شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۰ - ۱۳:۵۲
یکی از بارزترین پیامدهای برنامه «گل‌ها» در ایران تلفیق صحیح شعر و موسیقی بود

علی شریفی، پژوهشگر عرصه موسیقی در شهرستان اسدآباد، در کتاب «گُل‌های جاویدان؛ دل‌انگیز طلیعه‌ای بر موسیقی ایران» پژوهش‌های خود را درباره برنامه «گل‌های جاویدان» قلمی کرده است؛ نخستین برنامه از مجموعه «گل‌ها» که توسط هنرمند فقید، داود پیرنیا، ساخته شد و با معرفی شاعران و استفاده از اشعار فاخر تاثیر چشمگیری در این عرصه به جای گذاشت.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در همدان، شاهین فرهت موسیقیدان برجسته در دیباچه چاپ اول کتاب «گل‌های جاویدان؛ دل‌انگیز طلیعه‌ای بر موسیقی ایران» (دیماه 1394) ضرورت نگارش این کتاب را اینگونه بیان کرده است: در میان پدیده‌های موسیقی ایرانی که مبتنی بر موسیقی ردیف دستگاهی و موسیقی محلی و تصنیف‌های مختلف است، برنامه «گُل‌ها» را می‌توان جامع‌ترین و از بهترین‌ نمونه‌ها دانست. در این برنامه که شعر فارسی در آن‌ها جایگاه ویژه‌ای داشت به‌ویژه علاقه بنیانگذار آن یعنی مرحوم پیرنیا به ادبیات فارسی را نشان می‌دهد. برنامه‌های گل‌ها بنا بر چگونگی شعر و موسیقی عنوان‌های مختلفی داشت. اول برنامه گل‌های جاویدان که تکیه بر معرفی شعرای مهم بود و سپس گل‌های رنگارنگ که در آن آواز، تصنیف و سلو نوازی هر کدام جایگاه ویژه‌ای داشتند و برگ سبز که در آن بهترین سلونوازی، آواز و اشعار پرمعنا و عرفانی تنظیم شد. برنامه‌های یک شاخه گل و گل‌های صحرایی به منظور معرفی نغمه‌های محلی و ترانه‌های روستایی تهیه شده بود که طی آن موسیقی محلی ایران به‌صورت محدود معرفی می‌شد.

فرهت در همین دیباچه ادامه داده است: تقریبا همه برنامه‌های گل‌های رنگارنگ، برگ سبز و یک شاخه گل موجود است، لکن تعداد برنامه‌های گل‌های جاویدان معما است و دیگر اینکه همه برنامه‌ها هم موجود نیست. (...) گفتارهای این برنامه‌ها به غیر از چند مورد، جنبه علمی، پژوهشی و تاریخی آن ضعیف است و تحقیق بر روی گل‌های جاویدان تا آنجا که یاد دارم اولین بار به همت آقای علی شریفی به عمل آمده است. (...) این تحقیق با علاقه کامل کامل انجام شده و به همین دلیل قابل اعتماد است.


«علی شریفی» پژوهشگر و نویسنده اسدآبادی که پژوهش و نگارش این کتاب را برعهده داشته است نیز در مقدمه چاپ اول بیان می‌کند: یکی از بارزترین پیامدهای برنامه گل‌ها در ایران تلفیق صحیح شعر و موسیقی و عادت دادن طبقات مختلف جامعه به شنیدن شعر و موسیقی فاخر و ارزنده بود. برنامه گل‌ها با یادآوری و معرفی مجدد شاعران ایران زمین از گذشته تا معاصر و نمونه اشعار آن‌ها، باعث شد جامعه نگاهی گسترده به عمق و غنای میراث ادبی داشته باشد. در این دوران (دهه‌های سی و چهل)، 85 درصد مردم ایران بی‌سواد بودند. بر اثر پخش اشعار متنوع از برنامه گل‌ها، علاقه به ادبیات فارسی رونق چشمگیری یافت و تقاضا برای انتشار دیوان شاعرانی که سال‌ها مهجور و ناشناخته مانده بودند، بالا گرفت و مراکز توزیع، چاپ و نشر کتاب از میزان اقبال عمومی برای خواندن این کتاب‌ها در شگفت ماندند. محبوبیت و اشتهار برنامه گل‌ها به جایی رسیده بود که بسیاری از مردم برنامه روزانه خود را به گونه ای تنظیم می‌کردند تا بتوانند این برنامه فاخر، پرمحتوا و گیرا را به گوش جان بشنوند.


«گل‌های جاویدان؛ دل‌انگیز طلیعه‌ای بر موسیقی ایران» شامل سه فصل است و هر کدام از این فصل‌ها از بخش‌های مختلفی شکل گرفته‌اند. در فصل اول اشاره‌ای کوتاه  به تاسیس رادیو در ایران و پیدایش برنامه گل‌ها شده است. در متن کتاب به دلیل اینکه از دیگر برنامه‌های گل‌ها چون گل‌های رنگارنگ، برگ سبز و ... یاد شده و شرح مختصری درباره این برنامه‌ها داده شده است. فصل دوم کتاب شامل چهار بخش است؛ در بخش اول برنامه‌های دارای اعلام برنامه، در بخش دوم برنامه‌های بدون اعلام برنامه، در بخش سوم برنامه‌های مشکوک و در بخش چهارم برنامه‌های به دست نیامده مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در فصل سوم مستندات، آمار و اطلاعات کلی برنامه‌ها در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
 

به گزارش ایبنا، چاپ اول این کتاب به صورت ناشر مولف به چاپ رسید. پس از چاپ این اثر و استقبال دوستداران برنامه گل‌ها از آن با پیشنهاد «شاهین فرهت» انتشارات گلهای جاویدان شکل گرفت و چاپ دوم آن در دو جلد از طریق این انتشارات منتشر شد. در چاپ جدید، تغییرات جلد اول نسبت به چاپ اول بدین شرح است: اضافه شدن چند برنامه جدید، اصلاح برخی از متون و مطالب، بهبود کیفیت عکس‌های کتاب و همچنین اضافه شدن عکس‌های جدید، تحلیل و بررسی آوازهای برنامه‌ها از بُعد ردیف موسیقی دستگاهی.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها