به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب الکترونیک و صوتی، شیوه‌های نوینی از دسترسی به آثار نویسندگان هستند که بسیاری از مشکلات مخاطبان را حل می‌کنند. در هر جای ایران بدون نیاز به خروج از خانه، افراد می‌توانند با قیمتی مناسب، کتاب الکترونیک و صوتی تهیه کنند. همچنین برای نگهداری این کتاب‌ها نیاز به فضایی برای کتابخانه نیست و به افرادی که در آپارتمان زندگی می‌کنند، امکان در اختیار داشتن کتابخانه‌ای در گوشی تلفن همراه را می‌دهد. علاوه بر تمام این نکات، دسترسی ساده به این سبک از کتاب‌ها بعد از همه‌گیری کووید19 مورد توجه بیشتری قرار گرفت؛ چراکه با توجه به محدودیت‌های تردد در سطح شهر، کتاب الکترونیک و صوتی دسترسی ساده‌تری دارند، هرچند در این روزها بسیاری از ناشران  کتاب‌فروشان امکان خرید تلفنی و اینترنتی را برای مخاطبان در نظر گرفتند و برای ویروس‌زدایی از کتاب، نگهداری دو یا سه روزه آن در گوشه‌ای از خانه کافی است.
 
علیرضا رئیس‌دانایی، مدیر انتشارات نگاه معتقد است؛ ناشر زمان کافی برای تامین امنیت کتاب صوتی و الکترونک را ندارد و به همین دلیل شرکت‌های فعال در حوزه تولید کتاب صوتی و الکترونیک باید به این نکته توجه داشته‌باشند. به همین دلیل با اینکه تامین امنیت فایل کتاب در فضای مجازی از وظایف ناشران نیست، این مساله موجب نگرانی آن‌ها می‌شود.
 
تاثیر همه‌گیری بیماری کووید 19 را بر فروش کتاب‌های صوتی و الکترونیک چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در همه‌گیری بیماری کووید 19 تعداد خوانندگان کتاب الکترونیک و شنوندگان کتاب صوتی افزایش پیدا کرد و ادامه داشت. اما باید به این نکته توجه کنیم که مردم در دوران قرنطینه بیشتر به مطالعه روی آوردند، سنگینی این بار بیشتر بر دوش سایت‌های فروش کتاب و توزیع‌کنندگان کتاب‌های الکترونیک قرارگرفت. انتشارات نگاه با چند شرکت برای تولید کتاب‌های الکترونیک و صوتی همکاری می‌کند و فروش در این ماه‌ها به همین ترتیب زیاد شده‌است. البته این مساله را باید از شرکت‌های تولیدکننده بپرسید؛ چراکه تا جایی که می‌دانم شرکت‌هایی که کتاب صوتی می‌کنند در فروش ریزش داشتند.
 
فکر می‌کنید برای خرید کتاب کاغذی، الکترونیک و صوتی و استفاده از کتاب الکترونیک و صوتی آن‌طور که باید فرهنگسازی شده‌است؟
در حوزه تبلیغات برای کتاب بسیار ضعیف هستیم. در حوزه کتاب‌های الکترونیک، چه در معرفی کتاب‌های الکترونیک و همچنین در معرفی کتاب به صورت کلی خیلی ضعیف هستیم؛ زیرا تعداد انتشارات زیاد است، همچنین کتاب‌های متنوعی منتشر می‌شود. رسانه‌ای نیست که برای تبلیغ کتاب‌های مهم و اصیل، ارتباط ناشر و خواننده را مهیا کند. گاهی خواننده‌ها به صورت اتفاقی سراغ برخی از کتاب‌ها می‌روند؛ یعنی به صورت اتفاقی با کتاب خوب مواجه می‌شوند؛ نه به دلیل معرفی که از کتاب انجام شده‌است.
 
به نظر شما معرفی و آگاه‌سازی مردم، بیشتر بر عهده ناشر است یا مسئولان دولتی تا در سطح شهر و برنامه‌های صدا و سیما تبلیغ کنند؟
تبلیغ کتاب در سطح شهر بی‌معنی است. ناشران تا جایی که می‌توانند و هزینه‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهد، در شبکه‌های فضای مجازی برای معرفی کتاب تلاش می‌کنند، اما باید شبکه مستقلی به این منظور وجود داشته‌باشد و برنامه‌های مستقل تخصصی تولید کند تا مخاطب بتواند بین نیازها و تولیدات ناشر ارتباط برقرار کنند. تحقق این مساله نیاز به حمایت صنفی و بعد دولتی دارد. زیرا ممکن است دولت‌ها در معرفی برخی کتاب‌ها معذوریت داشته‌باشند یا در امور اساسی آن‌ها نباشد، اما اگر حمایت دولتی به صورت غیرمستقیم صورت بگیرد، ناشران می‌توانند با فراغ بال بیشتری شبکه‌هایی برای تبلیغ و معرفی کتاب تاسیس کنند. با این روش باری از دوش دولت برداشته‌می‌شود، البته اگر هدف دولت این کار باشد.
 
گفتید تبلیغات شهری بی‌معنا است، منظور شما چیست؟
منظورم از بی‌معنا بودن، عبث بودن آن نیست! نمی‌توانید در سطح شهر هر کتابی را تبلیغ کنید؛ بلکه باید کانالی به این منظور در نظر گرفته بشود که در جایی مانند سیستم لپ‌تاپ، گوشی همراه و تلویزیون بتواند اطلاعات کامل را در دسترس کاربر قرار بدهد. برای مثال نمی‌توانید به طیف خوانندگانی که مخاطب عام نیستند، کتاب‌های اصلی و اساسی را معرفی کنید؛ مگر اینکه شبکه‌ای –رسانه- داشته‌باشید آن زمان است که تبلیغات شهری می‌تواند به این رسانه کمک بکند.
 
در ایران چنین ساختاری داریم؟
به صورت تخصصی چنین ساختاری نداریم، به همین دلیل هر فعالیت دیگری فرعی محسوب می‌شود. در چنین شرایطی پیدا کردن کتاب‌های خوب، با شانس و اقبال میسر است. این درحالی است که فعالیت یک نهاد می‌تواند تاثیرگذر باشد. برای مثال اگر بخواهید هر کالایی بخرید، شبکه‌هایی هستند که به مخاطب راهنمایی می‌کنند که چگونه خرید بکنند، اما این راهنمایی در حوزه کتاب بسیار محدود است.
 
انتشارات نگاه برای محدودکردن دسترسی رایگان و غیرقانونی به فایل کتاب صوتی و الکترونیک، اقدامی انجام داده‌است؟
توجه به رعایت حقوق ناشر، مولف، مترجم و ... بازمی‌گردد به فرهنگی که کم‌کم ساخته می‌شود. همه انتشاراتی‌ها حالت مولد دارند؛ یعنی کتاب انتخاب می‌کنند، ترجمه و داستان‌خوانی می‌کنند، کتاب را ارزیابی و پس از آن چاپ و تولید می‌کنند. ناشر نمی‌تواند آنچنان که لازم است، وقتش را روی امنیت کتاب‌ها صرف بکند. فقط امید این است که شرکت‌هایی که کتاب را صوتی یا الکترونیک می‌کنند، فکری برای این مساله داشته‌باشند، چراکه این روند زمان‌بر است. به نظرم تامین امنیت فایل کتاب در فضای مجازی، از وظایف انتشاراتی‌ها نیست، اما از نگرانی ناشران است.