به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، شهید ایثارگر و  اهل قلم حبیب غنی پور، ‌ادبیات را «راهبردی برای تربیت و شکوفایی انسان عصر حاضر» می دانست و جشنواره ادبی شهید حبیب غنی‌پور با چنین رویکردی در آخرین سال سده سیزدهم هجری شمسی، از پرچین بیست سالگی گذشت و با زنده نگاه داشتن یاد این شهید عزیز و بنیانگذار جشنواره، یعنی زنده یاد امیر حسین فردی،  گام در سومین دهه حیات خود گذاشت.

رخدادی که به طور مشترک،‌ نوزدهمین جشنواره را نیز در برگرفته است و علیرغم همه‌گیری جهانی ویروس کرونا(کووید ۱۹) بدون هیچ تعلل و خللی در فرایند برگزاری جشنواره، تداوم یافت. به گونه ای که مراحل گوناگون آن از بررسی و پی جویی کتاب های مرتبط با جشنواره تا اعلام برندگان نهایی را با همان قوت و قدرت ۱۸ دوره قبل، به انجام رسانده و اینک نتایج نهایی آن در قالب بیانیه مشترک این دو دوره،‌ از سوی شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه(ع) به شرح ذیل اعلام می‌گردد: 
 
 «خداوند قسم خورده به قلم را شاکریم که یک بار دیگر توفیق برگزاری جشنواره کتاب شهید حبیب غنی‌پور را نصیبمان کرد. هرچند امسال به دلیل شرایط خاص کرونایی، دوره نوزدهم (مربوط به آثار سال 1397) و دوره بیستم (مربوط به آثار سال 1398) به شکل یکپارچه و غیرحضوری برگزار می‌شود.

در ابتدا، به روان پاک حبیب عزیز و زنده‌یاد امیرحسین فردی که از دغدغه‌مندان ادبیات اصیل و متعهد بود، درود می‌فرستیم.

به راستی ادبیات هر ملتی، به‌ویژه نوع داستانی آن، آیینه‌ای است که در شیشه‌گرخانه یک جامعه شکل می‌گیرد و بعد، تصویر واقعیت‌های همان جامعه را آشکار یا در لایه‌های زیرین خود، منعکس می‌سازد. این آینه اگر صاف و صادق و متعهد نباشد، اگر شورانگیز و امیدبخش نباشد، اگر با مخاطب خویش، همدل و همراه نباشد و اگر محدب یا مقعر از آب درآید، تصویرهایی نامتوازن و غیرطبیعی (کاریکاتوری) از آن جامعه به دست خواهد داد. تصویرهایی که با تکرار و تواتر، کم‌کم جای معیارهای درست و اصیل را خواهند گرفت و ارزش‌ها و هنجارها و هویت آن جامعه را دچار اعوجاج و از معنی تهی خواهند کرد.

از همین‌روست که امروز در اکثر کشورهای دنیا، پدیدآورندگان ادبیات داستانی، به نوعی پرچمداران و منادیان هویت آن کشورها قلمداد می‌شوند. با ادبیات، مفهوم‌سازی و تاریخ‌سازی می‌کنند؛ شکست‌های مفتضحانه خود را پیروزی جلوه می‌دهند، یا برعکس، دستاوردها و ارزش‌های رقیبان خود را به سخره می‌گیرند.

با این وصف، به حکم عقل و منطق، هر قدر در راه ترویج و رونق ادبیات داستانی تلاش و هزینه شود، نوعی سرمایه‌گذاری زیرساختی و حیاتی است که جای دوری نخواهد رفت و پژواک آن، بومرنگ‌وار به سوی جامعه باز خواهد گشت. با درک همین اهمیت و جایگاه بوده است که جمعی از ادب‌دوستان بی‌ادعا با عنوان «شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه(ع)» در کنج مسجدی به همین نام، بیست سال است که در وادی ادبیات موکب و بیرقی برافراشته‌اند به نام «جشنواره کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور»، برای قدردانی از اصحاب کلمه و حمایت از کسانی که عرق‌ریزان روح خویش را به هم‌نوعان خود پیشکش می‌کنند، تا دنیا را به جای بهتری برای زیستن تبدیل کنند. به‌ویژه در شرایط کنونی که «اگر دست محبت سوی کس یازی، به اکراه آورد دست از بغل بیرون!»، بسیار مغتنم است که همچنان «نام و نشانی از می و میخانه ادب در میان باشد» و «بانگ مرغان معانی، گوش‌ها را بنوازد». جا دارد در آغاز مثل همیشه بار دیگر عهد خودمان را با حبیب شهیدمان تمدید و تجدید و تحکیم کنیم که:
هرگز عدالت را در نگاهمان به آثار نویسندگان ایرانی از دست نخواهیم داد.
هرگز حقیقت و محتوای کتاب را فدای جریان‌های غیرحقیقی نخواهیم کرد.
هرگز در داوری‌ها، نگاه تو را به ادبیات از نظر دور نخواهیم داشت؛ نگاهی که ادبیات را امری تفننی نمی‌دید و چنان‌که در یادداشت‌هایت آمده ادبیات را راهبردی برای تربیت و شکوفایی انسان عصر حاضر می‌دانستی.

