خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ فروش کتاب کاغذی، صوتی و الکترونیک در فضای مجازی راهکاری است که امکان دسترسی افراد را در دوران همه‌گیری بیماری کووید19 مهیا کرد. اینکه مردم تا چه اندازه از این امکان استفاده می‌کنند و چه مقدار به خواندن کتاب الکترونیک یا گوش دادن به کتاب صوتی عادت دارند، مساله‌ای است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. در این میان باید پرسید؛ برای معرفی کتاب صوتی و الکترونیک و مزایای آن، چه آموزش‌ها و تبلیغاتی انجام شده‌ و تا چه اندازه موجب افزایش آگاهی اجتماعی شده‌است؟                                                                             
مجید شریفی مدیر اپلیکیشن و فروشگاه اینترنتی کتاب‌راه با اشاره به اینکه ناشران و عرضه‌کنندگان کتاب‌های صوتی و الکترونیک در حد توان برای افزایش آگاهی مردم تلاش کرده‌اند، به بی‌توجهی نهادها و سازمان‌های سیاست‌گذار که در این مساله تاثیرگذارند، اشاره کرد.
 
آیا همه‌گیری بیماری کووید19 تاثیری بر فروش کتاب‌های صوتی و الکترونیک داشت؟
هرچه محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری بیماری کووید19 افزایش پیدا می‌کند، درخواست برای کتاب‌های صوتی و الکترونیک بیشتر می‌شود. در چنین شرایطی مردم مجبورند برای رفع نیازهایشان از کتاب‌های صوتی و الکترونیک در اپلیکیشن‌ها استفاده بکنند و به نوعی؛ خلایی را که به دلیل محدودیت‌های دسترسی به وجود آمده‌است، پوشش دهند. به همین دلیل در شرایط همه‌گیری بیماری کووید19 استقبال مردم از دسترسی به کتاب در فضای مجازی بیشتر شد.
 
آیا افزایش توجه و فروش در تمام ماه‌های همه‌گیری ادامه دارد؟
هرچه قرنطینه سخت‌تر می‌شود و مردم برای خرید و رفت و آمد محدودتر می‌شوند، درخواست و استقبال از کتاب‌های الکترونیک بیشتر می‌شود، با کاهش محدودیت‌ها مردم امکان خرید از کتاب‌فروشی‌ها را پیدا می‌کنند، در آن زمان خرید کتاب‌های الکترونیک و صوتی افت می‌کند. اگر بخواهیم برآیند از یک سال گذشته را داشته‌باشیم، اقبال و فروش مردم، ناشران و توزیع‌کنندگان در یک سال گذشته خوب بوده‌است.
 
فرهنگ‌سازی‌های انجام شده و آمادگی ذهنی مردم برای استفاده از کتاب‌های صوتی و الکترونیک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
معرفی کتاب صوتی و الکترونیک از سمت عرضه‌کننده‌ها با برگزاری مسابقات کتابخوانی، معرفی کتاب در شبکه‌های اجتماعی و سایر چالش‌ها تبلیغات و معرفی انجام شده‌است، اما از سمت نهادها و سازمان‌های سیاست‌گذار که در این مساله تاثیرگذارند، جدیت برای معرفی دیده نمی‌شود.
 
آیا شما برای معرفی کتاب صوتی و الکترونیک پادکست و فیلم تولید می‌کنید؟ این کار چقدر بر فروش تاثیرگذار است؟
فیلم نه، اما پادکست‌هایی تولید می‌کنیم که می‌تواند موثر باشد و به شکل موثرتری مخاطب را درگیر کتاب بکند. در کل روش‌های مختلف، تاثیر گوناگونی دارد، ولی محتوای صوتی و تصویری هم در معرفی کتاب‌ها خیلی موثر است.
 
به نظر شما کاربرد کتاب صوتی و الکترونیک میان مردم ایران در برابر باقی کشورها چه جایگاهی دارد؟
در این موضوع باید به آمار کلی توجه شود، اما گران بودن کتاب کاغذی و عدم تناسب درآمد مردم و قیمت کتاب‌های کاغذی باعث شده که استقبال خوبی از کتاب‌های الکترونیک شود؛ چراکه قیمت معقول‌تری دارند و دسترسی به آن‌ها آسان‌تر است. این موارد باعث شده‌است که در ایران روند رو به رشدی برای استفاده از کتاب‌های الکترونیک و صوتی داشته‌باشیم. باید توجه داشت که در کشورهای غربی، کتاب‌های الکترونیک و صوتی نوپا نیستند و به این دلیل که قیمت کتاب کاغذی با الکترونیک تفاوت زیادی ندارد، در استفاده از این سبک کتاب به بلوغ رسیده‌اند، اما استفاده از کتاب الکترونیک و صوتی در ایران در حال رشد است.
 
