به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) ما در عصری زندگی می‌کنیم که شامل فرصت‌های نادری برای علوم انسانی می‌شود، و شبیه است به سایر دوره‌های بزرگ تحولات فرهنگی و تاریخی، مثلاً دوره‌ای که دفتر جای طومار را گرفت، دوره اختراع چاپ سربی، دوره کشف «دنیای جدید» و عصر «انقلاب صنعتی». دوران ما، دورانی است که در آن رشته‌های علوم انسانی توانایی بالقوه‌ای برای ایفای نقشی خلاقانه و بسیار وسیع در زندگی عمومی دارند.
کتاب «علوم انسانی ـ دیجیتال» طلیعه‌دار حمایت از «علوم‌انسانی دیجیتال» است، و این پرسش را مطرح می‌کند که در عصر اطلاعات شبکه‌ای، انسان بودن یعنی چه، و شرکت در اجتماعات دست‌اندرکار سیال و سؤال و جواب درباره پرسش‌های پژوهشی‌ای که نمی‌توان آنها را فقط به یک ژانر، رسانه، رشته یا مؤسسه واحد محدود کرد، چه معنایی دارد. «علوم‌انسانی دیجیتال» گسترش عمده‌ای در قلمرو علوم انسانی پیدا کرده است زیرا دقیقاً ارزش‌ها، فعالیت‌های بازنمایی و تفسیری، راهبردهای معناسازی، و پیچیدگی‌ها و ابهامات انسان بودن را به تمامی حیطه‌های تجربه و دانش انسان از جهان وارد می‌کند. «علوم‌انسانی دیجیتال»عبارت است از یک رویکرد جهانی ترارسانه‌ای و تراتاریخی به دانش و معناسازی.
اما در دوران معاصر، مخالفت‌هایی به گوش می‌رسد که از بحران «قطعی» دیگری در فرهنگ انسان‌گرایی شکوه می‌کنند، دایر بر اینکه بار دیگر کیفیت در مسلخ کمّیتِ «صرف» قربانی شده است. پاسخ ما صرفاً یک ضداستدلال در حمایت از همگرایی‌های جدید بین کیفیت و کمّیت نیست، بلکه حامی مدلی از فرهنگ است که در همین کتاب مطرح شده است. مولفان کتاب بر این باور نیستند که رشته‌های علوم انسانی در بحرانی دائمی هستند یا اینکه موقعیتشان در جنگی دیگر با علوم طبیعی برای کسب مشروعیت، به خطر افتاده است. در عوض این برهه را برهه‌ای می‌دانند که تغییری بنیادین در فهم فعالیت‌های خلاقانه اصلی انسان رخ داده است، برهه‌ای که در آن، ارزش‌ها و دانش علوم انسانی برای شکل دادن به هر حیطه‌ای از فرهنگ و جامعه، حیاتی تلقی می‌شوند.
مدلی که در کتاب خلق شده تجربی است. این مدل، پرسش‌های پژوهشی جدیدی را مطرح می‌کند و در بین این پرسش‌ها بر مسئله طراحی ــ طراحی اطلاعات، عناصر گرافیکی، حروف‌نگاری، الگوسازی صوری و بلاغی ـ تمرکز می‌کند. در این مدل، نظر بر این است که خلاقیت دیجیتال و خلاقیت فیزیکی به طور جدایی‌ناپذیر و زایا در هم بافته شده‌اند. مدل کتاب بر اساس همکاری و تعهد به دانش عمومی است و برای مخاطبانی ناهمگون، با علایق و نیازهای متقاطع و حتی متضاد طراحی شده است، از این رو، ساختاری اسفنج‌مانند دارد، متخلخل و نفوذپذیر، و نیز چندپاره است که می‌توان آن را چنین توصیف کرد: کتابی راهنما برای افراد سردرگم، گزارشی درباره وضعیت این حوزه، بیانیه‌ای درباره چشم‌انداز آینده، مشوقی برای مشارکت، و ابزاری برای بررسی انتقادی صورت‌های جدیدی از دانشوری در جامعه معاصر.
