممکنات و امکان، شدنی و حاصل آمدنی است. امکان و ممکن، ساحت حرکت و جنبش و صیرورت و شدن‌هاست؛ یعنی، پویایی و شکوفایی استعدادها و قابلیت‌ها و انرژی‌ها و ثمردهی و نتیجه بخشی تلاش ها و تقلاها در زندگی، در بستر و زمینه و زمانه امکان و امر ممکن، محقق شدنی است. بدون اظهار و آشکارگی استعدادهای انسانی و منابع بشری، فلسفه وجودی آدمی، ابتر و عقیم می‌ماند. آینده، عرصه ارتقاء و ارتفاع تمام ارزش ها و استعدادهای انسانی است.
از منظر تفکراثربخش، آینده اثربخش، با ملاحظه و مداقه در بافت ها و بسترهای تاریخی و اجتماعی و شرایط مادی و امکانات واقعی زندگی، و مبتنی بر عقلانیت و عمل مؤثر، حاصل شدنی است. بنابراین، امکان، آینده اندیشی، با تولید و تأسیس اندیشه و علم و دانش و نگرش و کنش و کار اثربخش، نسبت وجودی و ماهوی دارد. امکان شناسی، در اصل، آینده شناسی و مستقبل یابی است. زندگی، با مسایل و مشکلات معنی دارد، و آینده یعنی مسأله داشتن انسان؛ بدون مسأله و موضوع، آینده میان تهی است؛ مسأله شناسی، با امکان و ممکنات و درد شناسی و درمان یابی، نسبت دارد. و مسأله با بازاندیشی و نقد و بازسازی و تفکر و کوشش خردمندانه، قرین است. بدین سان، امکان و آینده، توان و قدرت در اختیار انسان است تا، مسأله شناسی کند و به دنبال کشف راه حل ها و راهکارها، بگردد و زندگی را سامان بخشد. زیست جمعی آدمی، در فرایند حرکت خود، دچار معضلات و تنگی ها و تگناها، شده و می‌شود.»
به اعتقاد مولف اثر، از نگاه تفکراثربخش، دنیای آینده، می‌تواند در عمل و واقعیت، بسی بزرگتر و بهتر و فراختر و پرمعناتر و با کیفیت‌تر و فضیلت‌تر از دنیای گذشته و اکنون باشد، علت این بهتری به امکان و ممکنات و نقش عقل ورزی و اثرمندی برمی‌گردد، پس، کارآمدی و کاربردی شناسی و اثرفهمی در جنبه‌های دیگر و مکمل هستی شناسی و معرفت شناسی و روش شناسی و انسان شناسی است، اثرشناسی، اصل، بهتری آینده است؛ اثرشناسی، آدمی را از محدودیت های فکر و عمل و آگاهی منطقه‌ای و قومی و ملی، رهایی می‌دهد و چشم او را برای استفاده از نظرگاه و آثار همه جوامع در تمام اقلیم‌ها، می‌گشاید؛ ساخته شدن و سوخته شدن آینده و توانش‌های آتی آدمی، به جدی گرفتن و یا سهل انگاشتن، آینده اندیشی و تفکراثربخش، بستگی تام و تمام دارد.
کتاب «آینده اثر بخش» نوشته محمد علی نویدی با شمارگان 500 نسخه در 265 صفحه به بهای 37 هزار تومان از سوی نشر دایره دانش روانه بازار نشر شده است.
کتاب «آینده اثر بخش» نوشته محمد علی نویدی با شمارگان 500 نسخه در 265 صفحه به بهای 37 هزار تومان از سوی نشر دایره دانش روانه بازار نشر شده است.
نظرات