فکر می‌کنید مردم در همه شهرها و روستا‌های ایران امکان دسترسی به اینترنت و سخت‌افزار مورد نیاز برای استفاده از کتاب‌های الکترونیک و صوتی را دارند؟
نفوذ لپ‌تاپ و گوشی هوشمند در ایران خیلی زیاد است، اما قشر کتابخوان که جزء مخاطبان کتاب الکترونیک هستند، در هر شهر با محدودیت‌های دسترسی به اینترنت و دستگاه‌های گوشی هوشمند و لپ‌تاپ مواجه هستند. در این روزها بحث گرانی لپ‌تاپ، کامپیوتر و گوشی هوشمند باعث شده که کیفیت کالایی که مردم استفاده می‌کنند، کمتر باشد یعنی میان مردم و شرکت‌های تولیدکننده شکاف دیجیتالی ایجاد شده‌است. دستگاه‌های دیجیتالی مردم قدیمی شده‌است و خیلی از آن‌ها امکان به‌روزرسانی آن را ندارند. در کل دسترسی به کتاب صوتی و الکترونیک در حد معمول خوب است.
 
یعنی ممکن است مردم به دلیل اینکه سیستم سخت‌افزاری پایین دارند، نتوانند از همه امکانات این اپلیکیشن‌ها استفاده کنند؟
یکی از مشکلاتی که وجود دارد، این است که به  دلیل قیمت بالای لپ‌تاپ، تبلت و ... مردم نمی‌توانند دستگاه خود را به‌روز یا از دیوایس جدید استفاده کنند. دستگاه‌ها بعد از چند سال بلااستفاده می‌شوند. وقتی افراد نتوانند دستگاه جدید جایگزین کنند، کیفیت دسترسی به کتاب‌های صوتی پایین می‌آید. این مساله تاثیرش را روی ناشر، مخاطب و عرضه‌کننده می‌گذارد.
 
چند سالی است که ایران گرفتار تحریم شده‌است، آیا می‌توانید در کشورهای دیگر فروش داشته‌باشید؟
تحریم‌ها محدودیت‌های زیادی در این زمینه ایجاد کرده‌است، اما با توجه به استارتاپ‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، امکان فروش در سراسر دنیا را داریم و با کلیه کارت‌های بانکی، افراد می‌توانند از آثاری که در کتاب‌راه عرضه می‌شود، استفاده کنند.
 
ایران از سال 48 قانون حمایت از مولفان و مصنفان را به تصویب رسانده‌است، اما این موضوع نه فقط در کتاب کاغذی، صوتی و الکترونیک بلکه در بسیاری از بخش‌های جامعه رعایت نمی‌شود. آیا می‌توان از مردم توقع داشت که حق کپی‌رایت کتاب‌های صوتی و الکترونیک را رعایت کنند؟
مساله‌ای که وجود دارد، فقدان اطلاع‌رسانی و آموزش است. خیلی از افراد نمی‌دانند که دسترسی‌های رایگان به کتاب‌های صوتی و الکترونیک غیرقانونی است و حقوق اشخاص دراین استفاده نادیده گرفته‌می‌شود. مطمئن هستم که اگر افراد از این حقیقت اطلاع داشته‌باشند، در صد خیلی بالایی آن را رعایت می‌کنند. در بازار خیلی کم می‌بینیم که مردم دزدی کنند، با مخاطبان زیادی در ارتباط هستیم، در ارزیابی عملکرد آن‌ها متوجه شدیم نمی‌دانند استفاده از کتابی که غیرقانونی دانلود شده‌است، به نوعی دزدی محسوب می‌شود.

برای اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مردم فعالیت داریم. به مخاطبان خود روند تولید کتاب‌های صوتی و الکترونیک را اطلاع‌رسانی کردیم، تا بدانند چه افراد و شرکت‌هایی برای تولید کتاب صوتی و الکترونیک فعالیت می‌کنند و از طرفی ناشر، مولف و گوینده در این آثار حقوقی دارند.