به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، جوایز ادبی فرصتی مغتنم برای بالندگی ادبیات معاصر هستند؛ از این جهت که به‌واسطه این جوایز چه بسیار استعدادهای جوانی که در پستوی گمنامی منزوی شده‌اند، شناخته و به جامعه ادبی معرفی می‌شوند، البته اگر گرفتار روابط و نفوذ جریان‌های فکری خاص نشوند.
جایزه ملی حسین جلال‌پور (غزل مستقل) از رویدادهای نوپای ادبی است که در یکی، دو سال اخیر با مرکزیت خطه جنوب، موفق شده نگاه شاعران جوان و پژوهشگران صاحب‌نظر و خردورز را به خود جلب و استعدادهای جدیدی را در حوزه غزل پیشرو معرفی کند.
زنده‌یاد جلال‌پور شاعری بود که شعر دهه ۷۰ را با جان و دل احساس کرد و در حفاظت از زبان، احساس و غزل سخت کوشا بود. وی در مقابل ناهنجاری‌های کلامی و شعرهای وارفته امروزی طغیان می‌کرد و بر این باور بود که غزل امروز بیمار شده است؛ می‌گفت: «غزل امروز تکراری است و یک هنر زمانی باارزش است که تکرار نشود. در مورد غزل هم همین‌گونه است. من ترزیق غزل تکراری را به جامعه نوعی بی‌احترامی به مردم می‌دانم. پس لزومی ندارد که این شعرها چاپ شوند».
با این اوصاف، این شاعر آوانگارد خود را درگیر فرم‌های تکراری و مضامین و موتیف‌های کلیشه‌ای نمی‌کرد و همواره در تلاش بود تا دریچه‌ای تازه به روی شعر بگشاید. جلال‌پور اما خیلی زود در اثر یک تصادف در محور خورموج - بوشهر درگذشت. دوستان و نزدیکان او اما درصدد برآمدند تا با برگزاری یک رویداد ادبی راهش را ادامه دهند و یاد و نامش را زنده نگه دارند.
جایزه ملی حسین جلال‌پور (غزل مستقل) از رویدادهای نوپای ادبی است که در یکی، دو سال اخیر با مرکزیت خطه جنوب، موفق شده نگاه شاعران جوان و پژوهشگران صاحب‌نظر و خردورز را به خود جلب و استعدادهای جدیدی را در حوزه غزل پیشرو معرفی کند.
زنده‌یاد جلال‌پور شاعری بود که شعر دهه ۷۰ را با جان و دل احساس کرد و در حفاظت از زبان، احساس و غزل سخت کوشا بود. وی در مقابل ناهنجاری‌های کلامی و شعرهای وارفته امروزی طغیان می‌کرد و بر این باور بود که غزل امروز بیمار شده است؛ می‌گفت: «غزل امروز تکراری است و یک هنر زمانی باارزش است که تکرار نشود. در مورد غزل هم همین‌گونه است. من ترزیق غزل تکراری را به جامعه نوعی بی‌احترامی به مردم می‌دانم. پس لزومی ندارد که این شعرها چاپ شوند».
با این اوصاف، این شاعر آوانگارد خود را درگیر فرم‌های تکراری و مضامین و موتیف‌های کلیشه‌ای نمی‌کرد و همواره در تلاش بود تا دریچه‌ای تازه به روی شعر بگشاید. جلال‌پور اما خیلی زود در اثر یک تصادف در محور خورموج - بوشهر درگذشت. دوستان و نزدیکان او اما درصدد برآمدند تا با برگزاری یک رویداد ادبی راهش را ادامه دهند و یاد و نامش را زنده نگه دارند.
دبیر دومین دوره جایزه ملی غزل حسین جلال‌پور در این خصوص به خبرنگار ایبنا گفت: دوره نخست این جایزه خوشبختانه با اقبال خوبی ازسوی شاعران جوان مواجه و پذیرای ۷۰۰ اثر از سروده‌های آوانگارد و بدیع شد. از این رو، فراخوان دومین دوره این جایزه را باز هم با محوریت «غزل پیشرو» در سه بخش غزل، مجموعه غزل چاپ‌شده (کتاب می‌بایست در یکی از سال‌های ۹۸ یا ۹۹ چاپ شده باشد) و پژوهش، مقاله و پایان‌نامه (مقالات و پژوهش‌ها صرفا می‌بایست در خصوص غزل باشد) شهریورماه سال جاری منتشر کردیم.
حسن فرهادی با بیان اینکه تا این لحظه با توجه به شرایطی خاصی که کرونا بر کشور حاکم کرده است، خوشبختانه با استقبال شاعران روبه‌رو شده‌ایم، افزود: مهلت ارسال آثار به این رویداد ادبی تا پایان آبان‌ماه جاری است؛ اما این زمان دیگر تمدید نخواهد شد.
وی درباره هدف از برگزاری این رویداد ادبی توضیح داد: هدف از برگزاری جایزه مستقل غزل حسین جلال‌پور، ابتدا گرامی‌داشت یاد و نام پژوهشگر و غزل‌سرای پیشرو، دکتر حسین جلال‌پور و پس از آن شناخت و رشد خلاقیت‌ها و آفرینش‌های ادبی غزل‌سرایان جوان و آوانگارد کشور است.
