به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست تخصصی «معارف و معاریف دفاع مقدس»، پنجشنبه سوم مهرماه ساعت 14 در حاشیه نمایشگاه دستاوردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران با حضور محمدرضا سوقندی، مشاور امور ایثارگران وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار ‌شد.
 
مشاور امور ایثارگران وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست مقدماتی ضمن گرامیداشت ایام دفاع مقدس با بیان اینکه «معارف و معاریف دفاع مقدس» موضوع مهمی است که باید به آن پرداخته شود، گفت: این نشست مقدمه سلسله نشست‌هایی است که قرار است با موضوع «معارف و معاریف دفاع مقدس» هر هفته تا پایان سال جاری برگزار شود.
 
وی در این نشست به بیان مفاهیم دفاع مقدس پرداخت و اظهار کرد: یکی از راه‌های جلوگیری از تحریف، روایت درست از دفاع مقدس است و منطقی‌ترین روایت، گفتمان امام خمینی(ره) به عنوان فرمانده جنگ از دفاع مقدس است.
 
سوقندی عنوان کرد: ما یک چرخه دانش و چرخه علم داریم و این‌ها مراتب دارند و در حال حاضر با توجه به اینکه شبه دانش‌ها و شبه معرفت‌ها جایگزین دانش‌های حقیقی شده و گاهی حجاب‌های دانش، مانع دیدن اصل علم شده، خوب است این چرخه را بشناسیم. مثلاً همین اطلاعات که در فضای مجازی تولید می‌شود، غالباً افراد این اطلاعات را به عنوان دانش می‌دانند، ولی آیا آنچه به عنوان خبر در این شبکه‌ها انتشار می‌یابد، علم، دانش و حکمت است؟ در واقع خیلی از این مطالب که در فضای مجازی به عنوان اطلاعات وجود دارد، اما همچین کاربردی ندارد و حجم تکذیبیه‌ها که ارائه می‌شود، بیانگر این مطلب است.
 
وی با طرح این سؤال که اگر این‌ها دانش نیست، پس دانش و اطلاعات چیست؟ افزود: برای این چرخه 4 مرتبه قائل می‌شویم. مرتبه اول داده است. وقتی مجموعه‌ای از داده‌ها را کنار هم می‌گذاریم، بدون اینکه دسته‌بندی کنیم، فقط در حد داده است، اما این‌ها اگر در یک نظام منطقی و علمی دسته‌بندی شود به اطلاعات تبدیل می‌شود که حلقه اول دانش است، سپس اگر این اطلاعات طبق یک اصول منطقی و علمی در چارچوب خود قرار گیرد به علم تبدیل می‌شود.
 
مشاور امور ایثارگران وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: دو نوع علم داریم یکی علم تجربی و دیگری علمی است که به آن معرفت می‌گوییم. علمی که اکنون در فرهنگ غربی به عنوان علم مطرح است، همین علم تجربی است، اما در متون دینی ما، هرجا از علم سخن به میان می‌آید، مراد دانش است و واژه‌ای که می‌توان برای آن بکار برد، معرفت است و بالاتر از معرفت، حکمت است و آنچه به عنوان معارف دفاع مقدس می‌خواهیم مورد بررسی قرار دهیم از این منظر است.
 
وی با طرح سؤال دیگری با این مضمون که فرق علم با معرفت چیست؟ گفت: برای پاسخ به این سؤال باید به تفاوت میان علم و عرفان بپردازیم. در ادعیه و کتب دینی ما وصف عارف بکار نرفته، اما عالم و اعلم زیاد به چشم می‌خورد. حال این سؤال مطرح است که چرا واژه عارف برای خداوند بکار نرفته است، ولی ما همه به دنبال معرفت و شناخت هستیم؟ در متون دینی به کرات طلب عرفان را داریم و علتش این است که معرفت از نسیان حکایت می‌کند؛ یعنی ما دانشی از گذشته داریم، اما نیاز به یادآوری داریم، حال اینکه  چرا خداوند نیاز به عرفان و معرفت ندارد؟ چون نسیان در خداوند راه ندارد.
 
سوقندی افزود: معرفت دانشی فراتر از علم جزعی و تکمیلی است. بنا به فرمایش امام خمینی(ره)، ما 5 حیات داریم و آنچه بین فلاسفه و دانشمندان مرسوم است، سه عالم است و در واقع ما سه نوع ابزار شناختی داریم که یکی از آنها ذهن است که منشاء عقلانیت و تفکر است، دیگری علم حضوری و مورد بعدی، حواس است. ما در فرهنگ اسلامی به حکمت معتقد هستیم که فراتر از این سه منبع است و تمام مکاتبی که در دنیا وجود دارد، ریشه‌اش همین تقسیم‌بندی است.
 
