خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی - سیداحسان مصطفی‌زاده، فاطمه غلامی: بیش از یک سال از روزی که گزارش زدیم «بازارچه کتاب مشهد 500 روز است خاک می‌خورد! (اینجا)» می‌گذرد و چیزی حدود 900 روز است که بازار کتاب گلستان از مدار خدمت‌رسانی به دوستداران یار مهربان، خارج و میزبان گَرد و غبار شده است.
به رغم وعده‌های مختلف مسئولان برای بهره‌برداری و افتتاح این بازار کتاب و گذر فرهنگی، چراغ این مجموعه همچنان خاموش است. آخرین وعده برای افتتاح این بازار پایان سال 99 و ایام آغاز سال جدید بود؛ اما حالا در حالی که 9 ماه از نوروز 1400 و 3 ماه از آغاز به کار شورا و شهرداری جدید مشهد می‌گذرد، پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد در مطلبی به نقل از معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد، در حالی از طراحی بخش دوم گذر فرهنگی گلستان خبر می‌دهد که هنوز بخش اول این گذر به بهره‌برداری نرسیده است!
«محمدرضا حسین‌نژاد» گفته است بخش اول گذر فرهنگی گلستان با مساحت 3033 مترمربع و با اعتباری بالغ بر 3 میلیارد و 883 میلیون تومان از خیابان دانشگاه تا انتهای خیابان منوچهری اجرا شده و بخش دوم نیز با مساحت 1079 مترمربع طراحی شده و آماده اجراست.
همزمان روابط عمومی شورای اسلامی شهر مشهد با ارسال مطلبی به نقل از عضو کمیسیون فرهنگی این شورا اعلام کرده است: «این مجموعه چند سال است که مورد بهره‌برداری جدی قرار نگرفته ولی امیدواریم در این دوره با نگاه تسهیل‌گرانه که در حوزه نشر کتاب برای ناشر و کتابخوان داریم، مجموعه «گلستان کتاب» را احیا نماییم.»
مجید طهوریان عسکری همچنین تاکید کرده «یکی از نکاتی که در مجموعه شورای شهر مشهد پیگیری و از شهرداری مطالبه شده، جدیت در موضوع باغ یا بوستان موضوعیِ کتاب است؛ برای اولین بار این موضوع در مشهد با همت شهردار مشهد استارت خورده تا مردم از وجود بوستان موضوعی در حوزه کتاب بهره‌مند باشند.»
وعده برای وعده!
روایت این بازار را بارها و بارها گفته‌ایم؛ راسته‌ای تجاری در قلب مرکزی و فرهنگی شهر مشهد با حدود 50 غرفه که در سالهای دور برای بانوان سرپرست خانوار با نام «بازار خاتون» فعالیت داشت و سپس به «بازارچه کتاب گلستان» تبدیل شد؛ نبود تبلیغات مناسب، اوضاع وخیم و نابسامان صنعت نشر، سرانه پایین مطالعه، بی‌مهری مسئولین و نداشتن یک متولی متخصص و مشخص، تغییر مدیریت‌های مختلف همه جزو عواملی بود که طی یک دهه گذشته‌ی رونق کتاب از این بازار رخت بربست.
ضربه‌ی آخر بر پیکیر نحیف و خسته‌ی «بازارچه کتاب گلستان» هم خرداد 98 و با دستور تخیله به اندک غرفه‌های باقی‌مانده به جهت مقاوم‌سازی، وارد شد.
آذرماه 98 احسان اصولی رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد وعده داد که این بازار و مجموعه فرهنگی بعد از اقدامات زیرسازی و مقاوم‌سازیِ بنا، مجدد با همکاری پژوهشکده ثامن فعالیت خود را در حوزه کتاب ادامه خواهد داد. یک سال بعد یعنی آذرماه 99 مهدی نعمتی خیرآبادی رئیس اداره سرمایه‌گذاری‌های نوین معاونت اقتصادی شهرداری مشهد (به عنوان مسئول بهسازی و مقاوم‌سازی این مجموعه)، به خبرنگار ایبنا گفته بود: «پیش‌بینی شده است پایان امسال (1399) و همزمان با جشن باستانی نوروز افتتاح این گذر با کاربری فرهنگی و نگاه ویژه به کتاب را شاهد باشیم!»