ضمن تقدیر و تشکر از تک‌تک صاحبان آثار، خلاصه روند داوری‌های بخش‌های مختلف جشنواره در دوره‌های نوزدهم و بیستم، اعلام می‌شود.
همچنین لازم می‌دانیم از «مؤسسة خانة کتاب» و «بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان» به دلیل همکاری برای دسترسی به کتاب‌ها، صمیمانه تشکر کنیم.
 
 گزارش داوری جشنواره
الف. بخش کودک
دوره نوزدهم
در این دوره، داوران پس از بررسی دوهزار اثر کودک سال 1397، اعم از خلاق و بازنویسی- طی چند مرحله ارزیابی و انتخاب- 41 اثر را برای مرحلة دوم برگزیدند و از میان این آثار، نامزدهای نهایی را به شرح زیر معرفی کردند:
1. من از دکمه می‌ترسم، نوشته هدی حدادی، نشر خانه ادبیات؛
2. مجموعه دوجلدی «وقتی ما نیستیم» (اژدهای آزمایشگاه و آتشفشان آزمایشگاه)؛
3. کفش‌های بافتنی، نوشتة کلر ژوبرت، انتشارات به‌نشر؛
4. سنگریزه‌های بدون اسم، نوشتة سیدنوید سیدعلی‌اکبر، نشر شهر قلم؛
5. بچه فیلی که خیلی گم شد، نوشتة مجید راستی، انتشارات مدرسه؛
6. دریای من کو، نوشتة زنده‌یاد سوسن طاقدیس، انتشارات مدرسه؛
هیئت داوران اين دوره ناصر نادری، علیرضا متولی، محمدحسن حسینی، علی‌اصغر جعفریان و محمد مهدوی شجاعی بودند.
هیئت داوران پس از چند جلسه بحث و تبادل نظر، دو اثر زیر را به‌عنوان «اثر برگزیده» (کتاب سال) و «اثر» تقدیری معرفی کردند:
1. کتاب کفش‌های بافتنی نوشتة کلر ژوبرت از انتشارات به‌نشر به دلیل پرداخت داستانی مناسب، ایدة نو و درونمایة ارزشمند، به‌عنوان «اثر تقدیری» دورة نوزدهم بخش کودک؛
2. کتاب من از دکمه می‌ترسم نوشتة هدی حدادی نشر خانه ادبیات، به دلیل نگاه نو و خلاق، روایت شیرین و تأثیرگذار و درونمایة ارزشمند به‌عنوان اثر برگزیده (کتاب سال) دورة نوزدهم بخش کودک.
 
دوره بیستم
در این دوره، هیئت داوران از بین هزار عنوان اثر تألیفی خلاق کودک سال 1398، طی چند مرحله داوری و انتخاب، صد اثر را برای مرحله دوم برگزیدند و از بین این آثار، شش اثر زیر را به‌عنوان نامزدهای نهایی بخش کودک معرفی کردند:
1. من این‌قدر، تو اون‌قدر، نوشتة یگانه مرادی، انتشارات سروش؛
2. برادر مزاحم من، نوشتة بابک صابری، انتشارات فاطمی؛
3. قطره‌های ریز ریزو، نوشتة کلر ژوبرت، انتشارات داستان جمعه؛
4. کلاغی که درخت نداشت، نوشتة محمدرضا شمس، نشر شهر قلم؛
5. چه فکر خوبی! نوشتة نرجس محمدی، انتشارات فاطمی؛
6. مجموعه قصه‌های بترس برای بچه‌های نترس، نوشتة محمدرضا شمس، نشر هوپا.
هیئت داوران كه در اين دوره آقايان ناصر نادری، محمدحسین حسینی و علی‌اصغر جعفریان بودند، دو اثر زیر را به‌عنوان آثار تقدیری دورة بیستم بخش کودک معرفی کردند:
1. برادر مزاحم من، نوشتة بابک صابری از انتشارات فاطمی، به دلیل ایده و فکر اولیه عمیق؛
2. قطره‌های ریزریزو، نوشتة کلر ژوبرت، انتشارات داستان جمعه، به دلیل سوژه مناسب، زبان و روایت شیرین کودکانه و درونمایه ارزشمند به‌عنوان اثر تقدیری دورة بیستم. 
 
