به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امروز (26 آبان)، در سالروز آزادسازی سوسنگرد و همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی، مراسم رونمایی از کتاب «از خاک تا افلاک» با حضور مصطفی محدثی خراسانی و رضا اسماعیلی از شاعران و منتقدان ادبی کشورمان در حوزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی به میزبانی خانه کتاب و ادبیات ایران و با همکاری سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس برگزار شد.

در این آیین، رضا اسماعیلی، شاعر، نویسنده و دبیر علمی بیست و دومین کنگره سراسری شعر دفاع مقدس در سخنانی با تاکید بر تاثیر این کنگره در غنای ادبیات انقلاب و دفاع مقدس عنوان کرد: سال گذشته بیست و دومین کنگره سراسری شعر دفاع مقدس را با موفقیت برگزار کردیم و امسال نیز در حال برگزاری بیست و سومین دوره کنگره هستیم. پس از پیروزی انقلاب اسلامی کشور با جنگ تحمیلی مواجه شد و مسیر ادبیات انقلاب اسلامی در جاده دفاع مقدس ادامه یافت و حجم آثار خلق شده در دهه 60 و دوران دفاع مقدس بسیار بیشتر از دوران انقلاب بوده که نشان‌دهنده بالندگی شعر دفاع مقدس و پیوند محکم آن با فرهنگ و تاریخ عاشوراست. این آمیختگی باعث شد حماسه‌های رزمندگان دفاع مقدس یادآور نهضت حسینی باشد.

اسماعیلی با بیان اینکه ادعای برخی منتقدان مبنی بر گذشتن تاریخ مصرف ادبیات دفاع مقدس، بی‌مهری بزرگی است، گفت: دوران دفاع مقدس از نظر زمانی گذشته ولی تبعات آن باقی مانده است. حضور خانواده شهدا و جانبازان به عنوان یادگاران ارزشمند دفاع مقدس باعث شده که شاعران امروز با تامل در زندگی این سرمایه‌ها افق‌های جدیدی را در غنای ادبیات امروز دفاع مقدس بگشایند.

وی با اشاره به استقبال پرشور شاعران انقلاب به‌ویژه متعلقان به نسل سوم انقلاب اسلامی ازبیست و دومین کنگره سراسری شعر دفاع مقدس عنوان کرد: جوانان در این کنگره با انگیزه بالا آثار فاخری را خلق و عرضه کردند که در کتاب «از خاک تا افلاک» به عنوان سندی تاریخی و ادبی باقی می‌ماند. جوانان متعلق به دوران پس از دفاع مقدس با اینکه آن سال‌ها را ندیده‌اند توانسته‌اند از طریق مطالعه و کسب معرفت و شناخت آثاری فاخر و باارزش خلق کنند.

این شاعر انقلاب و دفاع مقدس تاکید کرد: ادبیات دفاع مقدس در حرکت به سمت آرمان‌های اسلامی و ایرانی نقش به‌سزایی داشته و دارد و این جریان‌سازی در ظهور امثال شهید حججی در عرصه مقاومت بی‌تاثیر نبوده است.

اسماعیلی با بیان اینکه چشم‌انداز شعر دفاع مقدس روشن است و زیرمجموعه ادبیات مقاومت در جهان محسوب می‌شود، گفت: باید تلاش شود تا با بهره‌گیری از زبان شعر گفتمانی جهانی را برای تحقق آزادی، صلح‌طلبی و پایداری همچنین ترویج ارزش‌های انسانی ایجاد کنیم.

این منتقد ادبی تاکید کرد: شعر انقلاب و دفاع مقدس با هم پیوند خورده‌اند و در دهه فجر که حوزه هنری شکل گرفت شاعران جوان به عرصه آمدند و نمونه‌های خوبی را خلق کردند که می‌تواند الگوی جوانان امروز باشد.

وی افزود: ظرفیت خلق هرچه بیشتر آثار غنی و باارزش در ادبیات مقاومت وجود دارد و در سال‌های اخیر شاعران توانسته‌اند با شعرسرایی و خلق آثار فاخر در معرفی اسوه‌های مقاومت از جمله سردار قاسم سلیمانی موثر باشند.

این پژوهشگر و شاعر همچنین با تاکید بر ضرورت پرداختن به شعر دفاع مقدس در زمان فعلی گفت: جهان اسلام اکنون با مصیبت داعش مواجه است که با پرچم سیاهی منقوش به «لا إله إلّا اللّه» نقاب اسلام‌خواهی بر چهره دارند و با گفتمانی متحجرانه در راستای اسلام‌زدایی قدم برمی‌دارند. در چنین شرایطی رسالت امروز شاعران دفاع مقدس افشای ماهیت واقعی القاعده و داعش است که باید با کسب معرفت نسبت به اسلام ناب محمدی مورد تاکید امام راحل (ره) در این مسیر گام بردارند.

اسماعیلی افزود: رسالت شاعران دفاع مقدس تعطیل نشده و باید در راستای عدالت‌خواهی، ظلم‌ستیزی و اعتراض و مقابله با ناهنجاری‌‌های موجود قدم بردارند.