فرهادی در خصوص نقش‌آفرینی زنده‌یاد حسین جلال‌پور در غزل معاصر تصریح کرد: در جایی نوشته‌ام که «حسین جلال‌پور به دوردست نگاه می‌کرد، راه می‌افتاد، در بهترین نقطه می‌ایستاد، نفس چاق می‌کرد و دوباره به راه می‌زد. علاقه‌ای به راه‌های رفته نداشت و دنبال راه‌هایی بود که پای کسی بر آن‌ها ننشسته باشد»؛ در مجموعه غزل «کلاغ بعد از باغ» که تنها دفتر منتشرشده حسین جلال‌پور است، تمایز در ذهن و زبان او را با غزل‌سرایان هم‌نسل‌اش می‌بینیم. تصاویر و روایت‌هایی تصویری که در غزل‌های حسین جلال‌پور آمده، یک گام از زمانه جلوتر است و این مشخصه‌ها باعث شده که غزل او را آوانگارد بنامیم. بدون شک مجموعه «کلاغ بعد از باغ» تا مدت‌ها می‌تواند خوانده شود و البته نو بماند و از رونق نیفتد.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چرا این جایزه صرفا با محوریت غزل پیشرو برنامه‌ریزی شده آیا برای دوره‌های بعد گونه‌های دیگر شعر را اضافه خواهید کرد، گفت: هرچند نام حسین جلال‌پور به‌عنوان پژوهشگر، مصحح و ویراستار در ادبیات مطرح است و او در فعالیت‌های ادبی و هنری خود از گونه‌های ادبی دیگر نیز حمایت کرد اما همان‌گونه که می‌دانیم او در شعر اعتقاد تام و تمامی به غزل داشته و خود از غزل‌سرایان آوانگارد هستند. به همین دلیل این جایزه که با نام و یاد حسین جلال‌پور برگزار می‌شود به‌صورت تخصصی به غزل آوانگارد و پیشرو می‌پردازد.
فرهادی ادامه داد: البته این نکته را یادآوری کنم که ممکن است در دوره‌های بعدی، شورای سیاست‌گذاری جایزه به این جمع‌بندی برسد که بخش‌های دیگری به جایزه افزوده یا کاسته شود؛ ولی با توجه جوایز دیگری که در استان در حال برگزاری است، از جمله جایزه ادبی بوشهر که به شعر آزاد و داستان اختصاص دارد، بهتر دیدیم که فعلا فقط به غزل بپردازیم.
دبیر دومین جایزه ملی غزل حسین جلال‌پور در خصوص اینکه آیا کرونا تاثیر سوئی بر استقبال از جشنواره‌های ادبی گذاشته است یا خیر؟، توضیح داد: با وجود اینکه کرونا نشست‌ها و جلسات ادبی را تعطیل و شاعران را از هم دور کرده اما فرصت‌هایی نیز در اختیار جامعه ادبی قرار داده است. بخشی از این فرصت‌ها را در نشست‌ها مجازی و لایوهای شعری و ادبی می‌بینیم. هرچند این ارتباط‌ها چهره‌به‌چهره نیست، اما طیف وسیعی از شاعران از طریق آن با هم ارتباط گرفته‌اند. بنابراین بعید می‌بینم کرونا و محدودیت‌های کرونایی چندان بر استقبال از جایزه تاثیری داشته باشد.
این غزل‌سرا در ادامه به استقبال کم‌نظیری که از نخستین دوره این جایزه به عمل آمد، اشاره و تصریح کرد: در نخستین دوره جایزه، استقبال بی‌نظیری از آن صورت گرفت؛ البته مهم‌تر از کمیت، کیفیت اشعاری بود که به جایزه رسید و باعث شگفتی و دردسر داوران در انتخاب شاعران منتخب در بخش‌های مختلف جایزه شد. خوشبختانه همه افرادی که در بخش غزل‌های ارسالی و کتاب غزل به مرحله نهایی رسیدند، از غزل‌سرایان جوان بودند که زیر سی سال سن داشتند و این جایزه بستری بود برای معرفی بیشتر و بهتر این غزل‌سرایان جوان.
دبیر دومین جایزه ملی غزل حسین جلال‌پور در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به اینکه نفوذ روابط و جریان‌های فکری خاص در جوایز و انتخاب‌های سلیقه‌ای یکی از آفات رویدادهای ادبی است، شما چگونه تلاش کردید که این رویداد از این معضل به دور باشد؟، گفت: در این دوره از جایزه از افراد شناخته‌شده‌ای که هم غزل‌سرا بوده و هم با جریانات غزل امروز آشنا هستند، خواسته شد داوران پیشنهادی خود را برای دومین دوره جایزه معرفی کنند که پس از جمع‌بندی نظرات، افرادی که بیشترین رای را آورده بودند، به‌عنوان داور انتخاب شدند؛ یعنی در انتخاب داوری یک فرایند کاملا دمکراتیک پیاده و اجرا شد.
فرهادی در عین حال تصریح کرد: البته باید این نکته را هم بیان کنم که هر جایزه ادبی اهدافی را برای خود مشخص کرده که این اهداف خط‌مشی جایزه را مشخص می‌کند؛ همان‌گونه که جایزه غزل حسین جلال‌پور تاکید و تصریح بر غزل آوانگارد و پژوهش غزل دارد.
فرهادی در پایان تاکید کرد: جایزه ملی غزل حسین جلال‌پور برای داوری به اسم و رسم افراد نگاه نکرده و متخصصانی را که اعتقاد و شناخت از غزل آوانگارد دارند، برای داوری مد نظر قرار داده است.
یادآوری می‌شود، آخرین مهلت ارسال اثر به دومین جایزه ملی حسین جلال‌پور پایان آبان‌ماه جاری است. بر اساس گاه‌شمار این رویداد، برگزیده‌های این رویداد در آیینی در دی‌ماه امسال (همزمان با زادروز این شاعر فقید) در بندر گناوه معرفی می‌شوند.
نظر شما