به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) آمارها نشان می‌دهد، که فروش کتاب‌های صوتی در روزگار کرونا افزایش داشته است و مخاطبان و علاقه‌مندان کتاب استقبال خوبی از این گونه کتاب‌ها داشته‌اند. از طرف دیگر با یک جست‌وجوی ساده در فضای مجازی می‌توان متوجه شد که مخاطبان در فرصتی که به واسطه ویروس کووید 19 ایجاد شده است، از کتاب‌های صوتی‌ای که گوش داده‌اند، زیاد پست و استوری می‌گذارند. همه این‌ها باعث شد به سراغ چند تولیدکننده و عرضه‌کننده‌های کتاب‌های صوتی برویم و بازار کتاب‌های صوتی ادبی را بررسی کنیم. اینکه چه عواملی در بیشتر شنیده شدن کتاب‌های صوتی ادبی تاثیر دارد، موضوعی است که شاید برای شما هم سوال باشد.
 
ماه آوا
ماه‌آوا در دهه 90 فعالیت‌های خود را شروع کرد و تا به امروز با ناشران بنام و گویندگان شناخته شده‌ زیادی همکاری داشته است. راضیه هاشمی مدیر این موسسه فرهنگی کتاب‌های «میشل شدن»،‌ اثر میشل اوباما با ترجمه سودابه قیصری و صدای مرضیه هاشمی،‌ «ماشین تحریر عجیب»،‌ اثر تام هنکس با ترجمه نیلوفر خوش‌زبان و صدای رضا عمرانی، «پدرو پارامو»، اثر خوان رولفو با ترجمه احمد گلشیری و صدای رضا عمرانی، «نیروی امید»، اثر آنتونی سیولی با ترجمه مریم تقدیسی و صدای میلاد تمدن و «دختری که رهایش کردی»، اثر جوجو مویز با ترجمه شیدا رضایی و صدای رضا عمرانی را به عنوان کتاب‌های پر فروش معرفی کرد.
 
وی در توضیح دلایل پرفروش‌ شدن این آثار گفت: عواملی بسیاری در مورد استقبال قرار گرفتن کتاب‌ها نقش دارد. مهم‌ترین دلیل محتوا و موضوع کتاب است. ما بارها با عناوین مطرحی مواجه شدیم که بسیار بد اجرا شده‌اند؛ اما پرفروش بودند. دلیل بعدی اجرای گوینده است. گوینده‌هایی که کتاب را اجرا می‌کنند نه صرفا خوانش معمولی، بیشتر مورد تایید مخاطب قرار می‌گیرند. در این میان عامل سلیقه‌ای دیگری وجود دارد و آن استفاده از افرادشناس و محبوب در هر حوزه کاری است.

هاشمی با اشاره به حضور سلبریتی‌ها در عرصه کتاب‌های صوتی گفت: این همان صنعت استفاده از به اصطلاح سلبریتی‌هاست که در تمام دنیا وجود دارد و در همه زمینه‌های تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این حالت نه موضوع کتاب اهمیت دارد و نه درستی خوانش. کتاب به دلیل این شخصیت‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد. دلیل بعدی ناشر چاپی اثر است. بسیاری از ناشران حضور فعال و موثری در میان مخاطبان دارند و برخی صرفا منفعل هستند. ارتباط درست با مخاطبان و بروز بودن و شرکت در فعالیت‌های مجازی در دیده شدن اثر نقش مهمی دارد.

وی ادامه داد: دلیل دیگری که در میان علاقه‌مندان واقعی و گروه مخاطبان کتابخوان وجود دارد مولف و مترجم اثر است. طبیعی است که این مورد در میان مخاطبان عامی و نوپای کتاب اهمیتی ندارد. نکته دیگری که بی‌توجه به نکات مطرح شده می‌تواند تاثیرگذار باشد، ناشر صوتی اثر است. رفته رفته مخاطبان سلیقه کلی انتخاب کتاب را به ناشر صوتی می‌سپارند و باتوجه به اعتمادی که به ناشر پیدا کرده‌اند، اقدام به خرید کتاب می‌کنند. ناشرصوتی که علاوه بر اجرای درست خوانش از تنوع محتوایی برخوردار باشد.

مدیر انتشارات صوتی ماه‌آوا در پایان صحبت‌هایش اظهار کرد: در پایان باید گفت که تمامی این عوامل در لایه تولیدکننده اثر صوتی تاثیرگذار است. تلاش و عملکرد پلتفرم‌های فروش نکته‌ای‌ست که بر تمامی این دلایل سایه می‌اندازد و تاثیر مستقیم در مورد انتخاب قرار گرفتن مخاطب دارد.
 