کتاب حاضر اثری است که با همکاری چند مؤلف نوشته شده است. هر یک از مؤلفان آن در نوشتن، ویرایش، اصلاح و گردآوری نهایی کل مجموعه دست داشته است. هر یک از آنها بر اساس تجربه فردی، تعهد به چارچوب‌های تجربی دانشوری، تخصص در کارکردن با رسانه‌ها، تولید سکّوهای دیجیتال و مشارکت در امور طراحی، دلمشغولی‌های نظری و مفهومی خودش را وارد کرده است.
مطالب سه فصل اول عبارت‌اند از نقشه‌سازی‌های ترکیبی این حوزه، روش‌شناسی‌های نوظهور آن، و ویژگی‌های اجتماعی آن: فصل 1، از علوم انسانی به علوم‌انسانی دیجیتال. در این فصل صورت‌های نوظهور پژوهش‌های ترارسانه‌ای و اهمیت روزافزون پیش‌نمونه‌سازی، آزمایش، و ایجاد ابزار و سکّوهای رایانشی برای دانشوریهای معاصر در علوم انسانی بررسی می‌شوند.
فصل 2، روش‌ها و ژانرهای نوظهور. در این فصل نشان داده می‌شود که می‌توان با استفاده از ابزارهای دیجیتال و سکّوهای رایانشی، کارها را به شیوه‌هایی جدید انجام داد به این ترتیب که می‌توان به کمک آنها به تداوم فعالیت‌های دانشوری سنتی، یا ابداع شیوه‌های کاملاً جدید اقدام کرد (ابداع می‌تواند در حوزه‌های جدیدی از پرسشگری، یا در ارائه مدل‌های جدیدی از انتشار و فعالیت باشد): شکل‌های احتمالی علوم دانشورانه در محیط‌های دیجیتال، مدل‌های رو به رواج فعالیت، و واحدهای استدلالی تشکیل‌دهنده آنها.
فصل 3، زندگی اجتماعی علوم‌انسانی دیجیتال. در این فصل، پروژه‌های «علوم‌انسانی دیجیتال» از لحاظ نقش‌های واقعی و بالقوه‌شان در جوامع معاصر، اهداف، اجتماعاتی که با آنها سر و کار دارند، و ارزش‌های مورد تصدیق در آنها، تحلیل می‌شوند.
فصل 4، پیش‌بینی‌ها. در این فصل، به طور خلاصه مطالبی در مورد آینده «علوم‌انسانی دیجیتال» به طور خاص و علوم انسانی به طور کلی مطرح می‌شود. نتایج بر مبنای حدس و گمان هستند و پرسش‌های دشواری را مطرح می‌کنند که پاسخ آنها فراتر از محدوده دانش کنونی است.
در این کتاب، علاوه بر فصل‌های اصلی، دو قسمت دیگر نیز وجود دارد: در پایان فصل 2، مجموعه‌ای از مطالعات موردی برای راه‌اندازی جهانی پروژه‌های «علوم‌انسانی دیجیتال» ارائه شده است. به منظور پرهیز از ایجاد فهرست نسنجیده‌ای از پروژه‌ها، تصمیم گرفته شده که این پروژه‌ها از بین پروژه‌های نمونه و شایان تقلید «علوم‌انسانی دیجیتال» که در حال حاضر وجود دارند، و بسیاری از آنها تأثیراتی چشمگیر و بلندمدت دارند انتخاب نشوند. در عوض، مولف ویژگی‌های شاخص آنها را گردآوری و تحلیل کرده و بر اساس آنها مطالعات موردی فرضی به وجود آورده است. این مطالعات موردیِ فرضی، داستان‌هایی هستند که روش‌ها و ژانرهای نوظهورِ مبتنی بر اطلاعات حاصل از توانمندی‌های کنونی و غنی از تجارب چندین دهه کار مقدماتی را توصیف می‌کنند. هدف در اینجا و سایر بخش‌های این کتاب، تهیه چارچوبی ملموس برای ایجاد دانشوری زایشی است. این مطالعات موردی مدل‌هایی فراهم می‌کنند که در تشکیل گروه‌ها، گردآوری منابع فنی ضروری، و جای دادن پروژه‌ها در طرح‌های میان‌رشته‌ای و چندنهادی به کار می‌آیند.
