به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در گلستان، در تقویم رسمی کشورمان ۱۷ مرداد سالروز شهادت «محمود صارمی» خبرنگار ایرنا که به همراه چند دیپلمات کشورمان در مزار شریف افغانستان به دست گروه طالبان به شهادت رسید، «روز خبرنگار» نام‌گذاری شده است. به همین مناسبت با «غلامرضا خارکوهی» نویسنده و تاریخ‌نگار گلستانی اهل روستای آلوکلاته گرگان و صاحب‌امتیاز و مدیرمسئول نشریه انقلاب و مؤلف کتاب‌هایی چون «حماسه 5 آذر سال 57 گرگان»، «انقلاب اسلامی به روایتی دیگر»، «تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات آیت‌الله گرگانی»، «استان گلستان در انقلاب اسلامی»، «استان گلستان به روایت اسناد انقلاب»، «خاطرات آیت‌الله نورمفیدی»، «فرآیند تأسیس بسیج و ادغام آن با سپاه»، «خانه امن»، «روایتی از نقش استان گلستان در دفاع مقدس»، «استان گلستان در نهضت امام خمینی» و «نقش جهادگران سنگر ساز بی سنگر» درباره نقش خبرنگاران گلستانی در شکل‌گیری انقلاب، ویژگی‌های خبرنگار طراز انقلاب، آموزش و آموزش پذیری اهالی رسانه و نقش خبرنگاران در دوران پساکرونا به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه ازنظر مخاطبان می‌گذرد.
لطفاً کمی درباره نقش خبرنگاران و اهالی رسانه استان گلستان در شکل‌گیری انقلاب اسلامی در شهر گرگان و استان گلستان و نیز در طول هشت سال دفاع مقدس بفرمایید؟
در نیمه دوم سال 1357 که انقلاب اسلامی شکوفا شد و مبارزات علنی و خیابانی در سراسر کشور حتی شهرها و روستاهای دورافتاده شعله‌ور شد، انقلابیون با تشکیل هسته‌های خبری و اطلاع‌رسانی در گرگان و نقاط دیگر کشور و نیز با انتشار نشریات غیررسمی و انتشار اطلاعیه و تکثیر نوار و شعارنویسی روی دیوارها و سخنرانی در مساجد و تشکیل شبکه‌های مخفی اطلاع‌رسانی، خدمت بزرگی به افزایش آگاهی سیاسی مردم علیه رژیم پهلوی کردند.
درواقع نیمه دوم سال 57 دوران فوران دانش سیاسی علیه شاه در گرگان و دشت بود. خبرنگاران برخی از روزنامه‌ها مخصوصاً اطلاعات و کیهان نیز به خاطر جذب مخاطب و مشتریِ بیشتر، اخبار تظاهرات و مبارزات علنی مردم را به مراکز مطبوعاتی تهران می‌دادند که چکیده آنها منتشر می‌شد؛ به‌طوری‌که انتشار این اخبار موجب ازدیاد خریداران این مطبوعات در آن دوره شده بود.
بعد از پیروزی انقلاب نیز برخی از خبرنگاران گرگان و دشت با انقلاب اسلامی همراه شدند و مواضع عامه مردم و نظام جدید را منعکس می‌کردند، برخی نیز با جریانات ضدانقلاب هم‌صدا بودند و از گردونه اطلاع‌رسانی جامعه طرد شدند؛ اما پس از پایان یکه‌تازی مطبوعات ضدانقلاب در سال 1360 و فرارسیدن دوران 8 سال دفاع مقدس، خبرنگاران و نشریات رسمی و غیررسمی کشور و استان گلستان تلاش زیادی برای انعکاس وقایع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه نمودند و نقش مهمی در پشتیبانی از رزمندگان اسلام در مقابل متجاوزان بعثی عراق ایفا کردند.
در گام دوم انقلاب اسلامی، خبرنگار طراز انقلاب دارای چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد و برای رسیدن به این مهم چه اقداماتی ضروری است؟
در گام اول انقلاب، نظام جمهوری اسلامی تثبیت و علیرغم توطئه‌های بی‌شمار دشمنان داخلی و خارجی، امنیت و تمامیت عرضی کشور حفظ شد. باوجود جنگ تحمیلی 8 ساله و ترورها و تحریم‌ها و مشکلات دیگر، خدمات زیربنایی زیادی درزمینهٔ عمرانی و اقتصادی در کشور انجام شد.
