به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، امیررضا اصنافی، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی با ارسال یادداشت بهارانه درباره ترویج امر مطالعه در ایام فراغت نوروز و نقش تاثیرگذار کتابدران در دسترسی مخاطبان به منابع اطلاعاتی در تمام ایام به‌ویژه در شرایط کرونایی سخن گفت.
متن یادداشت به شرح زیر است:
«نوروزی دگر از راه رسید و عطر بهار همه جا را گرفت. نشاط، سرزندگی و امید، در دل این بهار نهفته است و با آمدن خود هزاران درس به ما می‌دهد. درس پویایی، شادابی، تازگی، طراوت و زندگی. مساله این است که ما انسان‌ها چقدر درس‌آموز این طبیعت هستیم و چه‌اندازه به این تحول فکر می‌کنیم. در دعای تحویل سال می‌خوانیم که خداوندا حال ما را به سوی بهترین احوال، دگرگون ساز اما خود ما چقدر تلاش می‌کنیم که به این دگرگونی نیک برسیم. دگرگونی و تحول، با تفکر آغاز می‌شود و تفکر با خواندن و مطالعه کردن.
آن‌گاه از پس مطالعه کردن و تفکر است که می‌توانیم برنامه‌ریزی کنیم و به دگرگونی‌هایی که می‌خواهیم در زندگی شخصی و حرفه‌ای داشته باشیم، برسیم. دور بودن جامعه از مطالعه، موجب می‌شود کوچک‌ترین رفتار غیرمدنی به‌عنوان رندی تلقی شود و کم کم چنین ضد ارزش‌هایی به ارزش تبدیل شود. باورش دشوار است ولی همین رفتارهای غیر فرهنگی و اجتماعی که معمولاً در جامعه شاهد آن هستیم و برتری دادن سفره خوراک و پوشاک بر سفره تفکر و معرفت، سبب می‌شود یک جامعه به سوی انحطاط برود هر چند ظاهراً در اوج پیشرفت‌های فناورانه باشد.
اصطلاح شکاف دیجیتالی و شکاف اطلاعاتی آشکارا به این نکته اشاره دارد که در جامعه ممکن است طیفی باشند که بتوانند به انواع فناوری‌های اطلاعاتی دسترسی داشته باشند و به واسطه همین دسترسی، بتوانند با داشتن اطلاعات به پیشرفت برسند و جمعی که دسترسی به اطلاعات ندارند همواره عقب بمانند. اما معنای دیگری از این دو اصطلاح می توان دریافت. همه چیز در داشتن ابزار خلاصه نمی‌شود. وقتی کتاب و تفکر را کنار بگذاریم و فقط صرفاً به فضای دیجیتال و مجازی و محتوای آن تکیه کنیم، حاصلی جز سطحی شدن و دور شدن از اطلاعات عمیق ندارد. تحلیل‌های سطحی، دانسته‌های جعلی و افکار صفر و یکی، نتیجه محصور بودن در میان ابزارهاست؛ در نتیجه به افرادی نیاز داریم که جامعه را از این سطحی نگری و ابزار محوری دور کنند و به سمت آگاهی و دانستن بکشانند.
کتابداران یکی از مهم‌ترین عوامل آگاهی بخشی و ترویج دانستن در جامعه هستند. هر چند در شرایط حاضر کتابخانه‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا چندان فعالیتی ندارند ولی وقتی بتوانیم از فضای مجازی خوب استفاده کنیم، می‌توانیم از قابلیت‌های این فضا برای ترویج خواندن از سوی کتابخانه‌ها بهره‌مند شویم. گفت‌وگو با نویسندگان، نشست‌های مختلف تخصصی با حضور کتابداران و متخصصان علم اطلاعات درباره شیوه‌های مطالعه، برنامه‌های متنوع کتابخوانی و جمع‌خوانی به صورت مجازی، به‌ویژه برای تشویق کودکان به خواندن، معرفی و نقد کتاب از فعالیت‌هایی است که کتابخانه‌ها در ایام تعطیلات نوروز می‌توانند انجام دهند و لحظه‌ای جامعه را از تشویق به خواندن و مطالعه و تفکر دور نکنند.
نوروز، فرصت مناسبی است برای خواندن کتاب‌هایی که بی‌صبرانه و با اشتیاق منتظر ما در قفسه‌های کتابخانه هستند. گاهی که از مقابل کتابخانه‌ای تعطیل می‌گذرم و جمع کتاب‌های در قفسه را می‌بینم، احساس می‌کنم کتاب‌ها از اینکه آدم‌ها به سراغشان نمی‌آیند پژمرده و افسرده هستند. هزاران فکر و ایده در این قفسه‌ها نهفته است که باید به سراغشان رفت و از آن‌ها بهره گرفت. خود ما کتابداران نیز گاهی نسبت به جامعه و این کتاب‌ها بی مهر می‌شویم. باید قبول کنیم امروزه کتابدار بودن فقط در انحصار چارچوب‌های فیزیکی کتابخانه نیست. هر جا امکان دسترسی به اطلاعات هست، کتابدار نیز باید حضور داشته باشد و شرایط دسترسی به اطلاعات را فراهم سازد. چه قدر خوب و نیکو است که دگرگونی و تحول را از خودمان و خواندن آغاز کنیم و هزاره جدید را با کتاب و مطالعه شروع کنیم و به ترویج آگاهی و دانستن بپردازیم.»
چهارشنبه ۴ فروردین ۱۴۰۰ - ۰۸:۰۳
نظر شما