یادآوری‌
هیئت داوران بخش کودک با بررسی آثار تألیفی خلاق کودک سال‌های 1397 و 1398، چند نکته را قابل ذکر می‌داند:
1. تولید برخی آثار برجسته به لحاظ زبان و تصویر، به‌ویژه توسط پدیدآورندگان نوظهور و اعتماد ناشران به آنان، مایه خرسندی و امیدواری است.
2. در برنامه‌ریزی ملی نشر کتاب داستان کودک، نوعی عدم سازگاري بین موضوع‌ها، درونمایه‌ها و گونه‌های مختلف، با توجه به تنوع سنی مخاطبان کودک احساس می‌شود. بدیهی است توجه به تنوع ذائقه، ذهن و احساس مخاطبان از حیث شرایط اقلیمی، اقتصادی، جنسیتی، فرهنگی و ... در بهبود این وضعیت موثر خواهد بود.
3. در تحلیل محتوای آثار، کم توجهی به نیازها، آرزوها، دغدغه‌ها و ... نسل امروز کودکان و عدم بهره‌مندی از ظرفیت‌های بی‌پایان ادبیات کهن، مخصوصاً افسانه‌ها و اسطوره‌ها در خلق تصاویر خیال، به خوبی احساس می‌شود. این موضوع، بویژه در فرایند حساس سوژه‌یابی، ریشه اصلی عدم جذابیت آثار بومی شده است.
4. در مقوله «پرداخت داستانی» استفاده نا‌کافی از شگردها و تمهیدهای زبانی در روایت، طراحی نامنسجم پیرنگ، ضعف شخصیت‌پردازی و رعایت نکردن اصول حرفه‌ای، بویژه از حیث ساختار، زبان و خیال در برخی آثار مشهود است.
5. با وجود برخی تلاش‌ها، همچنان کمبود منابع علمی مفید در حوزه ادبیات داستانی کودک با نگاه بومی و مورد کاوانه وجود دارد.
شرایط بغرنج اقتصاد نشر و ایجاد گره‌های روزافزون در چرخه تولید، توزیع و فروش کتاب، بيش از پيش، تدبیر و حمایت نهاد‌های مسئول و مرتبط با این حوزه را می‌طلبد.
 
بخش نوجوان
دوره نوزدهم
در این دوره، داوران پس از بررسی هزار عنوان اثر تألیفی نوجوان سال 1397 و چند مرحله داوری و انتخاب، پنجاه اثر را برای مرحله دوم برگزیدند.
هیئت داوران از میان این آثار، پنج اثر زیر را به‌عنوان نامزدهای نهایی بخش نوجوان معرفی کردند:
1. قبرستان عمودی، نوشتة حمیدرضا شاه‌آبادی، نشر افق؛
2. خواب پلنگ، نوشتة هادی حکیمیان، انتشارات شهرستان ادب؛
3. لبخندی برای سوفیا، نوشتة محمدرضا مرزوقی، نشر نردبان؛
4. اشباح جنگل سوخته، نوشتة مهدی رجبی، نشر نردبان؛
5. پنج رئیس کوتوله، نوشته مهدی میرکیانی، انتشارات سوره مهر.
هیئت داوران اين دوره حبیب یوسف‌زاده، خسرو باباخانی، نبی‌الله بابایی، رضا پریزاد و بیژن قفقازی‌زاده بودند که پس از چند جلسه گفت‌وگوی حضوری، كتاب خواب پلنگ، نوشتة هادی حکیمیان از انتشارات شهرستان ادب را به‌عنوان اثر تقديري دورة نوزدهم بخش نوجوان معرفی کردند.
 