پس از فصل 4، راهنمای مختصری درباره علوم‌انسانی دیجیتال آمده است. در اینجا استدلال‌های کتاب به صورت فشرده در سه گروه پرسش و پاسخ خلاصه شده که برای افراد تازه‌کار و مبتدی مفیدند. مرور مختصری از مبانی «علوم‌انسانی دیجیتال» ارائه شده و به این پرسش پاسخ داده می‌شود که چرا پروژه‌ها واحد بنیادی دانشوری «علوم‌انسانی دیجیتال» هستند، و به شرح آن دسته از ارتباطات نهادی پرداخته می‌شود که از کار در عرصه «علوم‌انسانی دیجیتال» به وجود می‌آیند و به آن کمک می‌کنند. درک اینکه چگونه و بر اساس چه معیارهایی می‌توان این شیوه‌ها را ارزیابی کرد به یکی از مسائل مهم نهادی تبدیل شده است. به این منظور، در راهنمای مختصر، نشان داده می‌شود که در حال حاضر آثار «علوم‌انسانی دیجیتال» در پنج حیطه تولید و ارزیابی می‌شود و مشخصات هر یک از این حیطه‌ها در یک فهرست بازبینی تحت عنوان نکته‌ها درج شده است. مخاطب این نکته‌ها عبارت‌اند از دانشجویان، پژوهشگرانی که عضو هیئت علمی هستند، کارکنان، کارمندان اداری، شوراهای دانشکده‌ها، و سایر دست‌اندرکاران تولید، نظارت، یا بررسی پروژه‌های دیجیتال. در قسمت نکته‌ها خلاصه‌ای از اخلاقیات، ارزش‌ها، روش‌ها و بهترین فعالیت‌ها ارائه می‌شود. هدف از آوردن این مطالب، راهنمایی کردن افرادی است که در طراحی و ترویج دانشوریهای پروژه‌محور، تعیین روش‌ها و توانمندی‌های بنیادی، مشخص کردن معیارهای ارزیابی برای آثار دیجیتال، سنجش نتایج، و خدمات پشتیبانی از ’علوم‌انسانی دیجیتال‘ نقش دارند.
قسمت مؤخره: یادداشت‌هایی درباره نگارش این کتاب، روند همکاری مؤلفان این کتاب، و نیز فرایند طراحی آن را به تفصیل توضیح می‌دهد. این قسمت برای افرادی آموزنده است که می‌خواهند مد‌های جدید صورت‌بندی دانش را به کار ببرند. در پایان کتاب به قسمت شبکه‌های ارجاع می‌رسیم، که به مطالب و منابع خارج از این کتاب اشاره دارد، و این کتاب را به گفتمان‌ها و مطالعات این حوزه سرشار از پویایی و تحول پیوند می‌دهد.
کتاب علوم‌انسانی دیجیتال کتابی در قالب رایج کتاب‌های دانشگاهی نیست. این کتاب نه یک مجموعه مقالات دانشورانه تک‌مؤلفی است، نه مجموعه‌ای از گزارش‌های پژوهشی درباره تاریخ یا رویکردی انتقادی به «علوم‌انسانی دیجیتال». همچنین این کتاب، نه کتابی درسی برای تدریس زیرساخت‌های «علوم‌انسانی دیجیتال» است، نه دفترچه راهنما برای ویژگی‌های فنی آن، و به هیچ عنوان نمی‌توان آن را بحثی درباره تمامی وجوه این حوزه، بنیان‌گذاران آن، موفقیت‌ها و ناکامی‌های آن، و رویدادهای تعیین‌کننده‌اش به حساب آورد. این کتاب، به جای کتاب‌شناسی، «شبکه‌های ارجاع» و فهرست «منابع نقل‌شده در متن» دارد.
دلیل این امر آن است که کار در «علوم‌انسانی دیجیتال» ذاتاً مبتنی بر همکاری است. در طول چندین دهه، گروه‌های متنوعی از افراد، پروژه‌ها و سازمان‌ها، حوزه «علوم‌انسانی دیجیتال» را شکل داده‌اند تا به این صورت کنونی درآمده است. در نگارش این کتاب تلاش شده که در «علوم‌انسانی دیجیتال» هیچ منبعی بر دیگری ترجیح داده نشود و به جای، آن صدایی فراگیر و در عین حال انتقادی به وجود بیاوریم که هم سخنان دانشگاهیان و هم سخنان افراد خارج از دانشگاه را منعکس کند. بر همین اساس، مطالعات موردی ما داستان‌گونه هستند، به طور محدود از اشخاص یا نظریه‌پردازان خاص نقل‌قول کرده‌ایم و سخنمان دسته اول و بی‌واسطه است.
