به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی، نشست نقد و بررسی کتاب «نا» شامگاه یکشنبه دهم اسفند، با حضور سعید تشکری، نویسنده و منتقد ادبی، محمدرضا قائمی‌نیک عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه رضوی، مریم قربان‌زاده، نویسنده و منتقد ادبی و مریم برادران، نویسنده کتاب یادشده، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سالن شهید سلیمانی ساختمان شماره یک دانشگاه علوم اسلامی رضوی در مشهد، برگزار و همزمان از شبکه‌های اجتماعی پخش شد.
کتاب یادشده که نوعی زندگینامه داستانی از شهید آیت‌الله محمدباقر صدر است، به مناسبت هشتاد و ششمین زادروز این عالم جهان اسلام، نقد و بررسی شد.
سعید تشکری، نویسنده و منتقد ادبی در این نشست با بیان اینکه نویسندگی برای چهره‌های فرهیخته و سرشناسی همانند اندیشمند بزرگ شهید آیت‌الله صدر کار بسیار دشواری است، اظهار کرد: کتاب‌هایی که بر اساس شخصیت‌های واقعی نوشته می‌شوند به دو شکل استفاده از اسناد و یا داستانی توسط نویسنده روایت می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه در هر دو مورد هنر نویسنده در قلم زدن باید به گونه‌ای باشد که مخاطب را تا پایان کتاب جذب کند، افزود: قالب کتاب «نا» زندگینامه و مبتنی بر ادبیات است، در حقیقت این کتاب فرم و زبان ادبی با فصل‌های داستانی، فراز و فرود و پایان باز دارد.
لزوم ارائه تصویری واقعی خارج از بزرگنمایی از بزرگان
تشکری عنوان کرد: برای نوشتن در مورد چهره‌های سرشناس ممکن است چند کتاب در اختیار نویسنده به عنوان منبع وجود داشته باشد اما نویسنده از این منابع باید وجوه داستانی بسازد که هر چقدر در این زمینه موفق‌تر عمل کند ارتباط بهتری با مخاطب و نسل جدید برقرار کرده است.
این منتقد ادبی با بیان اینکه کارکرد نویسنده در نوشتن کتاب‌های زندگینامه بسیار مهم است، یادآور شد: در حقیقت نویسنده با قلم خود باید الگویی را به تصویر بکشد که خارج از بزرگنمایی، تصویری واقعی با حفظ اثر محتوایی به مخاطبان ارائه دهد.
وی با طرح این سئوال که آیا کتاب «نا» برای مخاطب عام جذابیت لازم را دارد؟ گفت: این کتاب در نوع خود جذابیت برای مخاطب علمی و همچنین مخاطب عام را دارد ضمن اینکه برای خواننده سئوال‌هایی را ایجاد می‌کند تا به دنبال تحقیق در مورد شخصیت شهید صدر برود.
تشکری تصریح کرد: حجم این کتاب شاید کم باشد البته این موضوع بیشتر به ناشران بازمی‌گردد، چون برخی از ناشران توانایی نویسنده را در یک فرم مختصر و سفارشی می‌گنجانند و همراهی لازم را با نویسنده ندارند.
عطش مخاطب به شناختن شخصیت شهید صدر
مریم قربان‌زاده، نویسنده و منتقد ادبی نیز در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر نسل جدید آشنایی اندکی با چهره‌های شاخص جهان تشیع دارند، اظهار کرد: بجز آثار به‌جا مانده از افراد متفکر شیعه مانند شهید صدر، شهید مطهری، شیخ انصاری، شیخ مفید و ... مطلب زیادی در رابطه با شخصیت این افراد نمی‌دانیم و این یک نقطه ضعف است.
وی افزود: ما معتقدیم تمام این افراد باعث رشد تفکر شیعه شده‌اند در همین راستا نیاز است تا به ابعاد شخصیتی و زندگینامه آنها بیشتر پرداخته شود.
این نویسنده با بیان اینکه چاپ هفتم کتاب «نا» در مدت زمان کوتاهی نشان‌دهنده عطش جامعه مخاطب به دانستن در مورد شهید صدر است، گفت: نویسنده در کتاب «نا» سعی کرده داستانی جذاب را با تعهد به واقعیت برای مخاطب به تصویر بکشد؛ بنابراین به گونه‌ای قلم زده که خواننده بیشترین ارتباط را با شخصیت داستان برقرار کند.
کتاب یادشده که نوعی زندگینامه داستانی از شهید آیت‌الله محمدباقر صدر است، به مناسبت هشتاد و ششمین زادروز این عالم جهان اسلام، نقد و بررسی شد.
