به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام، به همت حوزه هنری استان ایلام و با هدف آموزش تخصصی داستان‌نویسی به نوقلمان، کارگاه تخصصی «چگونه داستان بنویسیم؟» با حضور تیمور آقامحمدی نویسنده و مدرس حوزه ادبیات داستانی از استان همدان برگزار شد.
محمدعلی قاسمی، رئیس حوزه هنری ایلام، حسین شکربیگی داستان‌نویس و شاعر ایلامی، فرهاد شاهمرادیان شاعر و معاون فرهنگی حوزه هنری و تعدادی از اهل قلم استان ایلام، از مشارکت‌کنندگان حاضر در این کارگاه آموزشی بودند.
در ابتدای این نشست محمدعلی قاسمی رئیس حوزه هنری استان ایلام گفت: رزومه نویسندگان ایلامی از نظر تاثیرگذاری حاوی مؤلفه‌هایی است که این نوید را می‌دهد اگر نویسندگان ما با نگاه بومی و تفکر جهانی در خلق آثار خود اهتمام کامل داشته باشند در حوزه ادبیات داستانی برای عصر حاضر و آینده حرف‌هایی اساسی برای گفتن خواهند داشت.
وی با اشاره به موضوعات مدنظر نویسندگان آثار در حوزه ادبیات داستانی گفت: یکی از موضوعات مدنظر هر خالق اثر در حوزه ادبیات داستانی این است که چگونه داستان بنویسیم؟نحوه نوشتن داستان برای هر شخص،مانند کسی است که کنار دریای پر از امواج نشسته و از زاویه دید خود امواج را نظاره گر است و آن را تحلیل می‌کند.
محمدعلی قاسمی، رئیس حوزه هنری ایلام، حسین شکربیگی داستان‌نویس و شاعر ایلامی، فرهاد شاهمرادیان شاعر و معاون فرهنگی حوزه هنری و تعدادی از اهل قلم استان ایلام، از مشارکت‌کنندگان حاضر در این کارگاه آموزشی بودند.
در ابتدای این نشست محمدعلی قاسمی رئیس حوزه هنری استان ایلام گفت: رزومه نویسندگان ایلامی از نظر تاثیرگذاری حاوی مؤلفه‌هایی است که این نوید را می‌دهد اگر نویسندگان ما با نگاه بومی و تفکر جهانی در خلق آثار خود اهتمام کامل داشته باشند در حوزه ادبیات داستانی برای عصر حاضر و آینده حرف‌هایی اساسی برای گفتن خواهند داشت.
وی با اشاره به موضوعات مدنظر نویسندگان آثار در حوزه ادبیات داستانی گفت: یکی از موضوعات مدنظر هر خالق اثر در حوزه ادبیات داستانی این است که چگونه داستان بنویسیم؟نحوه نوشتن داستان برای هر شخص،مانند کسی است که کنار دریای پر از امواج نشسته و از زاویه دید خود امواج را نظاره گر است و آن را تحلیل می‌کند.
وی به وجه اشتراک نویسندگان اشاره کرد و ادامه داد: خالقان آثار ادبیات داستانی وجه اشتراک‌هایی در شیوه نوشتن دارند، مخصوصاً نوشتن تاثیرگذار که منجر به خلق اثر می‌شود، پس باید تنوع در آن اثر وجود داشته باشد تا اثری قوی و تاثیرگذار باشد.
قاسمی افزود: با توجه به این وجه اشتراک‌ها اولین گام نوشتن، سوژه‌یابی و سناریوی ذهنی و انتزاعی است که در ذهن نویسنده برای پرداختن به موضوع یا واقعه‌ای که باید به آن پرداخته شود، شکل می‌گیرد. نگاه بعدی در کنار این سناریو، زاویه دید نویسنده است که باید اثری را خلق کند؛ اگر یک نویسنده از دیگر نویسندگان در عصرهای گذشته تقلید کند، کار خاصی انجام نداده و خالق اثری تاثیرگذار و قوی نخواهد بود.
رئیس حوزه هنری استان ایلام همچنین هدف از برگزاری این کارگاه تخصصی را آموزش نوقلمان در عرصه داستان‌نویسی دانست و ابراز امیدواری کرد: با ادامه این کارگاه‌های تخصصی، نویسندگان ایلامی در این عرصه پیشرفت چشمگیر داشته باشند.
در ادامه تیمور آقامحمدی مدرس این دوره، واحد ادبیات حوزه هنری ایلام را از مراکز خوب و شاخص حوزه ادبیات کشور دانست و تاکید کرد: صرفا با شرکت در دوره‌های داستان‌نویسی نمی‌توان داستان‌نویس شد و اگرچه مطالعات ادبی و نظری ادبیات خیلی مفید هستند اما درنهایت چیزی که اثر را خواندنی می‌کند، معنای اثر است و معنای اثر با نثر آن انتقال می‌یابد.
وی با بیان اینکه در دوران معاصر افرادی مانند ابراهیم گلستان، جلال آل‌احمد، محمود دولت‌آبادی، احمد محمود و... به‌طور ویژه به اهمیت نثر در داستان توجه کردند، ادامه داد: اولین و ابتدایی‌ترین مهارت یک نویسنده باید انتخاب نثر مناسب با هر داستان باشد چرا که با ابزار نثر است که معنا منتقل می‌شود.
نویسنده مجموعه داستان کوتاه «مادربزرگ پیام مُرده»، سپس با تفاوت قائل شدن بین زبان و نثر گفت: زبان به دو بخش گفتار و نوشتار تقسیم می‌شود و زبان گفتار خود به دو بخش کلامی که با آن حرف می‌زنیم و گفتاری که نمود حرکتی دارد تقسیم می‌شود و نوشتار نیز به دو بخش زبان علمی و زبان ادبی تقسیم می‌شود.
