محمدحسن شهسواری به این پرسش جواب میدهد: چرا درباره حماسه خرمشهر رمانهای کمی داریم؟
پرداختن به تاریخ معاصر زمانبر است
«پرداختن به تاریخ معاصر نیازمند پژوهشهای سنگین و گسترده است که زمان زیادی میطلبد و چون در ایران نویسندگی کار حرفهای نیست و نویسنده از این راه درامد کسب نمیکند، کمتر به سراغ این موضوع میروند.»
نویسنده «ایرانشهر» در ابتدا گفت: کاملاً روشن است که یکی از مهمترین اتفاقات تاریخ معاصر ایران اشغال خرمشهر است، که در چند صد سال گذشته سه دفعه دیگر نیز اشغال شده و افراد کمی از این مسئله خبر دارند. اشغالهایی که دو بار توسط عثمانیها و یکبار انگلیسها اتفاق افتاده است و هر بار نیز مردم مقاومت کردهاند و مثل جنگ با عراق دشمن را عقب راندند؛ اما به این مسئله در حوزه داستان و رمان کمتر پرداخته شده است. هرچند در حوزه خاطرهنویسی آثار بسیار عالی و خوبی راجع به خرمشهر توسط حوزه هنری (سوره مهر) به همت آقای مرتضی سرهنگی چه در بخش دختران خرمشهر و چه در بخش مقاومت خرمشهر منتشر شده که خیلی غنی است و در واقع در صورت نبودن آنها نویسندگانی چون من نمیتوانند رمان بنویسند؛ اما در حوزه داستانی و رمان آثار کمی منتشر شده. آثاری که باید بیشتر و بیشتر شوند.
وی افزود: همانطور که صحبت شد درباره خرمشهر مورد رمانهای زیادی وجود ندارد؛ اما یکی از اولین رمانهای جنگ «نخلهای بیسر» نوشته آقای قاسمعلی فراست است که در کنار «زمین سوخته» احمد محمود جز اولین آثاری است که به جنگ تحمیلی و خرمشهر پرداخته است.
شهسواری درادامه از علل کمبودن آثار داستانی با موضوع خرمشهر گفت: فضای غالب و حاکم در مراکز صدور مجوز و حمایتگر به گونهای است که به تاریخ معاصر به خوبی پرداخته نمیشود و مسئله دیگر اینکه پرداختن به تاریخ معاصر نیازمند پژوهشهای سنگین و گسترده است که زمان زیادی میطلبد برای مثال من شش سال است که نوشتن ایرانشهر را شروع کردهام و به همین زمان برای ادامه کار احتیاج دارم و حداقل شش یا هفت سال دیگر کار به پایان میرسد و چون در ایران نویسندگی کار حرفهای نیست و نویسنده از این راه درامد کسب نمیکند، کمتر به سراغ این موضوع میروند.
وی همچنین افزود : ضمن آنکه حساسیتها زیاد است و مراکزی که در مورد این جور مسائل نظر میدهند زیاد است و گاه ممکن است برای نویسنده خطرناک باشد. برای مثال وقتی راجع به تهران معاصر مینویسید، برای اخذ مجوز نهایتاً با ارشاد مواجه هستید؛ اما به محض ورود به حوزه جنگ حساسیتها دوچندان میشود. به همین دلیل نه تنها خرمشهر که انقلاب و جنگ و بقیه مسائل تاریخ معاصر در ادبیات داستانی ما مغفول قرار میگیرد. هرچند به نظرم نویسنده نباید منتظر حمایت ارگانها باشد.
شهسواری در آخر به مسائل مهم خرمشهر اینگونه اشاره کرد: بعد از انقلاب مهمترین مسئله خرمشهر همین اشغال و مقاومت است که دیگر موضوعات را پوشش میدهد؛ اما اگر در تاریخ معاصر نگاه کنیم، جنگ خیلی مهمی در آن خطه داریم که توسط شیخ سلمان کعبی در حدود 150 سال پیش با نیروهای انگلیسی داشته و آنها را از منطقه خوزستان بیرون رانده است که میتواند برای نویسندگان مخصوصا نویسندگان بومی و عرب زبان منطقه خیلی غرور آفرین و حماسهساز باشد و به نظرم یکی از دورههای درخشان تاریخ کشور است که نویسندگان منطقه میتوانند به زبان عربی یا فارسی به این مسئله بپردازند.
نظر شما