نویسنده اسکاتلندی-امریکایی با رمان اتوبیوگرافیاش درباره پسری که در دهه ۸۰ در گلاسکو بزرگ میشود برنده جایزه بوکر شد.
استوارت ۴۴ ساله خود را «بچهای از طبقه کارگر توصیف میکند که زندگانی و حرفه دیگری داشته و دیر به نوشتن روی آورده است.» او دومین اسکاتلندی است که برنده این جایزه ۵۰ هزار پوندی میشود، بعد از جیمز کِلمن که در سال ۱۹۹۴ به خاطر کتاب «چقدر دیر بود، چقدر دیر» بوکر را برد؛ کتابی که استوارت میگوید زندگیاش را تغییر داده چون اولین بار بود که «مردمش و گویشش را روی صفحه» میدید.
«شاگی بِین» داستان شاگی در جریان تلاش برای مراقبت از مادر الکلیاش، اگنس، را دنبال میکند که با آگاهی یافتن کوچکترین پسرش از جنسیت خود مصادف شده است. استوارت این رمان را به مادرش تقدیم کرده که او را در ۱۶ سالگی به دلیل اعتیاد به الکل از دست داد.
استوارت بعد از آنکه فهمید برنده شده با چشمانی اشکآلود خود را «کاملا حیرتزده» توصیف کرد و از مادرش تشکر کرد که «در تمام صفحات این کتاب حضور دارد. من بدون او دیده نمیشدم، بدون او اینجا نبودم، کتابی که نوشتهام اینجا نبود.» او همچنین از مردم اسکاتلند، بهویژه گلاسکوییها تشکر کرد که «همدلی، شوخطبعی، عشق و تلاشهایشان در تکتک کلمات این کتاب حضور دارد.»
استوارت که همین حالا رمان دوم خود را هم نوشته به کِلمن اشاره میکند و میگوید: «اواسط دهه ۹۰ میلادی وقتی جیمز جایزه را برد، صدای اسکاتلندیها مخل و خارج از نُرم شناخته میشد. و حالا دیدن شاگی در مرکز توجه... نمیتوانم توصیف کنم. برای پسرانی مثل من که در دهه ۸۰ در گلاسکو بزرگ شدیم این هرگز چیزی نبود که رویایش را هم داشته باشیم.» استوارت میگوید حالا یک نویسنده تماموقت میشود و شاید از پول جایزه استفاده کند و به گلاسکو برگردد.
مارگارت باسبی، ناشر و رئیس هیات داوران بوکر امسال گفت این اثر قرار بود کلاسیک باشد و آن را «تصویری تکاندهنده، چشمگیر و ظریف از یک جهان اجتماعی همبسته، مردم و ارزشهایش» توصیف کرد. او گفت: «این کتاب آنقدر بهطرز حیرتآوری احساسی و ظریف است که فراموش کردنش دشوار است. کتابی صمیمی، چالشبرانگیز و همدلانه.» و شاگی را یک کاراکتر فراموشنشدنی توصیف کرد.
باسبی که برای داوری با لی چایلد، سمیر رحیم، لمن سیسِی و امیلی ویلسون همراه بود گفت: «این کتاب با موضوعات دشواری سروکار دارد، با شخصیتهایی که اوقات سختی را سپری میکنند. داستانی نیست که همه در آن شادمانه زندگی کنند. اما به شیوه متفاوتی امیدوارکننده است. هرکسی که آن را بخواند دیگر هرگز احساس پیش از آن را نخواهد داشت.»
«شاگی بِین» پیش از آنکه توسط نشر «گِرو اتلانتیک» در امریکا و «پیکادُر» در بریتانیا انتخاب شود، از سوی ۳۰ ویراستار رد شد.
استوارت که در گلاسکو به دنیا آمد و همانجا بزرگ شد در ۲۴ سالگی به نیویورک رفت تا پس از فارغالتحصیلی از کالج هنر سلطنتی لندن در زمینه طراحی مُد کار کند.
او گفت نوشتن درباره گلاسکو از جایی که در آن زندگی میکند، یعنی امریکا، «شفافیتبخش بود اما از طرفی به او اجازه داد تا دوباره عاشق شهرش شود.» که آن را «شهری که بهطور پیشفرض خوشبین است.» توصیف میکند.
استوارت میپرسد: «در غیر این صورت چطور میتوانستیم زنده بمانیم؟ وقتی رفاه مالی نداری مجبوری در خط مقدم با زندگی بجنگی و گاهی عشق، شوخطبعی و خوشبینی تمام چیزی است که میتوانی در یک موقعیت بد ایجاد کنی.»
استوارت یکی از چهار رماناولی در میان شش رماننویسی بود که از مجموع ۱۶۲ رمان امسال در فهرست فینالیستهای جایزه بوکر قرار گرفت. شش مدعی نهایی متنوعترین ترکیب تاریخ این جایزه را تشکیل دادند که استوارت توانست دایان کوک، آونی دوشی و برندن تیلور، نویسندگان امریکایی، سِتسی دانگارمبگا، نویسنده تحسینشده اهل زیمباوه و مازا منجیست اتیوپی-امریکایی را شکست دهد.
برنده بوکر که بهطور معمول در یک شام رسمی در گیلدهال لندن اعلام میشد، امسال در یک برنامه زنده بیبیسی از راوندهاوس و با حضور مجازی فینالیستها از خانههایشان در اطراف جهان معرفی شد. این مراسم پیشتر برای جلوگیری از تداخل با انتشار «سرزمین موعود»، کتاب خاطرات باراک اوباما، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده، دو روز به تعویق افتاد و هفته پیش اعلام شد که اوباما در مراسم بوکر شرکت خواهد کرد. او در پیامی از پیش ضبطشده تبریک و تحسین خود به نویسندگان فینالیست را اعلام کرد و از مریلین رابینسون، کلسون وایتهد و برناردین اواریستو، فینالیستهای پیشین بوکر، به عنوان کسانی یاد کرد که به او فرصت کوتاهی دادند تا از چالشهای روزانه ریاستجمهوری دور شود.
در سال ۲۰۱۴ بوکر به خاطر اجازه شرکت کردن هر نویسندهای که داستانش را به زبان انگلیسی نوشته باشد مورد انتقاد قرار گرفت، زیرا صحنه ادبیات انگلیس میترسید که این تغییر قانون منجر به تسلط امریکاییها شود. امسال به جز دانگارمبگا تمام فینالیستها امریکایی بودند یا تابعیت مشترک ایالات متحده را داشتند.
نظر شما