تخلیه فاضلاب‌های صنعتی در زمین نیز با ورود فلزات سنگین که اغلب خاصیت سمی دارند، آلودگی‌های شدید شیمیایی و احیانا میکروبی در آبهای زیرزمینی تولید می‌کند و چه‌بسا اتفاق می‌افتد که دیگر از این آبهای زیرزمینی نتوانیم در مصارف عمومی استفاده کنیم و باید برای مصرف مجدد، متحمل هزینه‌های گزافی شویم.
کتاب «آلودگی آبهای زیرزمینی» تألیف حمید علی‌پور، رضا درخشانی و محمود علی‌پور در هفت فصل ابتدا به اهمیت تشکیل آبهای زیرزمینی اشاره و در ادامه به «خصوصیات برخی از آلاینده‌های آبهای زیرزمینی»، «فرآیندها و خصوصیاتی که حرکت و سرنوشت آلاینده‌ها را متأثر می‌کنند»، «برنامه نمونه‌برداری و طراحی طرح نمونه‌برداری»، «نمونه‌برداری از آبهای زیرزمینی» و «آلوده‌زایی و محافظت از آبهای زیرزمینی» می‌پردازد.
اهمیت آبهای زیرزمینی
برای مشخص شدن اهمیت آبهای زیرزمینی کافی است تا کل منابع آب شیرین کره زمین که زندگی تمامی موجودات زنده به آنها وابسته است، مورد ارزیابی قرار گیرد. در کتاب حاضر در این زمینه آمده است: «اقیانوس‌ها تقریبا 2/97 درصد از کل آبهای کره زمین را تشکیل می‌دهند. در حال حاضر، آب اقیانوس‌ها به دلیل خصوصیات شیمیایی‌شان قابل استفاده برای مصارف آشامیدنی و همچنین کشاورزی نیست. البته در پاره‌ای از مناطق با شیرین‌سازی آب اقیانوس‌ها، امکان استفاده از آنها فراهم شده است، اما هزینه تولید آب شیرین و قابل استفاده بسیار بالا است.
بعد از اقیانوس‌ها، بیشترین حجم آبهای کره زمین مربوط به آبهای منجمد می‌شود. آبهای منجمد 1/2 درصد از کل آبهای کره زمین را تشکیل می‌دهند. بعد از آبهای منجمد، آبهای زیرزمینی با 6/0 درصد، بخش قابل‌توجهی از آبهای زمین را به خود اختصاص می‌دهند. حتی اگر تنها آبهای قابل دسترس و فعال در محاسبات منظور شوند، آبهای زیرزمینی 95 درصد از کل آبهای شیرین جهان را به‌خود اختصاص می‌دهند. دریاچه‌ها، مرداب‌ها، مخازن و رودخانه‌ها تقریبا 5/3 درصد و محتوای رطوبتی خاک 5/1 درصد از کل آب شیرین جهان را تشکیل می‌دهند.»
مواد آلی در آبهای زیرزمینی
«وجود مواد آلی در آبهای زیرزمینی یکی از مسائل مهم به‌شمار می‌رود. بسیاری از پسماندهای مواد آلی در طبیعت به حد کافی پایدار بوده، به‌طوری‌که در طول جابجایی آبهای زیرزمینی دست‌نخورده باقی می‌مانند. مواد آلی علاوه بر فعالیت‌های بشری ممکن است در نتیجه فرایندهای طبیعی وارد آبهای زیرزمینی شوند. این فرایندها اغلب در نزدیکی سطح خاک، جایی که خاک دربرگیرنده گیاه‌خاک است، رخ می‌دهند. اما ممکن است در لایه‌های عمیق‌تر، جایی که تورب، ذغال قهوه‌ای، ذغال سنگ یا حتی در نهشته‌های کم‌عمق نفت که در تماس با آبهای زیرزمینی هستند نیز این فرایندها دیده شوند. طی فرایندهای سوخت‌وساز، تجزیه، انحلال، پهن‌رفت و سایر فرایندهای دیگر، مواد آلی تشکیل و بخشی از آبهای زیرزمینی می‌شوند.
نخستین چاپ کتاب «آلودگی آبهای زیرزمینی» در 238 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 55 هزار تومان از سوی انتشارات جهاد دانشگاهی استان کرمان راهی بازار نشر شده است.
نظر شما