اقلیم و ساختار زمین‌شناسی هر مکانی تاثیر بسیار مهمی در پیشرفت و اهمیت یک منطقه می‌گذارد؛ در واقع نوع چینش پستی‌ها و بلندی‌ها می‌تواند معیار مهمی برای رشد و توسعه منطقه‌ای به حساب بیاید. علاوه‌بر آن این عامل یکی از این معیارهای مهم گردشگری است. تحقیقات ثابت کرده‌اند که زمین_گردشگری از عوامل اصلی توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در یک منطقه است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم موجب تقویت صنایع دستی و افزایش اشتغال در زمینه‌های مختلف می‌شود.
در این میان همدان، یکی از شهرهای مهم ایران است که دارای ویژگی‌های ژئومورفلوژیک منحصر به فردی است و کتاب «فرهنگ کوه‌نوردی و غارنوردی همدان» به قلم داوود محمدی‌فر به توصیف جزئیات کوه‌ها و آثار طبیعی استان همدان پرداخته است. نویسنده که خود اهل این استان است تلاش کرده راهنمایی جامع برای کوهنوردان و غارنوردان را به تالیف برساند. تمام آثار درج شده در کتاب بر طبق حروف الفبا و با جزئیاتی چون ارتفاع، قدمت و افرادی که تا کنون موفق به فتح آن شده‌اند، نوشته شده است.
گفتنی است، شهرستان همدان، 4084 کیلومترمربع وسعت دارد. از مهم‌ترین جاذبه‌های زمین_گردشگری دامنه‌های شمالی کوهستان الوند است. رشته کوه الوند در راستای شمال شرقی_جنوب غربی، این استان را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم کرده است. در این کوهستان دره‌های عمیق و سرسبز مانند دره حیدره و دره مرادبیک، چشمه‌ها از قبیل حوض نبی و چشمه بهشت، چمنزارها نظیر میدان میشان، تخت نادر، تخت رستم و تخت کوچک و قله‌های متعددی شکل گرفته است. قله‌های الوند تا یخچال که بلندترین قله‌های این رشته کوه هستند، از شهر همدان قابل مشاهده است.
در واقع شهرستان همدان به علت داشتن ارتفاع زیاد، قرارگیری در شرق فلات ایران و دوری از آب‌های آزاد، فاقد منابع عمده آبی از قبیل دریا، دریاچه طبیعی و ساحل بوده و دریاچه‌ها و تالاب‌های داخلی این شهر که به صورت مصنوعی ایجاد شده‌اند، از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری آن به شمار می‌آیند. افزایش سطح زمین_گردشگری و بسترسازی مناسب، نیازمند برنامه‌ریزی منسجم به جهت معرفی ژئوپارک اکباتان، تبلیغات هدفمند در سطح کشور، منطقه و جهان و همکاری مستمر بخش‌های مختلف حاکمیتی و سازمان های مردم نهاد است.
الوند که اعتبارش بر بلندایش می‌چربد
در بخشی از این کتاب می‌خوانید؛ «در محدوده جغرافیایی سرزمین مادریمان 1265 قله بیش از 3000 متر تا بلنداری آسمان سر برآورده‌اند آخرین سه هزار متری قله قره بورگه است که در شهرستان خوی آدربایجان غربی اولین تا پنجمین آنها عبارتند از دماوند 5610 متر علم کوه 4825 متر سبلان 4811 متر شاخک 4740 متر و خراسان شمالی 4670 متر. در این میان نام الوند است که میدرخشد و با رتبه پانصد و نهمین قله درمیان تمام کوهستان‌های کشور، نه تنها بلندایش مطرح نیست که بلند آوازگیش بسیار بر بلندایش می‌چربد و گاه نامش حتی، دماوند که نماد ملی ایران است را پشت سر می‌گذارد. به ویژه در درون کشور و در گذشته‌های دور این نام الوند است که پیشتاز بوده است نه دماوند.»
لازم به ذکر است داوود محمدی‌فر در این اثر همچنین به ذکر نام‌ها و افراد و اصطلاحات اساسی در کوهنوری هم پرداخته است علاوه بر آن برخی از تصاویر مهم تاریخی نظیر کتیبه‌ها و نقشه‌ها در کتاب آورده شده است. به گفته وی، چنین فرهنگی تا کنون برای هیچ استانی تدوین نشده است.
محمدی‌فر معتقد است، با توجه به شرایط طبیعی کشورمان برای ماندگاری نام‌ها و آثار طبیعی و حتی تاریخی، هر استان باید فرهنگ کوه‌نوردی ویژه خود را داشته باشد.
گفتنی است، کتاب «فرهنگ کوه‌نوردی و غارنوردی استان همدان» در 380 صفحه، با تیراژ دویست نسخه، با قیمت 120 هزار تومان از سوی انتشارات سبزان راهی بازار کتاب شد.
نظر شما