به گفته مولفان کتاب، این کتاب اثری فشرده است که گروهی از فعالان حوزه‌ها و رشته‌های متنوع علوم انسانی، از جمله طراحی، آن را به نگارش درآورده‌اند. مؤلفان کتاب با وجود تنوع آراء، اعتقادی راسخ دارند که در تمامی صفحات کتاب به چشم می‌خورد. این اعتقاد راسخ در عنوان کتاب به خوبی دیده می‌شود، علوم انسانی _دیجیتال؛ علامت زیرخط ( _ ) بین علوم انسانی و دیجیتال اشاره دارد به اینکه آن فضای خالی بین این دو اصطلاح به مثابه یک اتصال حیاتی و دالّ متغیر است، که هر دو مفهوم را در تنشی زایا به خواننده عرضه می‌کند بدون آنکه یکی از آنها در دیگری ذوب شود. این زیرخط صرفاً یک علامت گرافیکی نیست؛ بلکه از آن عمداً به عنوان علامتی تأکیدی برای مشخص کردن پیوندی انتقادی بین «علوم انسانی» و «دیجیتال» استفاده شده است. این زیرخط اشاره دارد به آینده نامطمئن، تجربی و تعریف‌نشده علوم انسانی در دنیایی که اساساً به سبب تمامی ابزارهای دیجیتال، دگردیسی یافته است. با اینکه در متن کتاب از زیرخط استفاده نکرده‌ایم، اما مفهوم آن در تک‌تک صفحات این کتاب مدّنظر بوده است. و با اینکه نگارش کتابی با عنوان علوم‌انسانی _دیجیتال ممکن است تناقض‌آمیز به نظر برسد، اما همین امر پیوستگی‌هایی را نشان می‌دهد که فعالیت‌های جاری را به سنت‌‌های بسیار قدیمی پیوند می‌دهد.
کتاب «علوم انسانی ـ دیجیتال» نوشته آن برديک، يوهانا دراكر، پيتر لوننفلد، تاد پرنزنر، جفری اشناپ به ترجمه مهدی صداقت پیام در 272 صفحه به بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات سمت در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
کتاب «علوم انسانی ـ دیجیتال» طلیعه‌دار حمایت از «علوم‌انسانی دیجیتال» است، و این پرسش را مطرح می‌کند که در عصر اطلاعات شبکه‌ای، انسان بودن یعنی چه، و شرکت در اجتماعات دست‌اندرکار سیال و سؤال و جواب درباره پرسش‌های پژوهشی‌ای که نمی‌توان آنها را فقط به یک ژانر، رسانه، رشته یا مؤسسه واحد محدود کرد، چه معنایی دارد. «علوم‌انسانی دیجیتال» گسترش عمده‌ای در قلمرو علوم انسانی پیدا کرده است زیرا دقیقاً ارزش‌ها، فعالیت‌های بازنمایی و تفسیری، راهبردهای معناسازی، و پیچیدگی‌ها و ابهامات انسان بودن را به تمامی حیطه‌های تجربه و دانش انسان از جهان وارد می‌کند. «علوم‌انسانی دیجیتال»عبارت است از یک رویکرد جهانی ترارسانه‌ای و تراتاریخی به دانش و معناسازی.
اما در دوران معاصر، مخالفت‌هایی به گوش می‌رسد که از بحران «قطعی» دیگری در فرهنگ انسان‌گرایی شکوه می‌کنند، دایر بر اینکه بار دیگر کیفیت در مسلخ کمّیتِ «صرف» قربانی شده است. پاسخ ما صرفاً یک ضداستدلال در حمایت از همگرایی‌های جدید بین کیفیت و کمّیت نیست، بلکه حامی مدلی از فرهنگ است که در همین کتاب مطرح شده است. مولفان کتاب بر این باور نیستند که رشته‌های علوم انسانی در بحرانی دائمی هستند یا اینکه موقعیتشان در جنگی دیگر با علوم طبیعی برای کسب مشروعیت، به خطر افتاده است. در عوض این برهه را برهه‌ای می‌دانند که تغییری بنیادین در فهم فعالیت‌های خلاقانه اصلی انسان رخ داده است، برهه‌ای که در آن، ارزش‌ها و دانش علوم انسانی برای شکل دادن به هر حیطه‌ای از فرهنگ و جامعه، حیاتی تلقی می‌شوند.