وی همچنین تاکید کرد: بسیاری از شاعران جوان امروز گرفتار مشکلات مالی و بحران‌های اقتصادی و اجتماعی از جمله بیکاری هستند که موجب شده ناخواسته در مسیرهای نامناسب از جمله خلق آثار تبلیغی و هجو وارد شوند. برطرف شدن این مشکل نیازمند حمایت مسوولان از شاعران جوان با تامین رفاه و تعریف پروژه‌های حمایتی است.

دبیر علمی بیست و دومین کنگره سراسری شعر دفاع مقدس با بیان اینکه سنگ بنای این کنگره را بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس گذاشته و به خوبی این مسیر را ادامه داده است، گفت: در سال‌‌های ابتدایی شکل‌گیری کنگره شورایی ویژه برای بررسی و چاپ آثار باارزش شاعران جوان تشکیل شده بود که امیدواریم دوباره احیا شود. این شورا می‌تواند جریان‌سازی شعر دفاع مقدس را با برنامه‌‌های جانبی از جمله جلسه‌های آسیب‌شناسی شعر، کارگاه‌‌های آموزشی و غیره تقویت کند.

وی همچنین بر ضرورت تقویت بخش بین الملل کنگره سراسری شعر دفاع مقدس نیز تاکید کرد و افزود: در سال‌های گذشته چندین دوره از کنگره بین المللی شعر جهان اسلام برگزار شد که در هر دوره حدود 70 تا 80 شاعر از کشورهای اسلامی به شعرخوانی و نقد ادبی می‌پرداختند. بین‌المللی شدن کنگره سراسری شعر دفاع مقدس ضرورت دارد ولی زمان‌بر است و به برنامه‌ریزی اصولی و سرمایه‌گذاری نیاز دارد.

اوج‌گیری شعر انقلاب و دفاع مقدس در اواسط دهه 60
همچنین در این آیین، مصطفی محدثی خراسانی، شاعر و پژوهشگر ادبی در سخنانی عنوان کرد: به دلیل واحد بودن آرمان‌‌های انقلاب و دفاع مقدس، شعر انقلاب قله‌ خود را در سال‌‌های میانی دفاع مقدس فتح کرد. همچنین بسیاری از خط‌کشی‌های نادرست زدوده شدند و خلق آثار ادبی فاخر در قالب‌های سپید از جمله آثار «گنجشک و جبرییل» سید حسن حسینی نشان داد که می‌توان از قالب‌های جدید نیز برای بیان مفاهیم انقلاب و دفاع مقدس استفاده کرد. همچنین در دوران دفاع مقدس قالب رباعی دوباره جان گرفت.

محدثی خراسانی تاکید کرد: رسالت ادبیات دفاع مقدس تمام نشده و حتی می‌‌توان ادعا کرد، جهان تازه ظرفیت درک قهرمانی و دلاوری رزمندگان ما را پیدا کرده و زمان ورود به گفتمان دفاع مقدس که گنجینه معرفت‌‌ها محسوب می‌شود فرارسیده است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر دفاع مقدس در مقاومت اسلامی ادامه یافته و می‌توان از مفاهیم ادبیات دفاع مقدس در بیان ارزش‌‌ها و آرمان‌های مقاومت اسلامی استفاده کرد.

محدثی خراسانی با بیان اینکه جای یک مجموعه در شان برای پرداختن به مقوله شعر در کشورمان خالی است، افزود: برگزاری کنگره‌های شعر در ایجاد انگیزه خلق آثاری ادبی در میان جوانان موثر است ولی کافی نیست. شاعران ما در خلق آثار دفاع مقدس از جمله شعر کودک و نوجوان کارنامه موفقی دارند که تخصیص یک نهاد خاص حمایتی به حوزه شعر و برنامه‌ریزی کلان و اصولی می‌تواند در غنای حوزه‌های مختلف شعر معاصر از جمله دفاع مقدس موثر باشد.

وی همچنین با بیان اینکه تعبیر شعر جوان پس از انقلاب اسلامی شکل گرفت، گفت: شکل‌گیری شعر جوان در دوران انقلاب اسلامی یادآور نقش جوانان در جریان‌سازی انقلاب و دفاع مقدس است. در دوران دفاع مقدس شاعرانی چون سلمان هراتی، قیصر امین‌‌پور و ساعد باقری به عرصه آمدند که آثاری بی‌نظیر و جریان‌ساز خلق کردند.

این شاعر انقلاب و دفاع مقدس تصریح کرد: اکنون شعر دفاع مقدس حوزه‌های مفهومی تازه‌تری پیدا کرده و در شرایطی که جنگ فیزیکی و رویارو نداریم شاعران متعهد انقلابی از شرایط اجتماعی و مقاومت اسلامی می‌گویند. امروز نیازمند بازتعریف حوزه‌‌های مفهومی دفاع مقدس هستیم. به عنوان نمونه سیدحسن حسینی در سال‌های ابتدایی دفاع مقدس اشعاری شعارگونه می‌سرود و پس از جنگ زبان و محتوای آثارش دگرگون شد. 10 سال از دفاع مقدس نیز دوباره به زبان و محتوای دیگری روی آورد و با خلق «آب‌ها و مرداب‌ها» به مسایل اجتماعی و سیاسی پرداخت.

وی در پایان گفت: شعر دفاع مقدس تحول‌خواه است و امروز اگر سیدحسن حسینی بود، آثار بسیار فاخری از شرایط کنونی می‌سرود.