به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، استان بوشهر با وجود جای دادن منابع عظیم نفتی و گازی در گستره خود، همچنان به‌عنوان یکی از استان‌های محروم کشور شناخته می‌شود. این استان از کمبود زیرساخت‌های فرهنگی به‌ویژه کتابخانه‎ای به‌شدت رنج می‌برد؛ به‌گونه‌ای که طبق آخرین آمارها، به‌ازاء هر ۱۰۰ نفر تنها ۲ مترمربع فضای کتابخانه‌ای وجود دارد. کل فضای کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر ۲۴ هزار و ۳۰۹ مترمربع است که مطابق آمارها، ۳۱ درصد کتابخانه‌ها در روستاها و ۶۹ درصد در شهرهای استان قرار دارد.

همچنین به‌ازاء هر ۱۰۰ نفر ۸۰ جلد کتاب در این استان وجود دارد. این در حالی است که در وضعیت مطلوب می‌بایست به‌ازاء هر ۱۰۰ نفر ۴۰۰ کتاب موجود باشد. طبیعی است با وجود این شرایط برای بهبود وضعیت کتاب و کتابخوانی در این استان باید منتظر معجزه یا ورود خیران و فعالان فرهنگی بود تا بتوان عدالت فرهنگی را در این خطه برقرار کرد.

در این استان نقاط کم‌برخوردار متعددی به چشم می‌خورد که از جمله آن‌ها می‌توان به روستاهای هلیله، بندرگاه، تنگک‌ها و همچنین جزیره شیف و بسیاری روستاها در شهرستان‌های استان بوشهر اشاره کرد که از کمترین زیرساخت‌های فرهنگی و کتابخانه‌ای برخوردارند. این مناطق از دیرباز قربانی بی‌توجهی متولیان فرهنگی استان بوده‌اند اما خوشبختانه در یکی دو سال اخیر، با اراده و تلاش فعالان و صاحب‌نظران فرهنگی استان و همراهی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تلاش شده تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود و بلااستفاده رد پای هنر و فرهنگ کتاب و کتابخوانی در این مناطق پررنگ و پررنگ‌تر شود.

که در این زمینه می‌توان به روستای «هلیله» اشاره کرد که با مجاهدت‌ها و دلسوزی‌های هنرمندان و هنرشناسان این روستا، خانه قدیمی بهداشت آن به «خانه فرهنگ و هنر» و همچنین کتابخانه اختصاصی کودک و نوجوان بدل شده است که به‌زودی در آیینی همزمان با هفته کتاب در سال جاری افتتاح و مشغول به فعالیت خواهد شد. در این زمینه، هنرمندان مطرح بوشهری ازجمله عبدالرحمن برزگر (رئیس انجمن سینما جوانان استان بوشهر)، علی برزگر، آریو انصاری (هنرمند تئاتر) و مهدی انصاری (نویسنده) نقش موثری ایفا کرده‌اند.

«عبدالرحمن برزگر» که طراح این طرح توسعه‌طلبانه‌ی فرهنگی است، در این خصوص به خبرنگار ایبنا گفت: ضرورت ایجاد زیرساخت توسعه در ابعاد و اثرات اجتماعی آنقدر مهم است که چشم‌پوشی از آن خسارت جبران‌ناپذیری را به همراه دارد. اقدام توسعه‌ای پایدار در طرح اجرای «خانه تاریخ، فرهنگ و هنر» در بوشهر و حوزه نفوذ شهری یکی از ضرورت‌های فعالیت فرهنگی است که باعث جریان‌سازی خواهد شد. در این فرایند به‌گونه‌ای خودآگاه و ناخودآگاه بایستی دستگاه‌هایی حتی غیرمرتبط نیز نقش به‌جا مانده‌ای از قبل را بازی کنند.

وی افزود: بنابراین ضرورت دارد که مطالعه پیامدهای اجتماعی و فرهنگی در کنار مطالعات فنی و سخت‌افزاری انجام شود و بعد از ارزیابی نیز یافته‌ها از سوی مجریان به اجرا درآید؛ چراکه لازم است هر اقدام توسعه‌ای که انجام می‌شود، پیوست فرهنگی داشته باشد تا با طراحی مهندسی فرهنگی، همپای مطالعات لازم برای توجیه فنی، اقتصادی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی به ویژه گردشگری صورت پذیرد.
 