مدلی که در کتاب خلق شده تجربی است. این مدل، پرسش‌های پژوهشی جدیدی را مطرح می‌کند و در بین این پرسش‌ها بر مسئله طراحی ــ طراحی اطلاعات، عناصر گرافیکی، حروف‌نگاری، الگوسازی صوری و بلاغی ـ تمرکز می‌کند. در این مدل، نظر بر این است که خلاقیت دیجیتال و خلاقیت فیزیکی به طور جدایی‌ناپذیر و زایا در هم بافته شده‌اند. مدل کتاب بر اساس همکاری و تعهد به دانش عمومی است و برای مخاطبانی ناهمگون، با علایق و نیازهای متقاطع و حتی متضاد طراحی شده است، از این رو، ساختاری اسفنج‌مانند دارد، متخلخل و نفوذپذیر، و نیز چندپاره است که می‌توان آن را چنین توصیف کرد: کتابی راهنما برای افراد سردرگم، گزارشی درباره وضعیت این حوزه، بیانیه‌ای درباره چشم‌انداز آینده، مشوقی برای مشارکت، و ابزاری برای بررسی انتقادی صورت‌های جدیدی از دانشوری در جامعه معاصر.
کتاب حاضر اثری است که با همکاری چند مؤلف نوشته شده است. هر یک از مؤلفان آن در نوشتن، ویرایش، اصلاح و گردآوری نهایی کل مجموعه دست داشته است. هر یک از آنها بر اساس تجربه فردی، تعهد به چارچوب‌های تجربی دانشوری، تخصص در کارکردن با رسانه‌ها، تولید سکّوهای دیجیتال و مشارکت در امور طراحی، دلمشغولی‌های نظری و مفهومی خودش را وارد کرده است.
مطالب سه فصل اول عبارت‌اند از نقشه‌سازی‌های ترکیبی این حوزه، روش‌شناسی‌های نوظهور آن، و ویژگی‌های اجتماعی آن: فصل 1، از علوم انسانی به علوم‌انسانی دیجیتال. در این فصل صورت‌های نوظهور پژوهش‌های ترارسانه‌ای و اهمیت روزافزون پیش‌نمونه‌سازی، آزمایش، و ایجاد ابزار و سکّوهای رایانشی برای دانشوریهای معاصر در علوم انسانی بررسی می‌شوند.
فصل 2، روش‌ها و ژانرهای نوظهور. در این فصل نشان داده می‌شود که می‌توان با استفاده از ابزارهای دیجیتال و سکّوهای رایانشی، کارها را به شیوه‌هایی جدید انجام داد به این ترتیب که می‌توان به کمک آنها به تداوم فعالیت‌های دانشوری سنتی، یا ابداع شیوه‌های کاملاً جدید اقدام کرد (ابداع می‌تواند در حوزه‌های جدیدی از پرسشگری، یا در ارائه مدل‌های جدیدی از انتشار و فعالیت باشد): شکل‌های احتمالی علوم دانشورانه در محیط‌های دیجیتال، مدل‌های رو به رواج فعالیت، و واحدهای استدلالی تشکیل‌دهنده آنها.
فصل 3، زندگی اجتماعی علوم‌انسانی دیجیتال. در این فصل، پروژه‌های «علوم‌انسانی دیجیتال» از لحاظ نقش‌های واقعی و بالقوه‌شان در جوامع معاصر، اهداف، اجتماعاتی که با آنها سر و کار دارند، و ارزش‌های مورد تصدیق در آنها، تحلیل می‌شوند.
فصل 4، پیش‌بینی‌ها. در این فصل، به طور خلاصه مطالبی در مورد آینده «علوم‌انسانی دیجیتال» به طور خاص و علوم انسانی به طور کلی مطرح می‌شود. نتایج بر مبنای حدس و گمان هستند و پرسش‌های دشواری را مطرح می‌کنند که پاسخ آنها فراتر از محدوده دانش کنونی است.