دی‌ماه 99 هم، احسان اصولی رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد با بیان اینکه «بازارچه کتاب گلستان» با قرار گرفتن در منطقه تاریخی و فرهنگی شهر و اتصال آسان به بافت مرکزی کلانشهر مشهد، ظرفیت ایجاد و تشکیل یک هسته فرهنگی را دارد، مجددا وعده احیای این محل را داد.
.jpg)
حالا و در آستانه چهاررقمی‌شدن روزهای تعطیلی بازار کتاب گلستان (!) و همچنین زمزمه‌هایی مبنی بر عقد و لغو قرارداد 15 ساله‌ی بازار کتاب گلستان مشهد با شهر کتاب در دوره قبلی شورای شهر مشهد، برای چندمین بار پیگیر این موضوع شده‌ایم.
محمدرضا حیدری رئیس سابق شورای اسلامی شهر مشهد در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا در خصوص قرارداد 15 ساله با شهر کتاب می‌گوید: «چون الان در آن سمت نیستم، حاضر به هیچ مصاحبه‌ای نیستم!». موضوع را از احسان اصولی رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد هم پیگیر شدیم که وی هم می‌گوید: «حضور ذهنی در خصوص این قرارداد ندارم!»
با توجه به اینکه حوزه اقتصادی و اداره سرمایه‌گذاری‌های نوین معاونت اقتصادی شهرداری مشهد به عنوان حوزه متولی آماده‌سازی بازار و گذر فرهنگی گلستان است، موضوع را از این حوزه نیز پیگیر شدیم ولی تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند و مسئولین در این حوزه حاضر به مصاحبه نشدند.
مدیریت بازار کتاب گلستان باید در اختیار صنف ناشر و کتابفروش باشد
به سراغ مهدی نصیرزاده مدیرعامل شرکت تعاونی ناشران استان خراسان رضوی رفتیم. وی در خصوص وضعیت بازار کتاب گلستان به خبرنگار ایبنا می‌گوید: در سالهای قبل بازار کتاب گلستان را برپا کردیم که زیان چند میلیونی داشتیم.
نصیرزاده با بیان اینکه هفت سال پیش در یک دوره سه ساله مدیریت بازار کتاب گلستان را به صورت اجاره‌ای بر عهده گرفتیم، اضافه می‌کند: بازار کتاب به لحاظ ایمنی درگیر اصلاحاتی شد و از آنجایی که ما مجموعه‌ای خصوصی و تعاونی هستیم، پرداخت اجاره‌ها در شرایطی که بازار به دلایل مختلف رونقی نداشت، توجیه اقتصادی نداشت و مبلغ زیادی را از سرمایه اعضا برای جبران خسارت‌ها گذاشتیم.
وی با گلایه از شرایط فعلی بازار کتاب گلستان یادآور می‌کند: در گذشته پیشنهاد دادیم به عنوان کارگزار مدیریت این مجموعه را بر عهده بگیریم که معاف از اجاره باشیم، اما موافقت نشد و تحویل فرهنگی شهرداری شد و آنها هم هزینه‌های هنگفتی کردند ولی باز هم موفق نبودند.
.jpg)
مدیرعامل شرکت تعاونی ناشران استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه به مرور تمام انتشاراتی‌ها که در بازار کتاب گلستان بودند بجز کافه کتاب آفتاب این محل را تخلیه و ترک کردند، ادامه می‌دهد: مجددا پیشنهاد دادیم که با برنامه‌ریزی و شرایط جدید دوباره مدیریت بازار به تعاونی کتابفروشان سپرده شود ولی شهرداری توجهی نکرد.
