شیرینعلی گلمرادی، شاعر انقلاب و دفاع مقدس گفت: در زمان جنگ شعری درباره اسرا نوشتم که آن را به شهید تندگویان تقدیم کردم. شهیدی که با شهادتاش مثل خیلی از شهدا اسارت را تحقیر کرد.
وی ادامه داد: از میان این آثار میتوان به مجموعه اشعاری که شعرا برای اسرا نوشتهاند، اشاره کرد. همچنین در این راستا کتابهای غزلهای موفق دفاع مقدس، آثار ادبی بانوان در حوزه دفاع مقدس، شعرهای درخشان عاشورایی در دوره بعد از انقلاب، شهادت و خون در پیشینه شعر فارسی را جمعآوری و منتشر کردم.
شیرینعلی گلمرادی
این شاعر پیشکسوت با اشاره به مجموعه شعر «اینجا پرواز، آنجا دیوار...» اظهار کرد: در توضیح مجموعه شعر «اینجا پرواز، آنجا دیوار...» باید بگویم که این کتاب مجموعهای از اشعار است که برای آزادگان و اسرای جنگ تحمیلی نوشته شده است و من با چند سال تحقیق و پژوهش توانستم این مجموعه را گردهم بیاورم. در این مجموعه هم شعر از شاعران مطرحی که برای اسرا شعر نوشتهاند، آمده است و هم شعر از اسرایی داریم که در دوره اسارت یا بعد از اسارت شعر سرودهاند.
گلمرادی با تاکید بر اهمیت شعرهایی که از سوی اسرا سروده شدهاند، اظهار کرد: صرف نظر از ضعف و قدرت کارها من خیلی تاکید داشتم تا شعر خود اسرا نیز در مجموعه بیاید. به نظر من همین که اسرا خلوص و اندک ذوقی برای سرودن این اشعار داشتهاند، کفایت میکند.
وی افزود: مساله جنگ مساله فراموش شدنی نیست و اگر کسانی تلاش میکنند که این موضوع مهم را به فراموشی بسپاریم یا این مساله کمرنگ شود، نهایت کم لطفی آنهاست. به نظر من امروز ظاهر جنگ تمام شده است؛ اما خود جنگ تمام نشده است؛ چراکه آن هدفهایی که شهدا دنبال میکردند، همچنان ادامه دارد و ما هنوز به برخی از این اهداف نرسیدهایم و شاید امروز جنگ به یک شکل دیگری ادامه دارد. شعر باید جریان داشته باشد و ما باید از جنگ، شهدا، اسرا و رزمندگان بنویسیم تا این فرهنگ کمرنگ نشود؛ همانطور که مقام معظم رهبری بارها به این نکته تاکید کردهاند.
این شاعر انقلاب اسلامی در تشریح دغدغه شاعرانی که برای آزادگان سرودهاند، گفت: اکثر شاعرانی که درباره اسرا نوشتند و من از آنها در این کتاب شعر آوردهام، کسانی هستند که عمر خود را صرف انقلاب کردند و به جنگ و انقلاب اعتقاد داشتند. البته باید بگویم که با همه تلاشهایی که انجام دادهام، این مجموعه کامل نیست؛ چراکه منابع و امکانات کافی در اختیار نداشتم.
وی ادامه داد: علاوه بر اشعاری که خود آزادگان سرودهاند، تلاش من بر این بوده تا اشعاری را انتخاب کنم که از نظر ادبی کیفیت و قدرت کافی را داشته باشد. اگر میخواهیم به قوت شعر مقاومت بپردازیم باید به سراغ کنگره شعر دفاع مقدس برویم و ببینیم که این کنگره چه وضعیتی دارد. متاسفانه ما همه تریبونها را از بین بردیم و صدای شعر دفاع مقدس و انقلاب ما به شعر رسا شنیده نمیشود.
گلمرادی که خود شعری برای اسرا دارد، درباره دغدغه نگارش این اثر میگوید: این شعر را زمان جنگ نوشتم و آن را به شهید تندگویان تقدیم کردم. شهیدی که با شهادتاش مثل خیلی از شهدا اسارت را تحقیر کرد. اگر بخواهم دقیقتر صحبت کنم باید بگویم این کار زمانی در ذهن من نقش بست که پیکر شهید تندگویان را به کشور برگرداندند و منم تحتتاثیر این قضیه این شعر را نوشتم تا ادای احترامی به این شهید آزاده کرده باشم.