در این کتاب، علاوه بر فصل‌های اصلی، دو قسمت دیگر نیز وجود دارد: در پایان فصل 2، مجموعه‌ای از مطالعات موردی برای راه‌اندازی جهانی پروژه‌های «علوم‌انسانی دیجیتال» ارائه شده است. به منظور پرهیز از ایجاد فهرست نسنجیده‌ای از پروژه‌ها، تصمیم گرفته شده که این پروژه‌ها از بین پروژه‌های نمونه و شایان تقلید «علوم‌انسانی دیجیتال» که در حال حاضر وجود دارند، و بسیاری از آنها تأثیراتی چشمگیر و بلندمدت دارند انتخاب نشوند. در عوض، مولف ویژگی‌های شاخص آنها را گردآوری و تحلیل کرده و بر اساس آنها مطالعات موردی فرضی به وجود آورده است. این مطالعات موردیِ فرضی، داستان‌هایی هستند که روش‌ها و ژانرهای نوظهورِ مبتنی بر اطلاعات حاصل از توانمندی‌های کنونی و غنی از تجارب چندین دهه کار مقدماتی را توصیف می‌کنند. هدف در اینجا و سایر بخش‌های این کتاب، تهیه چارچوبی ملموس برای ایجاد دانشوری زایشی است. این مطالعات موردی مدل‌هایی فراهم می‌کنند که در تشکیل گروه‌ها، گردآوری منابع فنی ضروری، و جای دادن پروژه‌ها در طرح‌های میان‌رشته‌ای و چندنهادی به کار می‌آیند.
پس از فصل 4، راهنمای مختصری درباره علوم‌انسانی دیجیتال آمده است. در اینجا استدلال‌های کتاب به صورت فشرده در سه گروه پرسش و پاسخ خلاصه شده که برای افراد تازه‌کار و مبتدی مفیدند. مرور مختصری از مبانی «علوم‌انسانی دیجیتال» ارائه شده و به این پرسش پاسخ داده می‌شود که چرا پروژه‌ها واحد بنیادی دانشوری «علوم‌انسانی دیجیتال» هستند، و به شرح آن دسته از ارتباطات نهادی پرداخته می‌شود که از کار در عرصه «علوم‌انسانی دیجیتال» به وجود می‌آیند و به آن کمک می‌کنند. درک اینکه چگونه و بر اساس چه معیارهایی می‌توان این شیوه‌ها را ارزیابی کرد به یکی از مسائل مهم نهادی تبدیل شده است. به این منظور، در راهنمای مختصر، نشان داده می‌شود که در حال حاضر آثار «علوم‌انسانی دیجیتال» در پنج حیطه تولید و ارزیابی می‌شود و مشخصات هر یک از این حیطه‌ها در یک فهرست بازبینی تحت عنوان نکته‌ها درج شده است. مخاطب این نکته‌ها عبارت‌اند از دانشجویان، پژوهشگرانی که عضو هیئت علمی هستند، کارکنان، کارمندان اداری، شوراهای دانشکده‌ها، و سایر دست‌اندرکاران تولید، نظارت، یا بررسی پروژه‌های دیجیتال. در قسمت نکته‌ها خلاصه‌ای از اخلاقیات، ارزش‌ها، روش‌ها و بهترین فعالیت‌ها ارائه می‌شود. هدف از آوردن این مطالب، راهنمایی کردن افرادی است که در طراحی و ترویج دانشوریهای پروژه‌محور، تعیین روش‌ها و توانمندی‌های بنیادی، مشخص کردن معیارهای ارزیابی برای آثار دیجیتال، سنجش نتایج، و خدمات پشتیبانی از ’علوم‌انسانی دیجیتال‘ نقش دارند.
قسمت مؤخره: یادداشت‌هایی درباره نگارش این کتاب، روند همکاری مؤلفان این کتاب، و نیز فرایند طراحی آن را به تفصیل توضیح می‌دهد. این قسمت برای افرادی آموزنده است که می‌خواهند مد‌های جدید صورت‌بندی دانش را به کار ببرند. در پایان کتاب به قسمت شبکه‌های ارجاع می‌رسیم، که به مطالب و منابع خارج از این کتاب اشاره دارد، و این کتاب را به گفتمان‌ها و مطالعات این حوزه سرشار از پویایی و تحول پیوند می‌دهد.