نصیرزاده با تاکید بر اینکه مدیریت بازار گلستان یک کار مرتبط و تخصصی حوزه کتاب است و لذا باید در صنف ناشران و کتابفروشان باشد و قطعا با مدل و روش کار اداری پیشرفتی حاصل نمی‌شود، بیان می‌کند: اخیرا هم صحبت‌هایی مبنی بر واگذاری بلندمدت بازار به ناشری در تهران هست که ما معتقدیم اگر تسهیلاتی هست، باید ناشران استانی در اولویت باشند.
قرارداد 15 ساله با شهر کتاب لغو می‌شود
در ادامه به سراغ حجت‌الاسلام حسن منصوریان رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت و گردشگری شورای اسلامی شهر مشهد رفتیم. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا می‌گوید: معاونت اقتصادی شهرداری مشهد، متولی بازار کتاب گلستان بود و این یکی از اشتباه‌های بزرگی بود که در دوره قبل این مسئله را به کمیسیون اقتصادی سپرده بودند، در حالی‌که باید به کمیسیون فرهنگی واگذار می‌شد.
وی همچنین خبر از لغو قرارداد 15 ساله بازار کتاب گلستان با شهر کتاب را می‌دهد و اضافه می‌کند: قبل از اینکه شورای ششم را تحویل بگیریم، بازار کتاب گلستان با انعقاد قراردادی 15 ساله به موسسه شهر کتاب واگذار شده بود که از نظر ما مشکلاتی همچون رواج یک خط فکری خاص دارد و معتقدیم در این فضا باید چند انتشارات با موضوعات مختلف و جهات مختلف شرکت داشته باشند تا علاوه بر تنوع مطلب و رقابت، عدالت بین انتشاراتی‌های دیگر برای استفاده از ظرفیت‌های شهرداری وجود داشته باشد، به همین دلیل تقاضای تجدیدنظر در قرارداد بازار کتاب گلستان با موسسه شهر کتاب را کردیم.
منصوریان با اشاره به اینکه در تجدید نظر این قرارداد مشخص شد که قرارداد بازار کتاب گلستان با شهر کتاب دارای تناقضاتی از جمله به اتمام نرسیدن قرارداد قبلی با پژوهشکده ثامن بوده است، می‌گوید: پژوهشکده ثامن که متولی مقاوم‌سازی بازار بوده و قرارداد داشته، طی نامه‌ای تقاضای حق و حقوقات این قرارداد را کرده است.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر مشهد با بیان اینکه قرارداد 15 ساله با شهر کتاب معارض با قرارداد پژوهشکده ثامن است و لذا از بین خواهد رفت و ملغی می‌شود، می‌گوید: بازار کتاب به لحاظ اینکه روی مسیل بود و از لحاظ ایمنی مشکلاتی داشت، توسط پژوهشکده ثامن بازسازی و به استانداردهای قابل قبولی رسیده است.
کار کمی متوقف مانده است
این عضو شورای اسلامی شهر مشهد همچنین با تاکید بر اینکه اولین کاری که کردیم این بود که پرونده را از حوزه اقتصادی به حوزه فرهنگی برگشت دادیم، ادامه می‌دهد: همچنین مصوب کردیم بین همه انتشاراتی‌ها که قابلیت و ظرفیت تقاضای استفاده از این گذر را دارند، فراخوانی منتشر کنیم.
وی با اشاره به اینکه اصرار داریم که بازار کتاب تغییر کاربری ندهد و فقط کتاب باشد و مجموعه‌های دیگر به اسم کتاب و کار فرهنگی محصولاتشان را در بازار کتاب عرضه نکنند، می‌گوید: نگاه ما به بازار کتاب نگاه درآمدی نیست و به دنبال رونقی برای انتشارات هستیم.
منصوریان ادامه می‌دهد: طرح و بسته‌های حمایتی طراحی کردیم و شاید به این نتیجه برسیم برای سال اول غرفه‌های بازار کتاب گلستان را رایگان واگذار کنیم و یا در بیلبوردهای شهر تبلیغات انجام دهیم و یا برای مراسم و برنامه‌های شهرداری، کتاب پیش‌خرید کنیم.