سعید تشکری، نویسنده و منتقد ادبی در این نشست با بیان اینکه نویسندگی برای چهره‌های فرهیخته و سرشناسی همانند اندیشمند بزرگ شهید آیت‌الله صدر کار بسیار دشواری است، اظهار کرد: کتاب‌هایی که بر اساس شخصیت‌های واقعی نوشته می‌شوند به دو شکل استفاده از اسناد و یا داستانی توسط نویسنده روایت می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه در هر دو مورد هنر نویسنده در قلم زدن باید به گونه‌ای باشد که مخاطب را تا پایان کتاب جذب کند، افزود: قالب کتاب «نا» زندگینامه و مبتنی بر ادبیات است، در حقیقت این کتاب فرم و زبان ادبی با فصل‌های داستانی، فراز و فرود و پایان باز دارد.
لزوم ارائه تصویری واقعی خارج از بزرگنمایی از بزرگان
تشکری عنوان کرد: برای نوشتن در مورد چهره‌های سرشناس ممکن است چند کتاب در اختیار نویسنده به عنوان منبع وجود داشته باشد اما نویسنده از این منابع باید وجوه داستانی بسازد که هر چقدر در این زمینه موفق‌تر عمل کند ارتباط بهتری با مخاطب و نسل جدید برقرار کرده است.
این منتقد ادبی با بیان اینکه کارکرد نویسنده در نوشتن کتاب‌های زندگینامه بسیار مهم است، یادآور شد: در حقیقت نویسنده با قلم خود باید الگویی را به تصویر بکشد که خارج از بزرگنمایی، تصویری واقعی با حفظ اثر محتوایی به مخاطبان ارائه دهد.
وی با طرح این سئوال که آیا کتاب «نا» برای مخاطب عام جذابیت لازم را دارد؟ گفت: این کتاب در نوع خود جذابیت برای مخاطب علمی و همچنین مخاطب عام را دارد ضمن اینکه برای خواننده سئوال‌هایی را ایجاد می‌کند تا به دنبال تحقیق در مورد شخصیت شهید صدر برود.
تشکری تصریح کرد: حجم این کتاب شاید کم باشد البته این موضوع بیشتر به ناشران بازمی‌گردد، چون برخی از ناشران توانایی نویسنده را در یک فرم مختصر و سفارشی می‌گنجانند و همراهی لازم را با نویسنده ندارند.
عطش مخاطب به شناختن شخصیت شهید صدر
مریم قربان‌زاده، نویسنده و منتقد ادبی نیز در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر نسل جدید آشنایی اندکی با چهره‌های شاخص جهان تشیع دارند، اظهار کرد: بجز آثار به‌جا مانده از افراد متفکر شیعه مانند شهید صدر، شهید مطهری، شیخ انصاری، شیخ مفید و ... مطلب زیادی در رابطه با شخصیت این افراد نمی‌دانیم و این یک نقطه ضعف است.
وی افزود: ما معتقدیم تمام این افراد باعث رشد تفکر شیعه شده‌اند در همین راستا نیاز است تا به ابعاد شخصیتی و زندگینامه آنها بیشتر پرداخته شود.
این نویسنده با بیان اینکه چاپ هفتم کتاب «نا» در مدت زمان کوتاهی نشان‌دهنده عطش جامعه مخاطب به دانستن در مورد شهید صدر است، گفت: نویسنده در کتاب «نا» سعی کرده داستانی جذاب را با تعهد به واقعیت برای مخاطب به تصویر بکشد؛ بنابراین به گونه‌ای قلم زده که خواننده بیشترین ارتباط را با شخصیت داستان برقرار کند.
قربان‌زاده عنوان کرد: شهید صدر به عنوان نابغه جهان اسلام شناخته می‌شود، خوشبختانه نویسنده در فضای علمی توانسته این شخصیت را به خوبی معرفی کند اما در حجم بسیار کم کتاب اطلاعات زیادی به مخاطب داده می‌شود که این موضوع برای مخاطب عام کمی گنگ است.
وی با اشاره به اینکه ایجاد سئوال در ذهن مخاطب از ملزومات یک کتاب به شمار می‌رود، بیان کرد: روایت‌های کوتاه و جذاب از زندگی شهید صدر در کتاب «نا» عنوان شده که دریچه ورود به یک خاندان علمایی را برای مخاطب باز می‌کند هرچند هر چه قدر از این افراد بگوییم باز هم جای کارکردن برای سایر نویسندگان وجود دارد.
نیاز مخاطب را پاسخ دهیم
محمدرضا قائمی‌نیک، عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه علوم اسلامی رضوی هم اظهار کرد: برای پرداختن به شخصیت شهید صدر باید وجه علمی و شرایط عاطفی و خانوادگی را با هم و در کنار هم دید.
وی ادامه داد: در کتاب‌هایی از جمله کتاب «نا» انتظار می‌رود بستر تاریخی و مسائل فیمابین مخاطب و شهید صدر که مشترک است، توسط نویسنده بیان شود و نیاز مخاطب را به گونه‌ای پاسخ دهد.