.jpg)
وی افزود: اما برای داستان‌نویسی، باید از یک زبان معیار استفاده کرد؛ یعنی از زبانی که بین گفتار و نوشتار حرکت کند. زبان معیار نقطه صفر ادبی است یعنی نه ارزش ادبی بالایی دارد و نه یک گفتار بی‌ارزش است بلکه به صحیح‌ترین شیوه و روان‌ترین حالت سعی دارد معنا را به مخاطب منتقل کند.
نویسنده رمان «همه»، راوی را به عنوان کسی که در داستان سخن می‌گوید، تعریف کرد و گفت: هر رکن و عنصر داستان‌نویسی بر این زبان معیار اثر می‌گذارد و راوی به عنوان مهم‌ترین ویژگی یک اثر داستانی با دایره واژگانی شخصیت خود به زبان معیار حالت خاص خودش را می‌دهد؛ مثلا یک راوی که استاد دانشگاه باشد، با یک راوی که فردی بی‌سواد باشد، قطعا دو زبان معیار متفاوت به داستان خواهند داد.
آقامحمدی به اثرگذاری سایر عناصر داستانی در تعیین زبان معیار خاص هر اثر داستانی نیز پرداخت و ضمن ارائه مثال‌هایی از رمان‌نویسان ایرانی، افزود: زمان و دوره تاریخی یک روایت، مکان داستان، موضوع و اتمسفر ناشی از آن در داستان، لحن داستان و حتی نوع مخاطب یک اثر داستانی در تعیین زبان معیار هر اثر و نثر مناسب با آن اهمیت بسزایی دارد.
وی تاکید کرد: با این تفکیک و توضیحات می‌توان به پاسخ این پرسش رسید که چرا یک نویسنده در یک داستان از یک نثر خاص مناسب با همان داستان و آدم‌ها و مکان و زمان و دیگر عناصرش استفاده می‌کند.
نویسنده رمان نوجوان «رونی یک پیانو قورت داده»، در عین حال هشدار داد: مقهور نثر شدن، نویسنده را محروم از قصه‌گویی و معناپردازی خواهد کرد و ما به نویسندگانی می‌توانیم اشاره کنیم که هم حسن و هم قبح داستانشان نثر آن اثر است. نثر چیزی است که به ما کمک می‌کند داستان بنویسیم و در عین حال، نثر چیزی است که به ما کمک می‌کند داستان ننویسیم.
نویسنده رمان «همه»، راوی را به عنوان کسی که در داستان سخن می‌گوید، تعریف کرد و گفت: هر رکن و عنصر داستان‌نویسی بر این زبان معیار اثر می‌گذارد و راوی به عنوان مهم‌ترین ویژگی یک اثر داستانی با دایره واژگانی شخصیت خود به زبان معیار حالت خاص خودش را می‌دهد؛ مثلا یک راوی که استاد دانشگاه باشد، با یک راوی که فردی بی‌سواد باشد، قطعا دو زبان معیار متفاوت به داستان خواهند داد.
آقامحمدی به اثرگذاری سایر عناصر داستانی در تعیین زبان معیار خاص هر اثر داستانی نیز پرداخت و ضمن ارائه مثال‌هایی از رمان‌نویسان ایرانی، افزود: زمان و دوره تاریخی یک روایت، مکان داستان، موضوع و اتمسفر ناشی از آن در داستان، لحن داستان و حتی نوع مخاطب یک اثر داستانی در تعیین زبان معیار هر اثر و نثر مناسب با آن اهمیت بسزایی دارد.
وی تاکید کرد: با این تفکیک و توضیحات می‌توان به پاسخ این پرسش رسید که چرا یک نویسنده در یک داستان از یک نثر خاص مناسب با همان داستان و آدم‌ها و مکان و زمان و دیگر عناصرش استفاده می‌کند.
نویسنده رمان نوجوان «رونی یک پیانو قورت داده»، در عین حال هشدار داد: مقهور نثر شدن، نویسنده را محروم از قصه‌گویی و معناپردازی خواهد کرد و ما به نویسندگانی می‌توانیم اشاره کنیم که هم حسن و هم قبح داستانشان نثر آن اثر است. نثر چیزی است که به ما کمک می‌کند داستان بنویسیم و در عین حال، نثر چیزی است که به ما کمک می‌کند داستان ننویسیم.
.jpg)
آقامحمدی گفت: با یک نثر حساب شده می‌توان قدم بزرگی در نوشتن یک داستان خوب برداشت ولی توجه بیش از حد به آن مُضر است و یکی از تمرین‌ها برای رسیدن به یک نثر خوب داستانی و زبان معیار، رونویسی کردن از متون کلاسیک ادبیات ایران و همچنین داستان‌ها و رمان‌های ایرانی خوب است. هر چه نثر ما شخصی‌تر و آبدیده‌تر باشد، سبک ما در داستان‌نویسی متفاوت از دیگران خواهد بود.
در پایان این نشست نویسندگان و نوقلمان ایلامی به خواندن داستان‌هایی کوتاه پرداختند و نوشته آنها مورد نقد و بررسی از طرف اساتید و دیگر حضار قرار گرفت.
حوزه هنری استان ایلام، با برگزاری نشست‌های تخصصی در حوزه‌های داستان و شعر، برگزاری کارگاه‌های فن نویسندگی، آیین پاسداشت هنرمند برتر سال رونمایی از آثار تازه منتشرشده و حمایت از تولیدات فرهنگی، ادبی و هنری و... گام‌های موثر و جریان سازی در اعتلا و بالندگی عمومی و تحصصی فرهنگ و ادب و هنر استان ایلام برمی‌دارد.
نظر شما