در نخستین دوره این جایزه در مجموع ۹۵ اثر در شش بخش به دبیرخانه ارسال شد که آثار ارسالی در دو نوبت از سوی هیات داوران در موسسه خانه کتاب مورد ارزیابی و داوری قرار گرفت و درنهایت ۴ اثر برگزیده و ۶ اثر نیز در حوزه‌های تاریخ و جغرافیا، ادبیات، هنر نمایشی، علوم اجتماعی و... شایسته تقدیر، معرفی شدند.
این جایزه امروز (سه‌شنبه، ۳۰ اردیبهشت‌ماه) طی آیینی با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و تنها با حضور برگزیدگان خود به کار خود پایان داد. در بخشی از این آیین برگزیدگان نخستین جایزه کتاب سال بوشهر در خصوص تلاشها و آثار تالیفی خود به ایراد سخن پرداختند.
غفلت متون تاریخی از نهضت مشروطه در بوشهر
عبدالکریم مشایخی، نویسنده و پژوهشگر و رئیس بنیاد ایران‌شناسی (شعبه بوشهر) که یکی از آثار او بهنام «روحانیت بوشهر و نهضت مشروطه» در نخستین جایزه کتاب سال بوشهر شایسته تقدیر اعلام شد، در آیین پایانی این رویداد گفت: با توجه به سابقه 30 ساله تدریسم در دانشگاه و پژوهش در تاریخ استان بوشهر، متوجه شدم که وقتی با بحث نهضت مشروطه در استان بوشهر در کتب تاریخی روبه‌رو می‌شویم، متاسفانه این نهضت در بوشهر تنها در دو صفحه خلاصه می‌شود و این واقعه تاریخی در متون تاریخی مربوط به بوشهر مغفول مانده است!
این تاریخ‌پژوه در ادامه تصریح کرد: شاید نقش بوشهر در جریان این نهضت به پررنگی شهرهای تبریز و اصفهان نباشد، اما کمتر از فارس نبوده است. بنابراین بر خود لازم دیدم که بخشی از پژوهش‌های خودم را در حوزه تاریخ بوشهر به نهضت مشروطه در این شهر قرار بدهم و در این زمینه دو اثر «روحانیت بوشهر و نهضت مشروطه» و «سیدمرتضی مجتهداهرمی و نهضت مشروطه» را بنویسم.
وی در پایان یادآور شد: برگزاری جایزه کتاب سال بوشهر تشویقی برای نویسندگان بوشهری برای کند و کاو و معرفی بیش از پیش تاریخ، فرهنگ و هنر و ترغیب آنها به ادامه کار است.
خاندان «آل مذکور» نقش جاویدانی در حفظ تاریخ بوشهر داشتند
علیرضا مظفری‌زاده، نویسنده، پژوهشگر و مستندنگار بوشهری هم که در نخستین جایزه کتاب سال بوشهر با اثر «تاریخ خاندان آل‌مذکور: حکمرانان بوشهر و بنادر جنوب (دفتر اول)» به‌عنوان یکی از برگزیدگان این دوره معرفی شد، در سخنانی در این مراسم گفت: من کارمند بازنشسته استانداری بوشهر هستم و از همان سال‌های خدمت علاقه‌مند به مستندنگاری بودم در ابتدا درخصوص زندگینامه استانداران بوشهر نوشتم اما بعد از بازنشستگی همکاری خودم را با بنیاد ایران‌شناسی (شعبه بوشهر) کردم و تصمیم گرفتم در مورد خاندان‌ها و بنادر استان بوشهر بنویسم.
این مستندنگار در پایان یادآور شد: با بررسی‌های انجام شده با خاندان آل‌مذکور روبه‌رو شدم که بیش از ۱۲۰ سال در بوشهر حکمرانی کردند و نقش پررنگی در تاریخ بوشهر و خلیج فارس و همچنان حفظ زبان فارسی در این منطقه همزمان با حکوت زندیه و قاجاریه در بوشهر داشتند.