این نویسنده و عکاس بوشهری ادامه داد: بدون شک پیوست فرهنگی سطح سلامت و امنیت اجتماعی به‌خصوص امید را ارتقا خواهد داد، به‌ویژه برای گروه‌هایی که دیده یا شنیده نمی‌شوند که این گروه‌ها حتما باید در اولویت قرار گیرند؛ نظیر روستاهای حوزه نفوذ شهری مثل هلیله که فعالیت‌های فرهنگی به لحاظ ارائه تنوع در آیین‌های فرهنگی و اجتماعی و به منظور معرفی، کمک موثری در هویت‌بخشی به ساکنان دارد، از این رو، در بررسی تناسب راهکارهای پیشنهادی مربوط به تقویت پیامدهای مثبت و تقلیل پیامدهای منفی در جامعه، نقش دیگری است که خانه فرهنگ و هنر می‌تواند در مطالعات و جریان‌سازی اجتماعی ایفا کند.

وی افزود: برای شناسایی اثربخشی اقدام توسعه‌ای از حیث برخی شاخص‌ها از جمله تقویت شادابی مردم، نگهداشتن میراث فرهنگی و آیینی و از همه مهم‌تر بازیابی هویت و ارتقای سطح فرهنگ از طریق رسانه‌های دیجیتالی همچون کتابخانه‌های تخصصی ویژه کودکان و نوجوانان سینما یکی از الزامات است.

به گفته برزگر، ابتدا باید اطلاعات دقیقی درباره وضع موجود جامعه هدف از حیث شاخص‌های مورد اشاره به‌دست آورد که خانه‌های فرهنگ و هنر می‌توانند به‌عنوان مرکز پایش‌های اجتماعی در بازتولید بانک اطلاعات و تدقیق با آخرین داده‌های آماری و در صورت لزوم از طریق انجام پژوهش‌های میدانی، پیمایشی یا اسنادی با رعایت موازین علمی، تلقی شود. در این فضای متراکم و خاکستری مجازی مکانی را به کمک دوستان فرهنگ‌دوستم تاسیس کردیم تا یکی دیگر از آرزوهای‌مان به وقوع بپیوندد.

برزگر توضیح داد: بنابراین با توجه به نبود مرکز فرهنگی به‌ویژه کتابخانه در روستای «هلیله» بر آن شدیم تا با کمک و مساعدت انجمن سینمای جوانان استان بوشهر، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر و همیاری دهیاری و شورای اسلامی هلیله الگویی جدید را در تاسیس خانه فرهنگ و هنر به اهتمام شرکت تعاونی مرزنشینان در محل ساختمان خانه بهداشت قدیم تجربه کنیم.

این فعال فرهنگی در ادامه با تاکید بر اینکه کتابخانه و مرکز مشاوره خانواده و همچنین مشاوره تحصیلی در روستای تاریخی هلیله می‌تواند محلی برای مراوده و برقراری تعامل و ارتباطات در راستای ترویج مطالعه و آموزش سبک زندگی ایرانی اسلامی باشد، افزود: بی‌تردید مولفه فرهنگ و هنر در گفتمان‌سازی اجتماعی بسیار با اهمیت است. برای مثال، بنا به تجربه تاریخی طی‌شده در استان بوشهر، پاتوق‌های فرهنگی می‌تواند بر گسترش و نگهداشت یادمان‌های تاریخی موثر واقع شود و اکنون با قرار گرفتن فرهنگ کتابخوانی و فعالیت‌های هنری در کنار هم، می‌توان میراث چند هزار ساله «بیشهر» را حفظ کرد، سپس به ترویج آن مباحث با زبان خود مردم پرداخت. بی‌تردید امروز استان بوشهر با پیشینه تاریخی، به‌شدت نیاز به گفتمان‌سازی فرهنگی و نقش‌آفرینی روستاهای همجوار با قدمت دیرینه دارد.