ایران صدا
ایران‌صدا که متعلق به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است نیز مدت‌هاست که در بخشی به نام پایگاه کتاب گویا به تولید و عرضه کتاب صوتی می‌پردازد. این رسانه نخستین کتاب پرمخاطب خود را کتاب گویای «چشمان تاریکی» معرفی کرد و در توضیح آن برای ایبنا آورده است: «این کتاب گویا مربوط به شیوع ویروس ناشناخته ای در ووهان 400 است که نزدیک به 40 سال پیش توسط دین کونتز به رشته تحریر درآمده است. این کتاب برای اولین بار در ایران توسط شیرین موسوی در ایران صدا ترجمه شده و به تهیه‌کنندگی نوید جولایی و روایت گلچهره زند، سعید داخ و مرتضی حسنلو تولید و منتشر شده است.
 
کتاب گویای بعدی «سری داستان‌های پوآرو» است. مجموعه داستان‌های پوآرو از سری داستان‌های آگاتا کریستی با اقتباس شنیداری فاطمه کاظمی در پایگاه کتاب گویای ایران صدا به رشته تحریر درآمده است. این مجموعه با روایت استادانه اکبر منانی صداپیشه سریال پوآرو تولید و منتشر شده است.
 
آخرین کتاب گویایی که ایران صدا به ما معرفی کرد، «زنان کوچک» نام دارد. این کتاب با روایت صداپیشه پیشکسوت زهره شکوفنده و همچنین اکبر مولایی تولید شده است که اقتباس شنیداری آن را فاطمه سوهانی به تهیه‌کنندگی مونا شکری انجام داده است.


فیدیبو
مصطفی میرنوری، مدیر فروش فیدیبو دلیل درباره پرفروش شدن کتابی در میان کتاب‌های صوتی گفت: اگر بخواهم درباره دلایل پرفروش شدن برخی آثار صوتی فیدیبو صحبت کنم، باید بگویم که ما در چند روز گذشته پویشی را به نام «کتاب‌هایی که باید در زندگی بخوانیم یا بشنویم» راه‌اندازی کردیم و در آن کتاب‌های کلاسیکی مثل «خوشه‌های خشم»، «صد سال تنهایی» و «خشم و هیاهو»‌ که کتاب‌های خیلی معروفی هستند، پیشنهاد دادیم. کتاب‌هایی که به نظر ما حتما باید آدم‌های کتابخوان بخوانند یا بشنوند. البته آثاری که در زیر معرفی می‌کنیم همیشه پرفروش بودند؛ اما من فکر می‌کنم که به واسطه پیشنهاد ما پرفروش‌تر شدند.

وی ادامه داد: کتاب‌هایی مثل «طاعون» هم پرفروش‌  شدند که پرفروش‌شدن‌شان بی‌ربط به بحث کرونا نبوده است و همین مساله باعث شده که در چند وقت گذشته این کتاب نه تنها در ایران، بلکه در تمام دنیا پرفروش شده‌اند. بعضی از کتاب‌ها مثل «مغازه خودکشی» با صدای هوتن شکیبا نیز به واسطه گوینده اثر مورد توجه قرار گرفته‌اند و جزو پرفروش‌ها قرار دارند. البته باید به این نکته توجه کنیم که همه این کتاب‌های پرفروش، نویسنده یا مترجم و گوینده مطرحی نیز دارند که مورد توجه قرار گرفته‌اند.

کتاب‌های صوتی پرفروش فیدیبو به شرح زیر است:
کتاب صوتی «طاعون» اثر آلبر کامو با ترجمه حسین کاظمی یزدی با صدای هوتن شاطری‌پور که از سوی کتابسرای نیک منتشر شده است.
کتاب صوتی «صد سال تنهایی» اثر مارکز با ترجمه بهمن فرزانه و صدای مهدی پاکدل که از سوی نوین کتاب گویا منتشر شده است.
کتاب صوتی «خوشه‌های خشم»، اثر جان اشتاین بک، با ترجمه عبدالحسین شریفیان و صدای آرمان سلطان‌زاده که از سوی آو نامه منتشر شده است.
کتاب صوتی «خشم و هیاهو»، اثر ویلیام فاکنر با ترجمه نجف دریابندری  و صدای آرمان سلطان‌زاده و مریم پاک ذات که از سوی آوانامه منتشر شده است.
کتاب صوتی «شب‌های روشن»، اثر داستایفسکی با ترجمه مطهره انصاری و صدای کاوه یانقی که از سوی نوین کتاب گویا منتشر شده است.
کتاب صوتی «بار هستی» اثر میلان کندرا با ترجمه پرویز همایون‌پور و صدای علی عسکری که از سوی نوین کتاب گویا منتشر شده است.
کتاب صوتی «مغازه خودکشی» اثر ژان تولی با ترجمه احسان کرم‌ویسی و صدای هوتن شکیبا که از سوی رادیو گوشه منتشر شده است.
کتاب صوتی «وقتی نیچه گریست»، اثر اروین یالوم با ترجمه سپیده حبیب و صدای آرمان سلطان‌زاده از سوی آوانامه منتشر شده است.
کتاب صوتی «1984» اثر جورج اورول با ترجمه صالح حسینی و صدای آرمان سلطان‌زاده از سوی آوانامه منتشر شده است.