در گام دوم انقلاب این خدمات و پیشرفت‌ها در زمینههای مختلف باید ادامه یابد که حتماً هم می‌یابد. لذا در گام دوم انقلاب، خبرنگاران و کلاً رسانه‌ها نقش مهمی دارند. در این دوره رسانه‌ها، وابستگی کمتری به دولت خواهند داشت و به‌قول‌معروف دیگر نباید دست نگاه کن یارانه دولت باشند. در این دوره خبرنگاران ضمن افزایش روحیه انقلابی و ارزشی، باید از مهارت و تخصص کافی برخوردار شوند و با استفاده از تکنولوژی و ابزار جدیدِ فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات، کیفیت و محتوای رسانه‌های خود را ارتقا بخشند و به مخاطبان عرضه کنند.
خبرنگاران و رسانه‌هایی که از هم‌طرازی انقلاب اسلامی و نیازهای جامعه دور شوند، خودبه‌خود از گردونه اجتماع طرد و مثل درخت در چمنزار خشک و زرد می‌شوند. خبرنگار هم‌طراز انقلاب باید اعتقاد راسخ به انقلاب اسلامی داشته باشد و باروحیه انقلابی و جهادی به تدوین و انتشار اخبار و تحلیل‌های اجتماعی بپردازد.
کسی که می‌خواهد خبرنگار هم‌طراز انقلاب شود باید ابتدا ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی را در وجودش نهادینه کند و همیشه روح امام و شهدا را ناظر نوشته‌ها و اخبار و گزارش‌های خود بداند.
خبرنگار هم‌طراز انقلاب مثل خبرنگارانِ آن‌سوی آب نمی‌نویسد، بلکه قلم و زبانش در خدمت کشورش است، اما باید منتقد منصف مسئولان سازمان‌های اجرایی و بلندگوی نیازهای برحق مردم جامعه است.
به باور برخی صاحب‌نظران، آموزش خبرنگاران و نیز آموزش پذیری اهالی رسانه و به‌روزآوری دانش این حرفه باید مستمر و دائمی باشد، نظر شما چیست و برای تحقق این مهم چه چیزهایی ضروری است؟
موضوع آموزش یک اصل پذیرفته‌شده در جامعه رسانه‌ها است. قطعاً کاری که توأم با آموزش باشد هم دقیق‌تر است و هم مؤثرتر؛ آموزش موتور محرکه کار رسانه‌ای و خبری است و خبرنگاری که بدون آموزش وارد این حرفه شود مثل غواصی است که بدون آموزش وارد دریا شود؛ درنتیجه خسارت آن بیش از منفعت خواهد بود.
کار خبری امروز دیگر آماتور پسند نیست بلکه باید حرفه‌ای وارد عمل شد. کار حرفه‌ای هم نیاز به آموزش و مهارت پذیری مستمر و استفاده از یافته‌های جدید مطابق با پیشرفت‌ها و تکنولوژی و نیازهای روز دارد. این آموزش‌ها، هم می‌تواند از طریق مطالعه فردی انجام شود و هم با حضور در کلاس‌ها و جلسات تخصصی حاصل شود و هم از طریق مجازی و تجربه‌اندوزی در کنار افراد متبحر انجام شود.
امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا خبرنگاران و اهالی رسانه فضای متفاوتی را تجربه کردند، به باور شما اهالی رسانه در دوران کرونا و از همه مهم‌تر برای دوران پساکرونا چه‌کارهایی را باید انجام دهند؟
دوره کرونا یک دوره تلخ و ناخواسته در ایران و همه جهان است. در این دوره، هم رسانه‌ها و خبرنگاران زیان دیدند و هم سایر ارکان جامعه؛ اما کرونا موجب شد که کار خبری و رسانه‌ای تا حدود زیادی به‌صورت غیرحضوری و مجازی انجام شود. درواقع مردم و رسانه‌ها در دوره کرونا بیش از هرزمانی توجه و علاقه‌شان به رسانه‌های مجازی و کانال‌ها و سایت‌های خبری و نشریات الکترونیک و صداوسیما جلب شد.