.jpg)
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به اینکه هم اکنون در بازار چند مجموعه را مستقر کردیم و فقط کارهای بین دستگاهی شهرداری مانده که در حال اتمام است، می‌گوید: با مراکزی همچون پاتوق کتاب، انتشارات ستاره‌ها، نشر معارف و به‌نشر توافقاتی کردیم و منتظر طرح و ایده‌های این انتشارات‌ها هستیم.
وی همچنین با تایید این موضوع که کار کمی متوقف مانده است، یادآور می‌شود: بسیاری از انتشاراتی‌ها دغدغه دارند، بازار کتاب گلستان محل رفت‌و‌آمد نیست؛ از نظر ما همین الان می‌توانیم شروع کنیم؛ اما دغدغه انتشاراتی‌ها کمی کار را متوقف کرده و ما منتظر طرح و پیشنهادهای آنها هستیم.
گوش شنوایی نیست!
در انتهای گزارش به سراغ «عابس قدسی»، کتابفروش و ناشر باسابقه و مدیر «کافه کتاب آفتاب» در مشهد رفتیم. توضیح اینکه کافه کتاب آفتاب تنها بازمانده بازار قدیم کتاب گلستان است که با وجود تمام مشکلات اعم از دوران سخت و طولانی کرونا، تخیله بازار کتاب، ناایمن بودن و...، به همت قُدسی همچنان چراغش روشن مانده است؛ چراغی که پاتوق اهالی کتاب و کتابخوانی مشهد و حتی کشور است.
عابس قدسی با بیان اینکه حرف در مورد بازار کتاب گلستان زیاد است ولی گوش شنوایی نیست، می‌گوید: این بازار سال‌هاست که رها شده است، در حالی‌که در یک موقعیت خوب و خاص مرکزی و فرهنگی شهر قرار دارد.
وی در خصوص فعالیت‌های مقاوم‌سازی و بهسازی صورت گرفته در این مدت، اضافه می‌کند: ظاهر کافه کتاب و بازار نسبت به قبل بهبود پیدا کرده است، گرچه در خصوص مسائل ایمنی باید متخصصین این فن نظر دهند.
.jpg)
وی ضمن تاکید بر این نکته که با گفت‌وگو و مشورت می‌توان به تصمیمات خوبی رسید، از نبود مشورت و هم‌فکری برای حل مشکل این راسته کتابفروشی در مشهد، گلایه و اضافه می‌کند: درحالی‌که کافه کتاب آفتاب، قدیمی‌ترین و تنها عضو بازار کتاب گلستان است که چراغ این محل را همچنان روشن نگه داشته، اما هیچ صحبت و مشورتی در خصوص آینده‌ی آن با ما نشده است!
مدیر کافه کتاب آفتاب مشهد با اشاره به تصمیمات جدید برای این بازار می‌گوید: در قرارداد 15 سالهای که با شهر کتاب انجام شده بود، به موازات آن برای کافه کتاب آفتاب هم تصمیم مشابهی گرفته شد ولی شورای شهر جدید مانع آن قرارداد شد؛ ضمن اینکه پیگیری‌های ما برای تمدید قرارداد کافه کتاب هم تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است.
قدسی همچنین با اشاره به گفته یکی از اعضای شورای اسلامی شهر مشهد مبنی بر برنامه‌ریزی برای احداث باغ کتاب در حاشیه شهر مشهد می‌گوید: آنچه را اینجا مهیاست و هنوز به نتیجه نرسیده است، رها کرده‌اند و به دنبال پروژه جدید هستند!
گرهِ کور بازار کتاب کورتر می‌شود؟
پیگیری‌های فراوانی برای اخذ نظر مهدی فیروزان مدیرعامل شهرکتاب و یا معاونین وی داشتیم که متاسفانه به دلیل در دسترس نبودن وی و عدم مصاحبه معاونین محقق نشد؛ ایبنا آمادگی دارد نظرات شهر کتاب در خصوص سرنوشت قرارداد 15 ساله با بازار کتاب گلستان مشهد را منعکس کند.
