«آیا شخصیتها را هم میشود تحریف کرد؟ بله. تحريف شخصیتها به این است که ارکان اصلی شخصیت آن انسان بزرگ، یا مجهول بماند، یا غلط معنا شود، یا بهصورت انحرافی و سطحی معنا شود؛ همه اینها برمیگردد به تحریف شخصیت. شخصیتی که الگو است، امام و پیشوا است، رفتار او، گفتار او برای نسلهای بعد از خود او راهنما و رهنمود است، اگر تحریف شود زیان بزرگی به وجود خواهد آمد».
این توصیفات و عباراتی از ایندست که سالهاست از سوی مقام معظم رهبری مطرح میشود، هر کدام اقتضای کافی برای بررسی کامل و همهجانبه سیره، شخصیت و اندیشه امام خمینی(ره) را دارند. چنین مطالعهای باید به هدف صید اصول کلی حرکت و اندیشه بنیانگذار جمهوری اسلامی صورت گیرد و به دور از توصیفات بخشی و احیانا کاریکاتوری باشد. نقاط مرکزی توجه آن رهبر الهی را در هر برهه از حیات نمایان کند، گرفتار در جزئیات تاریخی نباشد و در عین حال بتواند نقش زمان و شرایط متغیر را در تصمیمگیریهای امام راحل به خوبی نشان دهد و نهایتاً در ترسیم نحوه جاری شدن اصول کلی در صحنه واقعی رفتارها و تصمیمات، توفيقمند باشد.
بهنظر میرسد اگر دیر نشده باشد، قطعا زمان آن رسیده که تلاشهای دلسوزان انقلاب برای ارائه آثاری درخور و یا حداقل نزدیک به این محتوای عظیم آغاز شود. یقینا اگر آثاری جامع در این زمینه ارائه شده و جایگاه خویش را در منظومه فکری بدنه نخبگانی و نیز تودههای مردمی بیابند، این همه سردرگمی و هدر رفت نیروهایی که به جای اعتلای کلمةالله، صرف نزاعهای پوچ درونی و بعضاً مقابله با دشمنان فرضی میشوند را شاهد نخواهیم بود.
پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) بهعنوان نماینده کوچکی از بدنه حوزههای علمیه، براساس وظیفه اصیل این نهاد گرانسنگ در «راهبری جامعه در جهت تقرب الىالله» و با رسالت «امتدادبخشی به تراث شیعی و فهمهای انباشته شده مکتب اهلبیت تا صحنه عینیت مسائل امروز جامعه اسلامی» بر خود لازم دیده تا گام در راه بررسی وجوه مختلف ساطع از آن یگانه دوران نهد.
کتاب «آقا روحالله» بخشی از کلانپروژه بررسی منطق رهبری امام خمینی (ره) است. این کتاب تلاش دارد با بررسی منابع و شواهد موجود، به توصیفی واقعی از دوران حیات امام راحل و البته با تأکید بر وجوه راهبری ایشان دست یابد. برای نیل به این هدف نیز تنها به بررسی رفتارهای شخص حضرت امام بسنده نکرده و به فراخور حال، عملکرد سایر بزرگان و اشخاص و نیز شرایط کلی حاکم بر محیط، مورد مطالعه قرار گرفته است.
در این مختصر به سراغ مباحث تاریخی رفته و مستقیما به انتزاع اصول کلی حاکم بر تحلیلهای امام راحل از بیانات و مکتوبات ایشان نپرداختهایم. این مهم به جهت احتزار از ذهنی و غیرواقعی شدن برداشتها و تعمیم بیمورد اصول به مواردی است که احياناً متغیرهای پیچیدهتری را برای تطبیق آنها با اصول کلی باید لحاظ کرد. بهعبارت دیگر از دریچه تاریخ و اتصال تصمیمهایی که در متن واقع اتخاذ شدهاند، میتوان به گونه مؤثرتری به کاربرد اصول پی برد.
این کتاب ادعای رسیدن به حاق منظومه فکری و سیره کامل امام خمینی (ره) را ندارد، چه اینکه بهنظر نمیرسد مؤلفههای اندیشه، شخصیت و رفتار ایشان در کوتاه مدت قابل دستیابی باشد. طبعا تکامل اینگونه مسائل در تضارب آراء و در فضایی با نشاط علمی بالا خواهد بود.
چینشهای مکرر سرفصلها براساس دو محور زمانی و موضوعی که بعضا کلیت اثر را دستخوش تغییر میکرد، دشواری دوچندانی را در پدیدآمدن این اثر، حاصل آورد.
کتاب «آقا روحالله» به قلم حمیدرضا باقری، با تتبع فراوان در منابع گوناگون و استناد بخشی به تمامی نقلهای تاریخی آن در 480 صفحه و هفت فصل در باب بررسی دوران طلبگی امام خمینی(ره) در بستر تاریخ، به چاپ رسیده است.
نظر شما