تا وقتی خطر ویروس کرونا باشد مطبوعات کاغذی و رفت‌وآمد خبرنگاران در محافل اجتماعی مشکل است و کارها باید با رعایت نکات بهداشتی و دورکاری و ارتباطات غیرحضوری انجام شود. در این میان خبرنگاران می‌توانند با استفاده از اوقات فراغت پیش‌آمده بر مطالعات حرفه‌ای خود بیفزایند؛ البته شایسته است سازمان‌های متولی و نهادهای مدنی هم در این ایام، با اهدای کمک‌های مادی خود به خبرنگاران و رسانه‌ها، بخشی از رنج‌های ناشی از خسارت مادی آنان را که به خاطر خطر کرونا دامن‌گیرشان شده، کاهش دهند.
لطفاً کمی درباره نقش خبرنگاران و اهالی رسانه استان گلستان در شکل‌گیری انقلاب اسلامی در شهر گرگان و استان گلستان و نیز در طول هشت سال دفاع مقدس بفرمایید؟
در نیمه دوم سال 1357 که انقلاب اسلامی شکوفا شد و مبارزات علنی و خیابانی در سراسر کشور حتی شهرها و روستاهای دورافتاده شعله‌ور شد، انقلابیون با تشکیل هسته‌های خبری و اطلاع‌رسانی در گرگان و نقاط دیگر کشور و نیز با انتشار نشریات غیررسمی و انتشار اطلاعیه و تکثیر نوار و شعارنویسی روی دیوارها و سخنرانی در مساجد و تشکیل شبکه‌های مخفی اطلاع‌رسانی، خدمت بزرگی به افزایش آگاهی سیاسی مردم علیه رژیم پهلوی کردند.
درواقع نیمه دوم سال 57 دوران فوران دانش سیاسی علیه شاه در گرگان و دشت بود. خبرنگاران برخی از روزنامه‌ها مخصوصاً اطلاعات و کیهان نیز به خاطر جذب مخاطب و مشتریِ بیشتر، اخبار تظاهرات و مبارزات علنی مردم را به مراکز مطبوعاتی تهران می‌دادند که چکیده آنها منتشر می‌شد؛ به‌طوری‌که انتشار این اخبار موجب ازدیاد خریداران این مطبوعات در آن دوره شده بود.
بعد از پیروزی انقلاب نیز برخی از خبرنگاران گرگان و دشت با انقلاب اسلامی همراه شدند و مواضع عامه مردم و نظام جدید را منعکس می‌کردند، برخی نیز با جریانات ضدانقلاب هم‌صدا بودند و از گردونه اطلاع‌رسانی جامعه طرد شدند؛ اما پس از پایان یکه‌تازی مطبوعات ضدانقلاب در سال 1360 و فرارسیدن دوران 8 سال دفاع مقدس، خبرنگاران و نشریات رسمی و غیررسمی کشور و استان گلستان تلاش زیادی برای انعکاس وقایع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه نمودند و نقش مهمی در پشتیبانی از رزمندگان اسلام در مقابل متجاوزان بعثی عراق ایفا کردند.
در گام دوم انقلاب اسلامی، خبرنگار طراز انقلاب دارای چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد و برای رسیدن به این مهم چه اقداماتی ضروری است؟
در گام اول انقلاب، نظام جمهوری اسلامی تثبیت و علیرغم توطئه‌های بی‌شمار دشمنان داخلی و خارجی، امنیت و تمامیت عرضی کشور حفظ شد. باوجود جنگ تحمیلی 8 ساله و ترورها و تحریم‌ها و مشکلات دیگر، خدمات زیربنایی زیادی درزمینهٔ عمرانی و اقتصادی در کشور انجام شد.
در گام دوم انقلاب این خدمات و پیشرفت‌ها در زمینههای مختلف باید ادامه یابد که حتماً هم می‌یابد. لذا در گام دوم انقلاب، خبرنگاران و کلاً رسانه‌ها نقش مهمی دارند. در این دوره رسانه‌ها، وابستگی کمتری به دولت خواهند داشت و به‌قول‌معروف دیگر نباید دست نگاه کن یارانه دولت باشند. در این دوره خبرنگاران ضمن افزایش روحیه انقلابی و ارزشی، باید از مهارت و تخصص کافی برخوردار شوند و با استفاده از تکنولوژی و ابزار جدیدِ فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات، کیفیت و محتوای رسانه‌های خود را ارتقا بخشند و به مخاطبان عرضه کنند.