بیش از سه ماه از آغاز به کار مدیریت جدید شهری مشهد گذشته است و همچنان چراغ غرفه‌های بازار کتاب گلستان مشهد خاموشِ خاموش است؛ در حالی که هنوز وضعیت مبهم این بازار ادامه دارد، سخن از گذر و پروژه‌های مرتبط دیگری در مشهد با عنوان «باغ کتاب» و «بوستان موضوعی» شنیده می‌شود.
.jpg)
روزهای تعطیلی این راسته فرهنگی در آستانه چهاررقمی‌شدن است؛ پاسکاری‌های مداوم در این پروژه، تداخل بحث‌های اقتصادی و فرهنگی، اعمال سلیقه‌های سیاسی و حزبی، وضعیت فاجعه‌بار صنعت نشر و دلایل بسیار دیگری باعث شده است که همچنان این پاتوق اهالی فرهنگ و هنر و کتاب کلان شهر مشهد خاک بخورد.
هنوز گِره کور چند ساله این گذر فرهنگی و بازار کتاب باز نشده و به سرانجام نرسیده است، امیدواریم این گره کورتر و پیچیده‌تر نشود و هرچه زودتر شاهد حضور کتاب‌دوستان و اهالی فرهنگ و هنر در این راسته باشیم.
داستان «گلستان» اما همچنان ادامه دارد...
به رغم وعده‌های مختلف مسئولان برای بهره‌برداری و افتتاح این بازار کتاب و گذر فرهنگی، چراغ این مجموعه همچنان خاموش است. آخرین وعده برای افتتاح این بازار پایان سال 99 و ایام آغاز سال جدید بود؛ اما حالا در حالی که 9 ماه از نوروز 1400 و 3 ماه از آغاز به کار شورا و شهرداری جدید مشهد می‌گذرد، پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد در مطلبی به نقل از معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد، در حالی از طراحی بخش دوم گذر فرهنگی گلستان خبر می‌دهد که هنوز بخش اول این گذر به بهره‌برداری نرسیده است!
«محمدرضا حسین‌نژاد» گفته است بخش اول گذر فرهنگی گلستان با مساحت 3033 مترمربع و با اعتباری بالغ بر 3 میلیارد و 883 میلیون تومان از خیابان دانشگاه تا انتهای خیابان منوچهری اجرا شده و بخش دوم نیز با مساحت 1079 مترمربع طراحی شده و آماده اجراست.
همزمان روابط عمومی شورای اسلامی شهر مشهد با ارسال مطلبی به نقل از عضو کمیسیون فرهنگی این شورا اعلام کرده است: «این مجموعه چند سال است که مورد بهره‌برداری جدی قرار نگرفته ولی امیدواریم در این دوره با نگاه تسهیل‌گرانه که در حوزه نشر کتاب برای ناشر و کتابخوان داریم، مجموعه «گلستان کتاب» را احیا نماییم.»
مجید طهوریان عسکری همچنین تاکید کرده «یکی از نکاتی که در مجموعه شورای شهر مشهد پیگیری و از شهرداری مطالبه شده، جدیت در موضوع باغ یا بوستان موضوعیِ کتاب است؛ برای اولین بار این موضوع در مشهد با همت شهردار مشهد استارت خورده تا مردم از وجود بوستان موضوعی در حوزه کتاب بهره‌مند باشند.»
وعده برای وعده!
روایت این بازار را بارها و بارها گفته‌ایم؛ راسته‌ای تجاری در قلب مرکزی و فرهنگی شهر مشهد با حدود 50 غرفه که در سالهای دور برای بانوان سرپرست خانوار با نام «بازار خاتون» فعالیت داشت و سپس به «بازارچه کتاب گلستان» تبدیل شد؛ نبود تبلیغات مناسب، اوضاع وخیم و نابسامان صنعت نشر، سرانه پایین مطالعه، بی‌مهری مسئولین و نداشتن یک متولی متخصص و مشخص، تغییر مدیریت‌های مختلف همه جزو عواملی بود که طی یک دهه گذشته‌ی رونق کتاب از این بازار رخت بربست.
