پنجشنبه ۶ آبان ۱۴۰۰ - ۰۸:۳۲
زدودن زوائد بی‌فواید از سیمای نقلی شیعیان در کتاب «مشهورات بی‌اعتبار»

در این اثر نویسنده سیمای نقلی شیعیان را از زوائد بی فواید بلکه پرضرر و زیان زدوده است؛ نه با استبعاد و ذوق و سلیقه که با اندازه‌ای بسنده از دلایل نقلی معتبر و گاه با برهان خرد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «مشهورات بی اعتبار در تاریخ و حدیث» نوشته مهدی سیمایی از سوی نشر کتاب طه منتشر شده است. در این اثر نویسنده که یک پژوهشگر تاریخ اسلام است، سیمایی از تشیع را نشان داده است که از زوائد زیان‌بار، پیرایش شایسته‌ای شده است. در فصل اول نویسنده ضمن بیان قواعد نقد محتوایی حدیث، از باب نمونه به نقد برخی احادیث پرداخته است که در فصول بعد تکرار نشده است. فصل دوم روایات تفسیری است که در این فصل برخی از احادیث موجود در کتب تفسیری و روایاتی که به تفسیر و تطبیق آیات قرآن می‌پردازند، نقد و بررسی شده‌اند. فصل سوم اختصاص به احادیث اعتقادی دارد. مراد از روایات اعتقادی در اینجا هر روایتی است که به شکلی متضمن یک عقیده یا باور است، نه صرفا روایات کلامی. فصل چهارم به نقد روایات تاریخی پرداخته است. روایاتی که داستانی را به امامان علیهم السلام نسبت می‌دهند یا سیره‌ای را از ایشان نقل می‌کنند و فصل پنجم راجع به روایات عاشورا است. روایات عاشورا نیز جزو روایات تاریخی هستند، اما به جهت اهمیت عاشورا و مقتل امام حسین علیه السلام، فصل جداگانه به آن اختصاص یافته است.

در «مقدمه» این کتاب آمده است: «سنت معصومان علی بعد از قرآن دومین منبع شناخت دین است و از طريق منابع و دفاتر حدیثی و روایی و در طول تاریخ به دست ما رسیده است. از آنجا که دستیابی به سنت از طریق متونی است که در مسیر «تاریخ» به ما رسیده، سنت نیز مانند هر «متن» و هر «امر تاریخمند» دیگری دستخوش آسیب‌ها و زیان‌های سهوی و عملی شده است و در نتیجه برای فهم و استناد به سنت معصومان باید با استفاده از روش‌ها و معیارهای علمی و معتبر، این متون تاریخی را ارزیابی کرد. عالمان نیک اندیش و پرتلاش شیعه در گذر زمان، رنج‌ها و مرارت‌های بسیار کشیده‌اند تا این میراث مکتوب بی‌بدیل حفظ و به نسل‌های بعد به شایستگی منتقل شود. شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ طوسی، علامه محمدباقر مجلسی و ملامحسن فیض کاشانی در زمره این ستارگان درخشان‌اند.

برای همه آشنایان با فرهنگ شیعه روشن است که هیچ یک از حافظان و حاملان حدیث، دعوی قطعیت صدور تمام احادیث منقول و مکتوب در مجامع حدیثی خود را نکرده و راه را برای ارزیابی و اعتبارسنجی خبرگان حدیث و روایت باز گذاشته‌اند. همچنین روشن است که حتی به فرض صحت انتساب حدیثی به معصومان، گاه فهم آن نیاز به بررسی دقیق دارد و باید با به کارگیری علوم و فنون مختلف آن را مطلق، مقید یا محدود به شرایط زمانی و مکانی خاص و مانند آن معنا و تفسیر کرد.»

در فصل اول کتاب هم می‌خوانیم: «عقل، قرآن و سنت سه منبع استنباط احکام و دین نزد شیعیان است. سنت عبارت است از قول، فعل و تقریر معصوم. به دلیل اختلاف در مصداق معصوم، اهل سنت حجیت سنت را مختص پیامبر می‌دانند، اما شیعیان آن را به تمام چهارده معصوم تعميم می‌دهند. منظور از مقوله امرها، نهی‌ها و تعالیمی است که معصومان گفته‌اند و مراد از افعل، هر فعل و رفتاری است که ائمه انجام داده باشند. اگر امامان عملی را انجام دهند یا ترک کنند، این دو می‌تواند دلیل حکم شرعی واقع شود. هرگاه معصوم عملی انجام دهد حداقل دلالتش این است که آن عمل حرام نبوده است. در مقابل، اگر معصوم ترک فعل کند معنایش واجب نبودن آن فعل است. «تقریر» به معنای سکوت معصوم در برابر عملی است که انجام شده و او از آن اطلاع داشته، اما آن را رد یا از انجام دادن آن نهی نکرده است. از طریق «تقریر می‌توان فهمید که آن عمل، مباح و جایز است. زیرا اگر حرام بود معصوم وظيفه داشت حرمت آن را بنا بر رسالت ذاتی امامت بیان کند.»

کتاب «مشهورات بی اعتبار در تاریخ و حدیث» نوشته مهدی سیمایی با شمارگان هزار نسخه در 352 صفحه به بهای 70 هزار تومان از سوی نشر کتاب طه منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها