«سعید طاووسی مسرور» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در مورد سبک زندگی امام حسن مجتبی(ع) اظهار کرد: حیات دومین امام شیعیان تجلی از اسلام راستین است، کرم و بخشش آن حضرت به اندازه‌ای بود که چندین بار اموال خود را با فقرا تقسیم کرد، همچنین آن امام همام در نسبت با علم آموزی و اشاعه آن در جامعه اسلامی در تاریخ اسلام و حیات مسلمین نقش مهمی ایفا کرد.

این استاد تاریخ اسلام افزود: روایات متعددی از امام حسن مجتبی(ع) باقی مانده است، از جمله روایتی که در کتاب «کشف الغمة فی معرفة الائمة» تالیف «علی بن عیسی اربلی» درباره علم از امام حسن(ع) نقل شده است؛ آن حضرت فرمود: «علم خود را به مردم بیاموز و علم دیگران را فراگیر که در این صورت علم خود را استوار کرده‌ای و آنچه را نمی‌دانستی فراگرفته‌ای»؛ این سخن حضرت بدان معناست که حتی اگر یک شخص در حیطه علمی به مقام استادی رسیده باشد باز هم باید بیاموزد و مسیر آموختن هرگز به پایان نمی‌رسد.

وی ادامه داد: در روایت دیگری که در کتاب «الدعوات» نوشته «قطب راوندی» از امام حسن(ع) نقل شده آمده است که حضرت فرمود: «عجب دارم از آنها که به غذاى جسم خود مى‌اندیشند؛ امّا به غذاى روح خود نمى‌اندیشند، خوراک ناراحت کننده از شکم دور مى‌دارند؛ اما قلب خود را با مطالب هلاکت زا آکنده مى‌کنند.»، این نشان می‌دهد که علم را از هرجایی نباید فراگرفت چراکه خوراک معنوی انسان بیش از خوراک مادی اهمیت دارد و اگر در این مسیر به نااهل مراجعه شود در واقع حکم سم و غذای مسموم را خواهد داشت.

طاووسی مسرور در بخش دیگری از مباحث خود در مورد کم و کیف آثاری که درباره امام حسن مجتبی(ع) به رشته تحریر در آمده است گفت: می‌شود پذیرفت که کتاب خوب در مورد امام حسن(ع) اندک است اما مقاله‌های خوب و قابل قبول فراوانی نوشته شده است، برای مثال مقاله امام حسن(ع) در دانشنامه جهان اسلام یا انواع و اقسام مقالات پژوهشی که ارایه شده است، همچنین در این راستا می‌توان به همایش سبط النبی اشاره داشت که مقالات خوبی در مجموعه مقالات این همایش وجود دارد.


این استاد دانشگاه تصریح کرد: همچنین در عرصه کتاب نیز بعضا آثار قابل قبولی ارایه  شده است، اما در عرصه کتاب هم بعضا آثار قابل استفاده‌ای وجود دارد، کتاب «تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی» نوشته  «سید جعفر مرتضی عاملی» با ترجمه محمد سپهری از جمله آثار قابل توجه است؛ همچنین برخی کتاب‌ها هستند که زندگانی آن حضرت را نه فقط از جنبه حیات سیاسی و صلح بررسی کردند. البته اگر بخواهیم در مورد صلح امام حسن(ع) به کتابی اشاره داشته باشیم اثر «صلح امام حسن پرشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ» نوشته شیخ راضی آل یاسین با ترجمه آیت الله العظمی خامنه‌ای از جمله آثار گران سنگ محسوب می‌شود.

وی گفت: در رابطه با زندگی امام حسن(ع) نیز کتاب «زندگانی امام حسن مجتبی» نوشته مرحوم حجت الاسلام رسولی محلاتی قابل توجه است، همچنین کتاب «حياة الإمام الحسن بن علي علیهماالسلام» تألیف «باقر شريف القَرْشي» نیز اثر دیگری است که به فارسی نیز ترجمه شده است و علاقه‌مندان می‌توانند از این منبع نیز در مطالعات خود استفاده کنند؛ همچنین فصل امام حسن(ع) در کتاب «حیات فکری سیاسی امامان شیعه» نوشته حجت الاسلام رسول جعفریان نیز از جمله منابعی است که در رابطه با زندگی آن حضرت مطالب متعددی را ارایه کرده است.

طاووسی مسرور در بخش دیگری از مباحث خود در مورد آثاری که با محوریت صلح امام حسن(ع) نوشته شده است، اظهار کرد: خوشبختانه در این رابطه گزارش‌های متقنی در دسترس داریم مثل متن صلح نامه «انساب الأشراف» بلاذری، همچنین کتاب «الفتوح» نوشته « ابن اعثم کوفی»، با این وجود مطالب خلاف واقع فراوانی نیز در این حیطه نوشته شده است برای مثال در برخی آثار اهل سنت صلح امام حسن(ع) به گونه ای نمایش داده شده که امام(ع) با اختیار خود صلح کرده و خلافت را واگذار کردند در حالی که آن حضرت به ناچار و تحت شرایطی که پیش آمد چنین رویکردی را اتخاذ کردند. برای مثال  در کتاب « وسیله الخادم الی المخدوم، در شرح صلوات چهارده معصوم» نوشته «فضل الله بن روزبهان خنجی اصفهانی» آمده است که امام(ع) به اختیار خلافت را واگذار کردند، البته نویسنده این کتاب شیعه ستیز بود و در دوره صفویه به همین دلیل از ایران می‌رود.

این پژوهشگر سیره اهل بیت(ع) افزود: تحریف دیگری که نسبت به صلح امام حسن(ع) انجام شده آن است که حضرت در عوض پول حاضر به صلح شده است به این معنا که بیت‌المال کوفه یا شهر داراب به آن حضرت ارایه شده و امام حسن(ع) در چنین شرایطی صلح را پذیرفتند که یک نوع شبهه است، در متن صلح نامه ای که امام حسن(ع) نوشتند هیچ شرط مالی قید نشده است، آنچه که معاویه به عنوان صلح نامه نوشته بود از سوی حضرت مورد قبول قرار نگرفت و یا بنا به قولی حضرت آن را پاره کردند. 

وی در ادامه اظهار کرد: همچنین از جمله دیگر شبهاتی که مطرح می‌شود آن است که امام حسن(ع) با سیاست‌های پدرش مخالف بود، در حالی که این ادعا قبال پذیرش نیست چراکه چه در زمان حیات امام علی (ع) و چه بعد از شهادت امام حسن(ع) تبعیت کاملی از سیره پدر خود داشتند، بنابراین مواردی که مطرح می‌شود ریشه در برداشت غلط از مقوله صلح دارد در حالی که آن امام همام اگر منتقد پدر بزگوارش بود نباید اقدام به جنگ با معاویه می‌کرد بلکه می‌توانست پیشنهاد صلح بدهد و کنار بکشد؛ بنابراین منابعی که اشاره داشتم می‌تواند به مخاطبان و علاقه‌مندان به شناخت هرچه بیشتر از زندگانی امام حسن(ع) و شبهاتی که مطرح می‌شود کمک کند.