کتاب علوم‌انسانی دیجیتال کتابی در قالب رایج کتاب‌های دانشگاهی نیست. این کتاب نه یک مجموعه مقالات دانشورانه تک‌مؤلفی است، نه مجموعه‌ای از گزارش‌های پژوهشی درباره تاریخ یا رویکردی انتقادی به «علوم‌انسانی دیجیتال». همچنین این کتاب، نه کتابی درسی برای تدریس زیرساخت‌های «علوم‌انسانی دیجیتال» است، نه دفترچه راهنما برای ویژگی‌های فنی آن، و به هیچ عنوان نمی‌توان آن را بحثی درباره تمامی وجوه این حوزه، بنیان‌گذاران آن، موفقیت‌ها و ناکامی‌های آن، و رویدادهای تعیین‌کننده‌اش به حساب آورد. این کتاب، به جای کتاب‌شناسی، «شبکه‌های ارجاع» و فهرست «منابع نقل‌شده در متن» دارد.
دلیل این امر آن است که کار در «علوم‌انسانی دیجیتال» ذاتاً مبتنی بر همکاری است. در طول چندین دهه، گروه‌های متنوعی از افراد، پروژه‌ها و سازمان‌ها، حوزه «علوم‌انسانی دیجیتال» را شکل داده‌اند تا به این صورت کنونی درآمده است. در نگارش این کتاب تلاش شده که در «علوم‌انسانی دیجیتال» هیچ منبعی بر دیگری ترجیح داده نشود و به جای، آن صدایی فراگیر و در عین حال انتقادی به وجود بیاوریم که هم سخنان دانشگاهیان و هم سخنان افراد خارج از دانشگاه را منعکس کند. بر همین اساس، مطالعات موردی ما داستان‌گونه هستند، به طور محدود از اشخاص یا نظریه‌پردازان خاص نقل‌قول کرده‌ایم و سخنمان دسته اول و بی‌واسطه است.
به گفته مولفان کتاب، این کتاب اثری فشرده است که گروهی از فعالان حوزه‌ها و رشته‌های متنوع علوم انسانی، از جمله طراحی، آن را به نگارش درآورده‌اند. مؤلفان کتاب با وجود تنوع آراء، اعتقادی راسخ دارند که در تمامی صفحات کتاب به چشم می‌خورد. این اعتقاد راسخ در عنوان کتاب به خوبی دیده می‌شود، علوم انسانی _دیجیتال؛ علامت زیرخط ( _ ) بین علوم انسانی و دیجیتال اشاره دارد به اینکه آن فضای خالی بین این دو اصطلاح به مثابه یک اتصال حیاتی و دالّ متغیر است، که هر دو مفهوم را در تنشی زایا به خواننده عرضه می‌کند بدون آنکه یکی از آنها در دیگری ذوب شود. این زیرخط صرفاً یک علامت گرافیکی نیست؛ بلکه از آن عمداً به عنوان علامتی تأکیدی برای مشخص کردن پیوندی انتقادی بین «علوم انسانی» و «دیجیتال» استفاده شده است. این زیرخط اشاره دارد به آینده نامطمئن، تجربی و تعریف‌نشده علوم انسانی در دنیایی که اساساً به سبب تمامی ابزارهای دیجیتال، دگردیسی یافته است. با اینکه در متن کتاب از زیرخط استفاده نکرده‌ایم، اما مفهوم آن در تک‌تک صفحات این کتاب مدّنظر بوده است. و با اینکه نگارش کتابی با عنوان علوم‌انسانی _دیجیتال ممکن است تناقض‌آمیز به نظر برسد، اما همین امر پیوستگی‌هایی را نشان می‌دهد که فعالیت‌های جاری را به سنت‌‌های بسیار قدیمی پیوند می‌دهد.
کتاب «علوم انسانی ـ دیجیتال» نوشته آن برديک، يوهانا دراكر، پيتر لوننفلد، تاد پرنزنر، جفری اشناپ به ترجمه مهدی صداقت پیام در 272 صفحه به بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات سمت در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
نظر شما