دوره بیستم
در این دوره، داوران پس از بررسی اولیه حدود دو هزار اثر و کنار گذاشتن آثار بازنویسی، ترجمه و سایر آثار غیرمرتبط با بخش رمان (تألیفی) نوجوان، در نهایت، تعداد 52 عنوان رمان را برای مرحله دوم برگزیدند.
از این تعداد در مرحلة بعد، 12 عنوان کتاب به مرحله نهایی راه یافت و از بین آن‌ها، 5 اثر زیر به‌عنوان نامزدهای نهایی دریافت جایزه معرفی شدند:
1. پاییز مزه خرمالو می‌دهد، نوشتة زهرا حیدری، انتشارات قدياني؛
2. طعم سیب زرد، نوشتة ناصر یوسفی، نشر پیدایش؛
3. دارم می‌رسم جان جان، نوشتة مهدی کرد فیروزجایی، انتشارات شهرستان ادب؛
4. طوقی، نوشتة محمدرضا آریان‌فر، انتشارات سوره مهر؛
5. کله آهنی، نوشتة ویدا اروجی، انتشارات سورة مهر.
هیئت داوران اين دوره آقايان حبیب یوسف‌زاده، خسرو باباخانی، نبی‌الله بابایی، رضا پریزاد و بیژن قفقازی‌زاده، ضمن ابراز خرسندی از فراوانی آثار قابل قبول و با کیفیت نسبت به دورة قبل، دو اثر زیر را شایسته تقدیر معرفی کردند:
دارم می‌رسم جان‌جان، نوشتة مهدی کُرد‌ فیروزجایی، از انتشارات شهرستان ادب؛ به دلیل داستان‌پردازی پرکشش و متناسب با حال و هوای مخاطبان، فضاسازی و شخصیت‌پردازی باورپذیر، توجه به نقش‌آفرینی و کنشگری اجتماعی نوجوانان و پيرنگ مناسب؛
طوقی، نوشتة محمدرضا آریان‌فر، از انتشارات سوره مهر؛ به دلیل واکاوی و توصیف هنرمندانه برهه‌ای از دوران دفاع مقدس در خطه جنوب، ارائه تصویر باورپذیر و تأثیرگذار از زندگی شخصیت‌های بومی منطقه و شخصیت‌پردازی همذات‌پندارانه و به‌یادماندنی، تعلیق و غافلگیری و گره‌گشایی مناسب و تأمل بر‌انگیز.

یادآوری‌ها
هیئت داوران بخش نوجوان، پس از بررسی آثار داستانی (رمان نوجوان) سال‌های 1397 و 1398 نکات زیر را قابل ذکر می‌داند:
1. گرچه هیچ‌یک از آثار در دورة بیستم، انتظار گروه داوری را برای احراز «اثر برگزیده» (کتاب سال) برآورده نساخت، اما باید اذعان داشت که تعداد آثار خواندنی و برخوردار از کیفیت مناسب در رعایت اصول داستان‌پردازی، رشد چشمگیر داشته و حضور پررنگ نویسندگان جوان و با استعداد کشورمان در میان پیشکسوتان رمان نوجوان، نویدبخش افق‌های روشن‌تر در این عرصه است.
2. هیئت داوران بخش نوجوان از تصمیم‌سازان و مدیران فرهنگ و رسانه دعوت می‌کند، ضمن ترویج آثار منتخب از طریق لحاظ کردن آن‌ها در تجهیز کتابخانه‌های مدارس و غیره، نسبت به بازتولید این آثار به‌صورت اقتباس‌های نمایشی و سینمایی اهتمام ورزند و از این رهگذر به تقویت بن‌مایه‌های هویتی نوجوانان با استعداد و آینده‌ساز میهن اسلامی توجه ویژه داشته باشند.
 
ج. بخش رمان بزرگسال
دوره نوزدهم
هیئت داوران، در این دوره از میان دوهزار و نهصد و سی و دو عنوان اثر بررسی شده و چند مرحله ارزیابی و کنلر گذاشتن آثار نا‌مرتبط و ترجمه سال 1397، تعداد32 اثر را برای مرحلة دوم برگزیدند. سپس طی چندین جلسه بحث و بررسی حضوری، چهار اثر زیر را به‌عنوان نامزدهای بخش رمان بزرگسال دورة نوزدهم معرفی کردند:
1. احضاریه، نوشتة علی مؤذنی، نشر اسم؛
2. گزارش اندوه، نوشتة محمود جوانبخت، انتشارات نیستان؛
3. پس از بیست سال، نوشتة سلمان کدیور، انتشارات شهرستان ادب؛
4. مثل شیشه مثل سفال، نوشتة نرگس فرجاد امین، انتشارات نیستان؛
هیئت داوران كه در اين دوره آقايان ابراهیم زاهدی مطلق، احمد دهقان، گلعلی بابایی، مصطفی خرامان و محمدعلی قربانی بودند، کتاب گزارش اندوه، نوشتة محمود جوانبخت از انتشارات نیستان را به‌عنوان اثر شايسته تقدير دورة نوزدهم، در این بخش معرفی کردند.
 
