به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، خاطراتی که از روزها و شب‌های هشت سال دفاع مقدس به صورت‌های مختلف جمع‌آوری و به عنوان مثال در قالب کتاب به مردم عرضه می‌شود به عنوان يک منبع خوب و بسيار مهم برای بررسی جنگ تحميلی در حال و آينده خواهد بود اين خاطرات شايد مرجع اصلی بازگشت به گذشته و در واقع رونمایی از حماسه‌آفرينی و ازخودگذشتگی و همه خصائل پسنديده و جاودان پدران، خواهران، مادران، دوستان و خلاصه تمام کسانی که در سال‌های حماسه و خون دين خود را به نظام و اين آب و خاک ادا کرده‌اند.
به هر حال تا زمانی که ناقلان اين منابع يعنی رزمندگان، ايثارگران و جانبازان زنده هستند و سينه‌شان مالامال از اين خاطرات آن دوران طلایی حماسه ملت ايران است بايد از طرق مختلف مانند بهره گرفتن از فيلم‌ها، کتاب، انيميشن و ... استفاده کرد و اين ثروت‌های معنوی را زنده نگه داشت.
حجت‌الاسلام یوسف بدرالدین، نویسنده کتاب «ممد یزدی»، از جمله کسانی است که در ثبت خاطرات دفاع مقدس به صورت حرفه‌ای در حال فعاليت است و يکی از بهترين گزينه‌هايی است که بتوان درباره استفاده از دستمايه‌های خاطرات رزمندگان در تهيه و توليد داستان‌های ادبی و داستان‌واره‌ها به بحث و گفت‌وگو پرداخت، مشروح گفت‌وگو با این نویسنده را در ذیل می‌خوانید.
چهل سال از آغاز جنگ تحمیلی و ایستادگی ملتی بدون حامی و با توکل بر ذات الهی در برابر دشمن می‌گذرد. قطعاً ادبیات، مستندنگاری و انتشار آثار بهترین امکان برای بازتاب این مقاومت است و می‌تواند فرهنگ مقاومت را حفظ و پایش کند. راهکارتان برای ثبت خاطرات پیشکسوتان و رزمندگان دوران دفاع مقدس چیست؟
مهم این است که خاطرات دفاع مقدس ثبت و ضبط شود و اینکه در قالب کتاب یا مستند باشد، ملاک نیست. برخی تصور می‌کنند که ضبط خاطرات باید حتماً در قالب کتاب یا مستند باشد و انگیزه‌ای برای اینکه خودشان قدم اول را بردارند و خاطرات را مکتوب کنند، ندارند، بنابراین باید این انگیزه ایجاد شود که رزمندگان، خانواده شهدا و آزادگان خاطرات خود را ثبت کنند، بالاخره بعدها ممکن است افرادی بپذیرند که مرحله دوم کار را انجام دهند و این‌ها را تبدیل به کتاب و مستند کنند، بنابراین اولین قدم این است که رزمندگان و آزادگان در زمینه ثبت وقایع دوران دفاع مقدس و تکمیل وظیفه‌ای که انجام داده‌اند، احساس مسئولیت کرده و آنها را ثبت و ضبط کنند.
به نظر شما آیا کتاب‌هایی که تاکنون منتشر شده توانسته حس و حال جنگ را منتقل کند و اینکه چه دلایلی باعث شده استقبال از برخی کتاب‌ها بیشتر باشد؟
مطمئناً کتاب‌هایی که نوشته شده ثبت واقعیات است، شاید برخی نکات خاطره‌نویسی در آن رعایت نشده باشد، مهم این است که توانسته‌اند در ثبت خاطرات موفق باشند، حال برخی توانسته‌اند خاطرات را به گونه‌ای ثبت کنند که برای خواننده جذاب باشد و به سراغ نویسنده‌ها رفته‌اند و توانسته‌اند موفق باشند.
