به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به گواهی تاریخ، عزاداری به شیوه امروز در صدر اسلام سابقه نداشته و از زمان صفویان بنیان یافته است. از آنجا که صفویان، در جهت محقق ساختن اهداف مذهبی خود، دولتی شیعی تاسیس کرده و اکثریت مردم آن زمان نیز شیعه یا حداقل محب اهل بیت (ع) و بویژه امام حسین (ع) بودند، شاهان صفوی به تشویق و علنی‌سازی و پشتیبانی مالی از مراسم عزاداری شیعی پرداختند تا ارزش و کارآمدی حکومت خود را هرچه بیشتر ارتقا دهند.
مهمترین اثر در این موضوع ترکیب‌بند مشهور محتشم کاشانی است که پس از گذشت چهار قرن هنوز ورد زبان دوستداران و سوگواران امام حسین (ع) است. ترکیب‌بند محتشم انگیزه‌ای شد برای شاعران همروزگار و حتی پس از او تا به امروز که به ذوق‌آزمایی در این عرصه و قالب بپردازند.
مقبل اصفهانی پایه‌گذار گونه‌ای از مرثیه‌سرایی در آخر دوره صفویه با عنوان واقعه‌سرایی است. تا پیش از مقبل هیچ نشانه‌ای از واقعه‌سرایی وجود نداشت و مقبل در واقع‌سرایی بر شاعران همروزگار و پس از خود تاثیر شگرفی گذاشت و بسیاری از شاعران به شیوه او اقبال نشان داده و از او پیروی کردند.
دیوان مقبل دربردارنده غزلیات، هفت‌بند و سروده‌های دیگر در مراثی امامان و وقایع کربلاست و به واقعه مقبل یا واقعات مقبل نیز آوازه دارد.
در یکی از آثار این کتاب می‌خوانیم:
«محرم آمد و بردیده‌های اهل جهان
هلال تعزیه آورد وحی بر توفان
نشاط عیش چو قارون به خاک شد مفقود
به او چو آیه ارض ابلعی نزول نمود
چنان فشرد غم اهل بیت دل‌ها را
که آب کرد به رنگ هوا تمنا را
ز دیده سر به درآورد و اشک ماتم شد
ازین سبب به جهان روشناس عالم شد.
سرشک این غم و محنت عزیز دارین است
چراکه از نجبای دیار بحرین است
ازین سبب که ز خون جگر وضو دارد
به پیش خالق و مخلوق آبرو دارد
جواهری که پسندیده رسول خداست
به روز حشر در اشک ماتم شهداست
خصوص، تعزیه شهسوار دشت نجف
مهین ستاره رخشنده سپهر شرف
ز جلد دفتر دین فرد اول ایمان
وصی و نفس نبی و برادر قرآن...»
کتاب «وحی بر توفان» شامل اشعار مقبل اصفهانی بر اساس 15 نسخه خطی با تصحیح امیرحسین مدرس اخیرا در 580 صفحه و بهای 150 هزار تومان توسط انتشارات سوره مهر عرضه شده است.
یکشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۰ - ۱۱:۵۱
نظر شما