 دوره بیستم
هیئت داوران در این دوره از تعداد 900 عنوان رمان تالیفی بزرگسال سال 1398، تعداد 35 عنوان را برای مرحلة دوم برگزیدند. داوران پس از چندین جلسه حضوری، آثار زیر را به‌عنوان نامزدهای این بخش در دورة بیستم معرفی کردند:
1. با اعمال شاقه، نوشته محمد حنیف، انتشارات کتاب نیستان؛
2. به فردا فکر نمی‌کنم، مرسده کسروی، انتشارات کتاب نیستان؛
3. ستاره‌ها هم می‌میرند، نرگس فرجاد امینی، انتشارات کتاب نیستان؛
4. عروس قریش، نوشته مریم بصیری، انتشارات اسم.
هیئت داوران اين دوره كه آقايان ابراهیم زاهدی‌مطلق، مصطفی خرامان، گلعلی بابایی، مهرداد غفارزاده و محمدعلی قربانی بودند، کتاب با اعمال شاقه نوشته محمد حنیف از انتشارات کتاب نیستان را به‌عنوان اثر برگزیده و کتاب ستاره‌ها هم می‌میرند، نوشته نرگس فرجاد امین از انتشارات کتاب نیستان را شایستة تقدیر دورة بیستم معرفی کردند.
گفتنی است، «با اعمال شاقه»، رمانی است با زبان یکدست، روان و با شخصیت. نویسنده محترم، به زیبایی توانسته است رئالیسم جادویی را با عناصر و شخصیت‌های فراواقعی بومی و ایرانی مانند آل، نسناس، مردآزما و...بیامیزد و جهان داستانی جذابی را خلق نماید.
این رمان، در واقع جلوة عینیِ کتابی تئوریک است که نویسنده رمان (جناب دکتر محمد حنیف) قبلاً تالیف کرده بود. مهر‌ورزی به همسر و فرزند و تلاش مداوم انسانی و مبارزه با شر، از درونمایه‌های قابل تامل این اثر است.
 
همچنین، تقدیر از رمان «ستاره‌ها هم می‌میرند»، نشانه توجه شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه علیه‌السلام به نسل جوانی است که ظرفیت رمان را برای تعامل با جهان پیرامونش انتخاب کرده است؛ نسلی که در کنار بزرگان این هنر بالیده و به‌خوبی از عهده توصیف و ستایش کانون بی‌بدیل محبت، یعنی خانواده، بر آمده است.
نرگس فرجاد امین داستانش را با زبانی شیدا و نجیب، به عشق و ادب آمیخته و بدون اینکه در دامن شعار بلغزد، عشق را از حصار تن و زندگی مادی فرا‌تر برده و به کمال رسانده است. سلامت نسبیِ نثر و زبان، تعهد نویسنده به هنر داستان‌پردازی و تقدیس عشق، از دلایل تقدیر این کتاب است.
 
پایان سخن
1. سربلندانه و با افتخار باید بگوییم که ادبیات داستانی امروز ایران، جوانان و نگاه‌های تازه‌ای را در خود پرورش می‌دهد که داستان‌پردازی را در قالب‌های نو و ساختارهای مدرن تجربه می‌کند و موفق بیرون می‌آورد؛ نسل تازه‌ای که مطیع محض جریان‌های غیرادبی و غیرایرانی نیست. اگرچه هنوز در حال گذر از مرحله بلوغ و کشف و خود‌باوری است، اما در درون ساختارهای مدرن رایج، بن‌مایه‌ها و نجواهای اصیل خود را می‌کارد و پرورش می‌دهد؛ نجواهایی که از سیاست تا فلسفه و از دغدغه‌های زبانی تا حساسیت‌های اجتماعی و شخصی و عاشقانه را دربرگرفته و مانند آبشاری پرهیبت و با‌طراوت، در بستر جامعه جاری می‌شود.
2. در انتخاب کتاب‌ها مطابق سال‌های گذشته، هرگز به اسم ناشر یا نویسنده توجه نکرده‌ایم، بلکه کتاب و ارزش‌هایش، داستان‌پردازی‌ها و نوع روایتش، زبان و نثرش، ملاکمان بود. البته همچون گذشته، جوان بودن نویسنده و نگاه و تفکر نو و بالنده‌اش، یک ارزش و ملاک مهم بوده است.