محمود فتوحی فیروزآباد؛ رئیس دانشگاه صنعتی شریف همزمان با روز «صنعت و معدن» در گفتوگو با خبرنگار ایبنا، درباره اهمیت ارتباط صنعت و دانشگاه و تألیف کتاب در حوزه صنعت، به نکات کلیدی و مهمی اشاره کرد.
وی بیان کرد: در دانشگاهها ما بیشتر تمرکز استادان و اعضای هیأت علمی، بر نوشتن مقالات علمی و چاپ آن در مجلات معتبر تمرکز دارد و بسیاری از استادان به دلایل مختلف تمایل چندانی به نوشتن کتاب ندارند. اما در برخی دانشگاهها که البته تعدادشان هم زیاد نیست، روی تدوین و چاپ کتابهای علمی و پژوهشی تمرکز شده و یا در طرح ارتقاء، کتاب بهعنوان یکی از امتیازهای ویژه درنظر گرفته شده است.
استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: در طرح ارتقای استادان ممکن است یک کتاب چند برابر مقالات علمی امتیاز داشته باشد، اما وقت و هزینهای که صرف تألیف یک کتاب تخصصی و علمی و پژوهشی میشود، خیلی بیش از اینهاست. از طرفی با پیشرفت فناوری، خیلی از کتابهایی که زحمت و هزینه زیادی برای تولید آنها صرف شده، در قالب الکترونیکی و pdf با ارزانترین قیمت و رایگان در دسترس قرار گرفتهاند و از آنجایی که قانون مشخصی در این زمینه در کشور نداریم، این موضوع هم موجب دلسردی اهالی علم و نویسندگان شده است. یک کتاب تخصصی، حاصل سالها تجربه و پژوهش نویسنده آن است، ولی وقتی از سوی صنعت و دانشگاه حمایتی صورت نمیگیرد و از سویی قانون کپیرایت نیز در کشور رعایت نمیشود، نمیتوان چندان به این کمرغبتی اهالی علم برای نوشتن کتاب خُرده گرفت.
فتوحی فیروزآباد تصریح کرد: ما در دانشگاه صنعتی شریف برای تشویق استادان و پژوهشگران به نوشتن کتاب، موارد تشویقی مانند اختصاص گرنت و فرصت مطالعاتی درنظر گرفتیم. این طرح از سوی تعدادی از استادان استقبال شد و به آن پیوستند و البته شمار زیادی نیز از آن استقبال نکردند، چراکه تألیف کتاب تخصصی و پژوهشی، پروسهای زمانبر، هزینهبر و سخت است.
وی با تأکید بر لزوم تدوین کتابهای علمی بهویژه در حوزه صنعت از سوی متخصصان هر حوزه، گفت: کتابهای حوزه صنعت باید از سوی استادانی که سابقه و تجربه فعالیتهای ارتباط با صنعت را داشته باشند، تألیف شود و البته صنعت و دانشگاه هم باید از نویسنده حمایت کنند که ضعف چنین حمایتهایی موجب بیرغبتی دانشگاهیان به تألیف کتاب شده است. دانشگاه بودجه لازم برای حمایت از تألیف کتاب اختصاص نمیدهد و صنعت هم چندان حمایتی نمیکند. حداقل حمایت صنعت میتواند خرید تعدادی از کتاب برای تشویق نویسنده باشد.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف، بیان کرد: اگر بخواهیم کتابهای حوزههای مختلف علمی بهویژه صنعت کیفیت بالایی داشته باشند، باید کتاب توسط فردی که تجربه و تخصص لازم در آن زمینه را دارد، نوشته شود؛ چه تألیف باشد چه ترجمه. ترجمه در همه زمینهها بهویژه دانش و علم حتما باید از سوی مترجمی صورت گیرد که موضوع کتاب در زمینه کاری و تحصیلاتش باشد. در موارد بسیاری مترجمان تخصصی در زمینه کتابی که ترجمه میکنند، ندارند و با بسیاری از اصطلاحات آن حوزه آشنا نیستند و لذا چنین کتابی نمیتواند مورد استناد قرار گیرد و برای اهالی علم کاربرد مفید داشته باشد.
این استاد دانشگاه افزود: کتابهای تألیفی هم در دو دسته نوشته میشوند. دستهای ناشی از فعالیتهای طولانی پژوهشی یک محقق یا عضو هیأت علمی دانشگاه در موضوعی خاص هستند. دسته دیگر کتابهای تألیفی علمی و تخصصی نیز ناشی از نتایج یک سری طرحهای پژوهشی انجام شده در صنعت هستند که در صورت چاپ میتواند مورد استفاده دیگر پژوهشگران، جامعه علمی، دانشجویان و اهالی صنعت قرار گیرد.
فتوحی فیروزآباد در پایان تأکید کرد: اگر میخواهیم کتابهای پژوهشی و تخصصی ما چه به زبان فارسی چه دیگر زبانها ازجمله انگلیسی مورد توجه قرار گیرند و بازار خوبی داشته باشند، رونق این کار منوط به همکاری متقابل صنعت و دانشگاه و حمایت آنها از پژوهشگران است.
نظر شما