خبرنگاران و رسانه‌هایی که از هم‌طرازی انقلاب اسلامی و نیازهای جامعه دور شوند، خودبه‌خود از گردونه اجتماع طرد و مثل درخت در چمنزار خشک و زرد می‌شوند. خبرنگار هم‌طراز انقلاب باید اعتقاد راسخ به انقلاب اسلامی داشته باشد و باروحیه انقلابی و جهادی به تدوین و انتشار اخبار و تحلیل‌های اجتماعی بپردازد.
کسی که می‌خواهد خبرنگار هم‌طراز انقلاب شود باید ابتدا ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی را در وجودش نهادینه کند و همیشه روح امام و شهدا را ناظر نوشته‌ها و اخبار و گزارش‌های خود بداند.
خبرنگار هم‌طراز انقلاب مثل خبرنگارانِ آن‌سوی آب نمی‌نویسد، بلکه قلم و زبانش در خدمت کشورش است، اما باید منتقد منصف مسئولان سازمان‌های اجرایی و بلندگوی نیازهای برحق مردم جامعه است.
به باور برخی صاحب‌نظران، آموزش خبرنگاران و نیز آموزش پذیری اهالی رسانه و به‌روزآوری دانش این حرفه باید مستمر و دائمی باشد، نظر شما چیست و برای تحقق این مهم چه چیزهایی ضروری است؟
موضوع آموزش یک اصل پذیرفته‌شده در جامعه رسانه‌ها است. قطعاً کاری که توأم با آموزش باشد هم دقیق‌تر است و هم مؤثرتر؛ آموزش موتور محرکه کار رسانه‌ای و خبری است و خبرنگاری که بدون آموزش وارد این حرفه شود مثل غواصی است که بدون آموزش وارد دریا شود؛ درنتیجه خسارت آن بیش از منفعت خواهد بود.
کار خبری امروز دیگر آماتور پسند نیست بلکه باید حرفه‌ای وارد عمل شد. کار حرفه‌ای هم نیاز به آموزش و مهارت پذیری مستمر و استفاده از یافته‌های جدید مطابق با پیشرفت‌ها و تکنولوژی و نیازهای روز دارد. این آموزش‌ها، هم می‌تواند از طریق مطالعه فردی انجام شود و هم با حضور در کلاس‌ها و جلسات تخصصی حاصل شود و هم از طریق مجازی و تجربه‌اندوزی در کنار افراد متبحر انجام شود.
امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا خبرنگاران و اهالی رسانه فضای متفاوتی را تجربه کردند، به باور شما اهالی رسانه در دوران کرونا و از همه مهم‌تر برای دوران پساکرونا چه‌کارهایی را باید انجام دهند؟
دوره کرونا یک دوره تلخ و ناخواسته در ایران و همه جهان است. در این دوره، هم رسانه‌ها و خبرنگاران زیان دیدند و هم سایر ارکان جامعه؛ اما کرونا موجب شد که کار خبری و رسانه‌ای تا حدود زیادی به‌صورت غیرحضوری و مجازی انجام شود. درواقع مردم و رسانه‌ها در دوره کرونا بیش از هرزمانی توجه و علاقه‌شان به رسانه‌های مجازی و کانال‌ها و سایت‌های خبری و نشریات الکترونیک و صداوسیما جلب شد.
تا وقتی خطر ویروس کرونا باشد مطبوعات کاغذی و رفت‌وآمد خبرنگاران در محافل اجتماعی مشکل است و کارها باید با رعایت نکات بهداشتی و دورکاری و ارتباطات غیرحضوری انجام شود. در این میان خبرنگاران می‌توانند با استفاده از اوقات فراغت پیش‌آمده بر مطالعات حرفه‌ای خود بیفزایند؛ البته شایسته است سازمان‌های متولی و نهادهای مدنی هم در این ایام، با اهدای کمک‌های مادی خود به خبرنگاران و رسانه‌ها، بخشی از رنج‌های ناشی از خسارت مادی آنان را که به خاطر خطر کرونا دامن‌گیرشان شده، کاهش دهند.
نظر شما