شیوه نقد من مبتنی بر عاطفه‌ها و ایماژهای شعری است
بشیر علوی منتقد و نویسنده بوشهری و دیگر برگزیده این رویداد گفت: در دوره ارشد بنای خودم را بر انتخاب یک رشته برای انجام تحقیقات، پژوهش‌ها و تالیفات تخصصی قرار دادم که در این میان نقد شعر و داستان را برای فعالیت حرفه‌‌ای انتخاب کردم.
این منتقد ادبی در ادامه تاکید کرد: در این زمینه کارم را با نقد شعر آتشی با عنوان «نقد چهارجانبه در شعر معاصر» شروع کردم این اثر در سال ۹۴ از سوی وزارت علوم و تحقیقات به‌عنوان کتاب سال معرفی شد.
وی در پایان یادآور شد: با یافتن عاطفه‌های شعر و داستان به ایماژهای موجود در آن می‌پردازم و نشان می‌دهم که این تصاویر شاعرانه و ادبی چقدر در حمل عاطفه در شعر و داستان موثر هستند.
هویت تئاتر بوشهر را معرفی کردم
جهانشیر یاراحمدی، بازیگر، نویسنده و پژوهشگر مطرح حوزه تئاتر در بوشهر و رئیس انجمن هنرهای نمایشی این استان که عنوان شایسته تقدیر این دوره از جایزه کتاب سال بوشهر را از آن خود کرد، گفت: از دهه ۷۰ که وارد حوزه تئاتر شدم، بعد از چند سال تجربه‌اندوزی از خودم پرسیدم که این هنری که الان دست ماست، هویتش از کجا نشات گرفته است؟ و چگونه به دست ما رسیده است؟ در این زمینه جست‌وجو کردم و متوجه مظلومیت فرهنگ و هنر در زمینه پژوهش نیز شدم؛ چراکه هیچ منبع معتبر و جامعی در این خصوص در دست نبود به‌جز چند مقاله.
یاراحمدی تصریح کرد: در نتیجه دو کتاب «تعزیه و تعزیه‌خوانی در بوشهر» و «ادبیات نمایشی در بوشهر» از دل این جست‌وجوها بیرون آمد که کتاب اول به ریشه‌یابی تعزیه در استان با استناد به کهن‌ترین سند موجود به این آیین در استان پرداخته و در اثر دوم نیز گستره هنر نمایشی در این منطقه معرفی شده است.
وی در پایان تاکید کرد: کتاب «ادبیات نمایشی در بوشهر» جلد دومی دارد که با عنوان دیگری در سال جاری منتشر خواهد شد.
پولشویی را در جهان و ایران مورد واکاوی قرار دادم
مالک حکیم‌زاده، محقق و پژهشگر بوشهری نیز که اثرش در نخستین جایزه کتاب سال بوشهر شایسته تقدیر معرفی شد، در این باره گفت: کتاب «پولشویی و آشنایی با روش‌های مبارزه با آن» به پدیده پولشویی در جهان و ایران میپردازد.
وی تصریح کرد: این اثر در ۱۰ فصل جمع‌آوری شده و در آن به مصادیق پولشویی در جهان و ایران، اتفاقات شاخص، قوانین بین‌المللی، مفاهیم و بخشنامه‌های مربوط به این موضوع و... اشاره کرده‌ام. این کتاب الان در دوره‌های آموزشی بانک مرکزی تدریس می‌شود.
معرفی آیین‌های نمایشی استان بوشهر دغدغه جدی‌ام است
محمد مظفری دیگر برگزیده نخستین جایزه کتاب سال بوشهر هم در سخنانی گفت: من در خانواده‌ای بزرگ شدم که آیین و مراسم هم در آن برگزار می‌شد و هم به آن اهمیت داده می‌شد. بنابراین در کودکی با آیین‌های منطقه مانوس شدم و بعدها در تئاتر و در محضر بزرگان این هنر در استان با کنه این آیین‌های فاخر جنوبی آشنا شدم و پس از سه سال تلمذ در محضر استاد ایرج صغیری تجربیات زیادی را به‌دست آوردم و موجب شد در تئاتر خیابانی شیوه خاص خودم را بیابم.