ممکن است اشکالاتی بر برخی از کتاب‌ها وارد باشد که تعداد آنها کم است. مهم این است که قبل از چاپ این کتاب‌ها راستی‌آزمایی شود و نکته‌ای که وجود دارد این است که کتاب‌هایی که در این حوزه موفق بوده‌اند، کتاب‌هایی هستند که کارهای تبلیغی در مورد آنها انجام شده یا مثلاً بعضی انتشارات که مشهور شده‌اند، کتاب‌هایی که توسط آنها چاپ می‌شود، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. در هر صورت حرکتی انجام شده و امید است دنبال شود، چون ممکن است در اثر گذر زمان خیلی از خاطرات، اسناد و مدارک از بین برود و دیگر دسترسی به آنها امکان‌پذیر نباشد.
فکر می‌کنید در این سال‌ها چه ظرفیت‌هایی در خصوص دفاع مقدس مورد غفلت قرار گرفته و چقدر این موضوعات به چالش کشیده شده‌اند؟
ابعاد اخلاقی دفاع مقدس مانند ایثار، فداکاری و گذشت، آن‌طور که باید شناخته نشده، البته در دهه 80 و 90، میل و رغبت در نویسندگان برای پرداختن به ابعاد مختلف دفاع مقدس تقویت شده، ولی ظرفیت‌ها بیش از این است. اتحاد و همدلی مردم در بحران‌ها و حوادثی که در جامعه رخ می‌دهد، دوران دفاع مقدس را تداعی می‌کند که چگونه به جبهه‌ها کمک می‌کردند. دفاع مقدس ظرفیت‌های بسیاری دارد اما متأسفانه به درستی معرفی نشده که اگر این کار انجام می‌شد در خیلی از حوزه‌ها می‌توانستیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.
به نظر شما چرا آثار دفاع مقدس در عرصه جهانی ناکام مانده و مورد استقبال قرار نگرفته است؟
یکی از موانع در این زمینه، مخالفان نظام و انقلاب وکسانی هستند که در دوران جنگ تحمیلی با اینکه می‌دانستند ظرفیت ایران در چه حدی است با همه امکانات و منابع اطلاعاتی خود در مقابل ایران قرار گرفتند، اما مردم توانستند مقاومت کنند، این‌ها مواردی است که در کتاب‌های دفاع مقدس نوشته شده و درست است که خاطرات یک شخص است، اما همه این کتاب‌ها از لحاظ بصیرت، آگاهیبخشی و دشمن‌شناسی دارای یک وجه مشترک هستند و دشمنان همان‌طور که از لحاظ نظامی در مقابل ما ایستادند، امروز هم از لحاظ فرهنگی در مقابل ما می‌ایستند و نمی‌خواهند این ظرفیت عظیم شناخته شود و متأسفانه کمتر نویسندگانی به صورت تخصصی به این عرصه وارد شده‌اند و کتاب‌هایی نوشته شده اما معیارهایی که باید در سطح جهانی داشته باشد از لحاظ متن و نوع بیان آن گونه نبوده که در سطح جهانی یک چیزی برای گفتن داشته باشیم.
عده‌ای از نویسنده‌ها معتقدند باید سال‌ها از یک واقعه‌ای مثل انقلاب و جنگ فاصله بگیریم و بعد درباره آن بنویسیم نظر شما در این باره چیست؟
اگر اسناد و مستندات را نداشته باشیم، بعدها چه برای گفتن خواهیم داشت؟ متأسفانه افرادی که مسئولیت دارند این منابع را حفظ کنند در این زمینه کم کارند. عدم ثبت و ضبط درست وقایع باعث تحریف اتفاقات می‌شود، ضبط و جمع‌آوری مستندات مرتبط با دفاع مقدس یک امر ضروری است که نسل جوان بیشتر با ابعاد مختلف هشت سال افتخار و حماسه‌آفرینی رزمندگان آشنا شوند. با گذشت زمان، مستندات، افراد و منابع درست برای نگارش آثار از بین می‌رود. اکنون نیز اگرچه دیر شده اما هنوز منابعی موجود است و می‌توانیم وقایع و خاطرات را ثبت و ضبط کنیم.
یکشنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۹ - ۱۳:۰۸
نظر شما