قائمی نیک تصریح کرد: در حقیقت باید مخاطب با خواندن این کتاب بیشتر به دنبال یافتن ابعاد گوناگون شخصیتی شهید صدر باشد به عنوان مثال ما و شهید صدر یک سری مسائل مشترک داریم بنابراین انتظار می‌رود در این نوع از کتاب‌ها مسائل مشترک عنوان و پاسخ داده شود.
عضو هیئت علمی گروه اجتماعی دانشگاه رضوی افزود: متفکرانی مانند شهید مطهری یا شهید صدر کتاب‌های متعددی را نوشته‌اند به ویژه شهید مطهری که در باب بسیاری از موضوعات قلم زده است اما آنچه که از دید مخاطب جذابیت جداگانه‌ای دارد ابعاد شخصیتی و چگونگی پاسخگویی آنها به مسائل معاصر پیرامون‌شان است.
شیفتگی‌ام نسبت به شهید صدر را کنترل کردم
مریم برادران، نویسنده کتاب «نا» نیز در این نشست با بیان اینکه این کتاب روایتی از زندگی یک مرد، پدر و عالم متفاوت شیعه بود، اظهار کرد: در تمام مدت نوشتن کتاب «نا» سعی کردم شیفتگی خود را نسبت به شهید صدر در نوشتار کنترل کنم.
وی با اشاره به اینکه نویسنده زمانی حاضر است در ارتباط با شخصیت‌های واقعی قلم بزند که ارتباط خوبی با چهره برقرار کرده باشد، تصریح کرد: زمانی که به عنوان نویسنده یا پژوهشگر قلم می‌زنید، نگاه متفاوتی در شما وجود دارد در همین راستا از مسائلی که به عنوان پیش فرض دانسته‌های مخاطب بود، عبور کردم و مطالبی را در کتاب گنجاندم که برای خواننده تازگی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه ایجاد سئوال در ذهن مخاطب از ملزومات یک کتاب به شمار می‌رود، بیان کرد: روایت‌های کوتاه و جذاب از زندگی شهید صدر در کتاب «نا» عنوان شده که دریچه ورود به یک خاندان علمایی را برای مخاطب باز می‌کند هرچند هر چه قدر از این افراد بگوییم باز هم جای کارکردن برای سایر نویسندگان وجود دارد.
نیاز مخاطب را پاسخ دهیم
محمدرضا قائمی‌نیک، عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه علوم اسلامی رضوی هم اظهار کرد: برای پرداختن به شخصیت شهید صدر باید وجه علمی و شرایط عاطفی و خانوادگی را با هم و در کنار هم دید.
وی ادامه داد: در کتاب‌هایی از جمله کتاب «نا» انتظار می‌رود بستر تاریخی و مسائل فیمابین مخاطب و شهید صدر که مشترک است، توسط نویسنده بیان شود و نیاز مخاطب را به گونه‌ای پاسخ دهد.
قائمی نیک تصریح کرد: در حقیقت باید مخاطب با خواندن این کتاب بیشتر به دنبال یافتن ابعاد گوناگون شخصیتی شهید صدر باشد به عنوان مثال ما و شهید صدر یک سری مسائل مشترک داریم بنابراین انتظار می‌رود در این نوع از کتاب‌ها مسائل مشترک عنوان و پاسخ داده شود.
عضو هیئت علمی گروه اجتماعی دانشگاه رضوی افزود: متفکرانی مانند شهید مطهری یا شهید صدر کتاب‌های متعددی را نوشته‌اند به ویژه شهید مطهری که در باب بسیاری از موضوعات قلم زده است اما آنچه که از دید مخاطب جذابیت جداگانه‌ای دارد ابعاد شخصیتی و چگونگی پاسخگویی آنها به مسائل معاصر پیرامون‌شان است.
شیفتگی‌ام نسبت به شهید صدر را کنترل کردم
مریم برادران، نویسنده کتاب «نا» نیز در این نشست با بیان اینکه این کتاب روایتی از زندگی یک مرد، پدر و عالم متفاوت شیعه بود، اظهار کرد: در تمام مدت نوشتن کتاب «نا» سعی کردم شیفتگی خود را نسبت به شهید صدر در نوشتار کنترل کنم.
وی با اشاره به اینکه نویسنده زمانی حاضر است در ارتباط با شخصیت‌های واقعی قلم بزند که ارتباط خوبی با چهره برقرار کرده باشد، تصریح کرد: زمانی که به عنوان نویسنده یا پژوهشگر قلم می‌زنید، نگاه متفاوتی در شما وجود دارد در همین راستا از مسائلی که به عنوان پیش فرض دانسته‌های مخاطب بود، عبور کردم و مطالبی را در کتاب گنجاندم که برای خواننده تازگی داشته باشد.
نظر شما