برزگر تاکید کرد: در این رابطه مجریان طرح خانه فرهنگ و هنر هلیله که خود از مدرسان و دانش‌آموختگان حوزه فرهنگ و هنر هستند، در راستای تحقق راه‌اندازی این خانه در هلیله بجد تلاش کردند و اقدامات لازم را برای جذب مجوزهای لازم در پی بازدید آقای اخلاقی، معاون فرمانداری شهرستان بوشهر و همچنین آقای زنگنه، بخشدار مرکزی و آقای بیمکی دهیار روستا مورخ 18/4/99 و خانم کرمپور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی از محل مربوطه صورت دادند تا با مساعدت دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی، ساختمان خانه بهداشت قدیم هلیله را طبق تفاهمنامه پنج ساله از تعاونی مرزنشینان به‌منظور مناسب‌سازی تحویل سینمای جوان دهند.

این نویسنده باتجربه در خصوص اهداف این طرح تصریح کرد: خلق محیط جذاب و کارامد برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری ویژه کودکان و نوجوانان، ترویج فرهنگ کتابخوانی، ترویج فرهنگ گفت‌وگو، ایجاد فضای اجتماعی برای تبادل نظر و گفت‌وگو پیرامون مشاوره خانواده، ایجاد فضایی مناسب برای ارتقای و مشاوره تحصیلی، برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری از جمله نشست‌های کتابخوانی، شب شعر و داستان و برگزاری نمایشگاه‌های کتاب در هلیله مهم‌ترین اهدافی هستند که با اجرای این طرح محقق خواهند شد.
 

برزگر با اشاره به راه‌اندازی کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان در خانه فرهنگ و هنر هلیله بیان کرد: در این کتابخانه در حال حاضر ۲۵۰۰ کتاب در حوزه‌های مختلف گنجانده شده است که این شمار در آینده و با آغاز فعالیت این کتابخانه افزایش خواهد یافت. تاکید ما در این کتابخانه بر کودکان و نوجوانان است؛ چراکه برای درونی کردن یک فرهنگ در جامعه باید کار را از سنین پایه شروع کرد تا با تربیت نسلی آگاه و اهل مطالعه بتوان آینده خوبی را برای جامعه پیش‌بینی کرد. 

وی با بیان اینکه در کنار کتابخوانی برنامه‌های دیگری که مرتبط با امور فرهنگی و هنری است، نیز در خانه فرهنگ و هنر هلیله به اجرا در خواهد آمد، گفت: در برهه فعلی، با توجه به رشد سریع نفوذ اینترنت در زندگی مردم به‌ویژه نوجوانان، ایجاد بستری مجازی برای معرفی فعالیت‌های کتابخانه از ضروریات است؛ زیرا چنین کانالی می‌تواند با داشتن محتوایی مفید و طراحی مناسب امکان ایجاد ارتباط آنلاین و آفلاین با خانواده‌ها را فراهم کند، همچنین امکان ثبت نام در دوره‌ها، کارگاه‌های آموزشی، رویدادهای فرهنگی و معرفی کتاب را به آسانی برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند. افزون بر این، دسترسی سهل و سریع به منابع آموزشی، فیلم و عکس‌های مرتبط با برنامه‌ها و دوره‌های کتابخوانی برگزار شده ممکن می‌شود.

برزگر در پایان یادآور شد: در پایان از تمام مسئولان و اهالی دغدغه‌مند روستای هلیله و دوستان هنرمند و همیشه همراهم آریو انصاری، مهدی انصاری، علی برزگر و ... نهایت قدردانی را دارم که در تحقق این هدف والای فرهنگی و هنری همت ورزیدند و توانستیم خانه فرهنگ و هنر هلیله را آماده بهره‌برداری کنیم که ان‍شاءالله چند روز دیگر همزمان با هفته کتاب امسال افتتاح می‌شود و فعالیت خود را در حوزه کتابخوانی، مشاوره خانواده و ... در این روستا آغاز می‌کند.

در پایان یادآوری می‌شود، خانه فرهنگ و هنر هلیله مجهز به کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان و تالار گفت‌وگو به همت جمعی از هنرمندان شاخص این روستا و با همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، استانداری، فرمانداری، بخشداری، شبکه بهداشت، دهیاری روستا، شرکت تعاونی مرزنشینان، شورای اسلامی روستای هلیله و... فعالیت خود را همزمان با کتاب در سال جاری فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.