این نویسنده و پژوهشگر بوشهری در ادامه افزود: این شیوه را نه‌تنها در قالب آثار نمایشی متعددی پیاده کردم و در جشنواره‌‌های مختلف شرکت دادم؛ بلکه پژوهش بر آن را در اثری به نام «بوشهر سرزمین آیین و مراسم» در دستور کارم قرار دادم. معرفی این آیین‌ها همیشه دغدغه جدی من بوده است.
مظفری در پایان یادآور شد: این اثر حاصل ۱۰ سال تجربه فردی‌ام در حوزه تئاتر خیابانی است و در آن بیش از ۳۰ آیین نمایشی استان آمده است.
نمایش جلوه‌های نمایشی جنگ در رفتار و کردار رزمندگان دفاع مقدس
مدیر انتشارات «دریانورد» نیز در ادامه این آیین گفت: خیلی خرسندم که ۴ اثر از ۱۰ اثر برگزیده نخستین جایزه کتاب سال بوشهر از آثار منتشرشده نشر «دریانورد» است امیدوارم این موفقیت‌ها تدام داشته باشد.
غلامحسین دریانورد که آثارش هم در بخش برگزیده و هم در بخش شایسته تقدیر این رویداد درخشیدند، در خصوص مجموعه‌شعر «کافه شعر نهنگ سپید» گفت: این مجموعه شعر پنجمین دفتر شعری من است که در ادامه دو اثر قبلی‌ام در قالب آزاد سروده شده است.
وی در خصوص کتاب «جلوه‌های نمایشی جنگ: با نگاهی به رفتار، گفتار و نوشتار رزمندگان (در هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران)» نیز توضیح داد: هشت سال جنگ مملو از جلوه‌های نمایشی است که در رفتار، گفتار و وصیت‌نامه‌های شهدا و رزمندگان دفاع مقدس عینیت یافتند من در این اثر تمام این جلوه‌های نماشی را با خلاقیت با تاسی از ادبیات ایران‌زمین به تصویر کشیدم.
در رمانم به ارزش‌های مردم جنوب کشور پرداخته‌ام
احمد آرام نویسنده مطرح خطه جنوب که با رمان «باغ استخوان‌های نمور» عنوان شایسته تقدیر نخستین دوره جایزه کتاب سال استان بوشهر را از آن خود کرد، در بخش پایانی این آیین گفت: زمانی که ساکن شیراز بودم، کتاب «غریبه در بخار نمك» من به‌عنوان کتاب سال فارس انتخاب شد؛ حالا بعد از بازگشت به زادگاهم (بوشهر) و نوشتن بیش از ۱۵ اثر، کتابم در استان خودم شایسته تقدیر می‌شود.
وی با بیان اینکه هرچند به جوایز ادبی اعتقاد چندانی ندارد، افزود: اما ذوق‌زده هستم از اینکه ازسوی یک نهاد دولتی اثر من شایسته تقدیر شده است و این نشان از توجه به داستان ایرانی دارد و امیدوارم که این روند در استان ادامه بیابد. خوشبختانه این اثر هر چند بعد از ۱۰ سال منتشر شد، اما در بسیاری از جوایز ادبی معتبر کشور نامزد شده است.
آرام به ترجمه «باغ استخوان‌های نمور» در کانادا اشاره کرد و گفت: در این کتاب من به ارزش‌هایی اشاره کرده‌ام که متعلق به بوشهر و خلیج فارس است و خوشحالم که با این ترجمه مردم یک منطقه دیگر از این ارزش‌ها که حکم یک گنجینه ارزشمند را دارند، آگاه و مطلع می‌شوند؛ هرچند در این زمینه پیش از بزرگانی چون عبدالکریم مشایخی و ... تلاش مضاعفی داشته‌اند و بخش اعظمی از تاریخ و جغرافیای این خطه را معرفی و مستندسازی کرده‌اند. امید دارم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، همچنان به هنر، فرهنگ و ادبیات این منطقه اهمیت بدهد و حمایت جدی از این حوزه‌ها داشته باشند.
نظر شما