وی ادامه داد: کسی که کیف خودش را میبندد و به جنگ میرود، دیگر امیدی برای بازگشت ندارد و به یک نوعی با خودش کنار آمده است. اینها انسانهای عادی نبودند. مثلا فردی مثل شهید چمران، میز ریاست و وزارت را رها میکند و اسلحه دست میگیرد و به میدانهای نبرد میرود. ما هر چقدر در شعرهایمان از این افراد بگوییم کم گفتهایم، افرادی که اهل عمل بودند و تنها شعار ندادند.
این شاعر پیشکسوت با اشاره به تفاوت حرف و عمل گفت: حرف زدن را همه بلدند. سرباز زمان صلح به درد نمیخورد و در زمان جنگ است که سرباز بودن مهم است. شجاع آنها بودند که رفتند و جنگیدند و شهید و اسیر شدند.
گلمرادی در توضیح اهمیت شعر در سالهای دفاع مقدس گفت: در هشت سال جنگ شعر عنصر مهمی در تقویت روحیه رزمندگان و اسرا بود. شعرجنگ در آن سالها در پشت خاکریزها زندگی میکرد و در کلام رزمندگان شنیده میشد. خبرهای پیروزی، شکستها و فتحها از طریق شعر در جامعه جریان داشت. در آن زمان رزمندگان با خونشان از کشور دفاع میکردند و شاعران و نویسندگان با قلمشان.
وی ادامه داد: اگر میخواهید از میزان تاثیرگذاری فعالیت شاعران باخبر شوید باید به سراغ رزمندگان و اسرا بروید و ببینید که شعر چه عنصر مهمی در سالهای جنگ بوده است. با این حال نظر من این است که شعر در سالهای جنگ و مقاومت خیلی روی روحیه رزمندگان تاثیرگذار بود. آن موقع همه هنر در شعر خلاصه میشد و خبری از این هنرهای رنگارنگ که هنرمندانش میلیاردی پول درمیآورند و سوار ماشینهای میلیاردی میشوند، نبود.
این شاعر پیشکسوت با اشاره به تفاوت شعر و هنرهای دیگر گفت: امروز میبینیم همین افرادی که در این هنرهای رنگارنگ فعالیت میکنند، کارهایی به اسم شهید و جنگ میسازند که هیچ سنخیتی با شهدا، رزمندگان و اسرا ندارد. اینها شهدا را فراموش کردهاند و دنبال مسائل دیگری هستند. البته ما در همین حوزه زحمتکشانی مثل شهید آوینی یا زندهیاد سلحشور را نیز داشتهایم؛ اما واقعیت این است که تعدادشان خیلی کم است.
وی ادامه داد: هنرمند واقعی بدون منت کار میکند. ما در همین چهار دهه انقلاب شاعرانی مثل قیصر امینپور را داشتیم که بدون کوچکترین چشمداشتی برای انقلاب و جنگ، شعر گفتند و مانند یک فرمانده در دل جنگ عمل کردند. به نظر من در هر روزگاری خداوند یک انسانهایی را خلق میکند که اسطورهای برای مردم باشند و به من نظر من کسانی مثل قیصر امینپور یا مشفق کاشانی الگوهای روزگار ما بودند.
گلمرادی در پایان گفت: فلسفه وجودی شهدا و اسرا را ما باید کالبدشکافی کنیم؛ درست مثل قضیه عاشورا. ما در محرم گریه میکنیم و گریه برای امام حسین (ع) خیلی خوب است؛ اما باید فلسفه قیام امام حسین (ع) را هم بدانیم. باید بدانیم که امام حسین شهید شد؛ چراکه تمام قد در مقابل منکر بزرگ زمانه خود ایستاد. باید از خودمان سوال کنیم که آیا ما هم توانایی چنین کارهایی را داریم؟ شهدای ما هم چنین کاری کردند و میگفتند خون میدهیم و برنمیگردیم. اینها را گفتم تا بگویم دنده عقب برگشتن هنر نیست و شهید شدن خیلی هنر میخواهد و آدمهایی مثل چمران، تندگویان، زینالدین، همت، بروجردی، کلهر، فهمیده و بهنام محمدی میخواهد.
نظر شما