سعید مدنیان‌محمدی، مدیر کتابفروشی محام اهواز در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره تاثیر توسعه فروش کتاب در فضای مجازی بر دو حلقه عرضه و توزیع کتاب بیان کرد: تغییر در کسب‌و‌کار‌ها همواره وجود داشته و البته ادامه خواهد داشت و منحصر به حوزه نشر نیست. شیوع کرونا، سرعت جریان تغییرات ازجمله در حوزه نشر را افزایش داد، به‌طوری که تجارت در فضای مجازی را به‌شدت افزایش پیدا کرد. کاهش شدید فروش کتاب در پی قطع اینترنت به‌دلایل مختلف، نشان‌دهنده تاثیر فضای مجازی بر کسبوکار فعالان این حوزه است. با‌توجه به توسعه کسب‌و‌کار‌های الکترونیکی، حذف برخی حلقه‌های نشر در آینده طبیعی به‌نظر می‌رسد.
وی با طرح این دو پرسش درباره دلایل حذف برخی شاخه‌‌ها در صنعت نشرافزود: درباره دلایل حذف احتمالی برخی حلقه‌های نشر ازجمله کتابفروشی و توزیع باید به دو پرسش پاسخ دهیم؛ نخست اینکه آیا دیگر نیازی به این حلقه‌ها وجود نداشته؟ یا حذف آنها ناشی از بروز برخی مشکلات به‌دنبال توسعه فروش کتاب است؟ به‌ظنر می‌رسد، دلیل اصلی وجود اشکال در جریان توسعه فروشهای الکترونیکی کتاب، در پی شیوع ویروس کرونا و مهم‌ترین آن ورود ناشران به حوزه فروش کتاب است.
مدنیان‌محمدی ادامه داد: ناشران به‌عنوان تولید‌کننده، با رقابت نابرابر وارد این عرصه فروش شده، چراکه مجموع هزینه‌های پخش و عرضه برای تولید‌کننده حذف و به‌عنوان تخفیف برای مصرف‌کننده، محاسبه می‌شود که به معنای حذف تدریجی کتابفروشی و موزع است. در این شرایط سیاست‌گذاران باید تصمیم بگیرند که آیا کتابفروشی ضرورت دارد یا خیر؟ اگر پاسخ این سوال که الزامی برای ادامه فعالیت کتابفروشیها وجود ندارد و سعی براین است که مردم به خرید‌های الکترونیکی رو بیاورند، به‌عنوان کتابفروش و سایر کتابفروشان باید به فکر ایجاد کسبوکار جدید باشیم.
مدیر کتابفروشی محام اهواز گفت: در تحلیل دیگر، اگر ضرورت فعالیت کتابفروشیها وجود دارد، تدوین قوانین اصلاحی ضروری است؛ به‌عبارت دیگر ناشر نباید صرفا با دریافت مجوز نشر، حق فروش کتاب هم داشته باشد؛ البته اگر ناشران به قیمت پشت جلد، توجه و براساس آن به فروش اقدام کنند، بر بازار کتاب تاثیر منفی نمی‌گذارد؛ اما عرضه اینترنتی کتاب از سوی ناشر، با تخفیف 40 درصدی، عرضه قبل از توزیع یا پیش‌فروش کتاب بی‌تردید بر فعالیت کتابفروشان تاثیر منفی می‌گذارد.
مدنیان‌محمدی با تاکید بر وابستگی همه حلقه‌های نشر به یکدیگر و ضرورت حفظ همه ارکان صنعت نشر بیان کرد: وقتی فروش کتابفروش به‌دلیلی که گفتم دچار اختلال و یا متوقف شود، در خرید نیز نانوان خواهد شد که به‌معنای آُسیب به شبکه توزیع هم هست؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد، ناشران نقش اصلی خود را فراموش کرده‌اند، وظیفه ناشر، فروش و یا توزیع کتاب نیست. برای توقف فعالیت ناشران در عرصه فروش، خلا‌ء قانونی وجود دارد که موجب شکل‌گیری رقابت نابرابر ناشران و کتابفروش شده است. تداوم این وضعیت بی‌تردید به نفع فرهنگ و حوزه نشر نیست.
وی درباره ضرورت دریافت مجوز فروش کتاب در فضای مجازی از سوی ناشران افزود: همه علاقه‌مندان برای فروش کالا در فضای مجازی باید از مراجع به دریافت مجوز اقدام کنند؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد وضعیت فعلی با حضور اتحادیه‌ها و صدور مجوز برای ناشران و نظارت در میزان اعمال تخفیف‌ها ساماندهی می‌شود. با توجه به اینکه ناشران مستقر در تهران بیشترین سهم تولید کتاب را دارند، پیگیری صدور مجوز فروشهای اینترنتی کتاب از سوی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، موثرتر است.
شنبه ۹ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۴:۰۶
نظر شما