وی عنوان کرد: اختلاف و مرزبندی ما با فرهنگ غرب در تمدن و رفاه نیست. ما در تعریف در رابطه با انسان و هستی راهمان با غرب جدا می‌شود. در جنگ 8 ساله ما معتقدیم دفاع کردیم نه جنگ و دفاع ما هم مقدس بوده است. حال سؤال این است که تفاوت جنگ ما با جنگ‌های دیگر چیست؟ برای پاسخ به این سؤال باید از سینما، هنر و ادبیات کمک بگیریم.
 
سیره نظری یکی از معاریف دفاع مقدس است
مشاور امور ایثارگران وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: آنها که معتقدند ابزار شناخت انسان همین حواسش است، مکاتب ماتریالیسم را پایه‌گذاری کردند، عده‌ای گفتند، انسان هرچه هست اندیشه است و گروه سوم کسانی بودند که به عرفان پرداختند. اما در حوزه دین هرگاه از علم سخن به میان آمده، مراد معرفت است و بالاتر از معرفت، حکمت است. تعبیر حکیم در تعالیم ما به هرکسی اطلاق نمی‌شود، باید مراتبی را طی کند. دلیل اینکه سردار سلیمانی واژه حکیم را مکرر برای رهبر معظم انقلاب اسلامی بکار می‌بردند باید در مکتب این شهید جستجو کنیم چون بخشی از مکتب شهید سلیمانی سیره نظری این شهید است که شامل نوشته‌ها و وصیت‌نامه ایشان است. در واقع سیره نظری یکی از معاریف دفاع مقدس است.
 
وی با بیان اینکه در چرخه علمی، حکمت بالاتر از معرفت است، گفت: در دفاع مقدس باید به افرادی برسیم که حکمای دفاع مقدس هستند، مثلاً امام خمینی(ره) یک رهبر حکیم است. درواقع حکیم به کسی گفته می‌شود که ضمن اینکه دانش نظری را دارد، به دانسته‌هایش عمل می‌کند، بین دانسته‌ها و عمل حکیم فاصله‌ای نیست.
 
نیازمند گفتمان درباره دفاع مقدس هستیم
سوقندی در رابطه با علت پرداختن به موضوع «معارف و معاریف دفاع مقدس» اظهار کرد: هدف ما گفتمان دفاع مقدس است که با گفت‌وگو فرق دارد و روشمند و فلسفی است. امروز ممکن است از دفاع مقدس سخن زیاد گفته شود، اما گفتمان نیست و ما امروز نیازمند گفتمان درباره دفاع مقدس هستیم.
 
وی در ادامه به سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت چهلمین سالگرد دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: بر اساس فرمایش ایشان هرچه از زمان و تاریخ دفاع مقدس دور می‌شویم، برای اینکه گسست نسلی ایجاد نشود، باید به معارف دفاع مقدس نزدیک شویم. در واقع معاریف، تربیت یافتگان معارف هستند و بین معارف و معاریف دفاع مقدس واژه حکمت وجود دارد، یعنی کسانی که معارف دفاع مقدس را به وجود آوردند، افرادی نیستند که در منابر سخنرانی کنند و نظریه‌پرداز باشند، بلکه بحث حکمت عملی را در بر داشتند، یعنی اگر از شهادت و ایثار سخن می‌گفتند، معارف را حکیمانه اجرا می‌کردند.
 
مشاور امور ایثارگران وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: معارف دفاع مقدس را باید به گونه‌ای تعریف کنیم که قابل باور باشد. دفاع مقدس باید به زبان نسل جدید منتقل شود و باید این زبان را بشناسیم.
 
وی عنوان کرد: ما در معارف و معاریف سه مطلب را باید مورد توجه قرار دهیم. ما گاهی دفاع مقدس را مسأله می‌کنیم. از نظر ما دفاع مقدس موضوع معرفتی است که شامل مکان به عنوان جغرافیای دفاع مقدس، زمان به عنوان تاریخ جنگ تحمیلی و از همه مهمتر مقام و منزلت دفاع مقدس است که باید ببینیم این معارف در ظرف زمان، مکان و مقام چه تغییر و تحولاتی را پیموده‌اند و ما چه مأموریتی را بر عهده داریم.