ضربه‌ی آخر بر پیکیر نحیف و خسته‌ی «بازارچه کتاب گلستان» هم خرداد 98 و با دستور تخیله به اندک غرفه‌های باقی‌مانده به جهت مقاوم‌سازی، وارد شد.
آذرماه 98 احسان اصولی رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد وعده داد که این بازار و مجموعه فرهنگی بعد از اقدامات زیرسازی و مقاوم‌سازیِ بنا، مجدد با همکاری پژوهشکده ثامن فعالیت خود را در حوزه کتاب ادامه خواهد داد. یک سال بعد یعنی آذرماه 99 مهدی نعمتی خیرآبادی رئیس اداره سرمایه‌گذاری‌های نوین معاونت اقتصادی شهرداری مشهد (به عنوان مسئول بهسازی و مقاوم‌سازی این مجموعه)، به خبرنگار ایبنا گفته بود: «پیش‌بینی شده است پایان امسال (1399) و همزمان با جشن باستانی نوروز افتتاح این گذر با کاربری فرهنگی و نگاه ویژه به کتاب را شاهد باشیم!»
دی‌ماه 99 هم، احسان اصولی رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد با بیان اینکه «بازارچه کتاب گلستان» با قرار گرفتن در منطقه تاریخی و فرهنگی شهر و اتصال آسان به بافت مرکزی کلانشهر مشهد، ظرفیت ایجاد و تشکیل یک هسته فرهنگی را دارد، مجددا وعده احیای این محل را داد.
حالا و در آستانه چهاررقمی‌شدن روزهای تعطیلی بازار کتاب گلستان (!) و همچنین زمزمه‌هایی مبنی بر عقد و لغو قرارداد 15 ساله‌ی بازار کتاب گلستان مشهد با شهر کتاب در دوره قبلی شورای شهر مشهد، برای چندمین بار پیگیر این موضوع شده‌ایم.
محمدرضا حیدری رئیس سابق شورای اسلامی شهر مشهد در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا در خصوص قرارداد 15 ساله با شهر کتاب می‌گوید: «چون الان در آن سمت نیستم، حاضر به هیچ مصاحبه‌ای نیستم!». موضوع را از احسان اصولی رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد هم پیگیر شدیم که وی هم می‌گوید: «حضور ذهنی در خصوص این قرارداد ندارم!»
با توجه به اینکه حوزه اقتصادی و اداره سرمایه‌گذاری‌های نوین معاونت اقتصادی شهرداری مشهد به عنوان حوزه متولی آماده‌سازی بازار و گذر فرهنگی گلستان است، موضوع را از این حوزه نیز پیگیر شدیم ولی تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند و مسئولین در این حوزه حاضر به مصاحبه نشدند.
مدیریت بازار کتاب گلستان باید در اختیار صنف ناشر و کتابفروش باشد
به سراغ مهدی نصیرزاده مدیرعامل شرکت تعاونی ناشران استان خراسان رضوی رفتیم. وی در خصوص وضعیت بازار کتاب گلستان به خبرنگار ایبنا می‌گوید: در سالهای قبل بازار کتاب گلستان را برپا کردیم که زیان چند میلیونی داشتیم.
نصیرزاده با بیان اینکه هفت سال پیش در یک دوره سه ساله مدیریت بازار کتاب گلستان را به صورت اجاره‌ای بر عهده گرفتیم، اضافه می‌کند: بازار کتاب به لحاظ ایمنی درگیر اصلاحاتی شد و از آنجایی که ما مجموعه‌ای خصوصی و تعاونی هستیم، پرداخت اجاره‌ها در شرایطی که بازار به دلایل مختلف رونقی نداشت، توجیه اقتصادی نداشت و مبلغ زیادی را از سرمایه اعضا برای جبران خسارت‌ها گذاشتیم.
وی با گلایه از شرایط فعلی بازار کتاب گلستان یادآور می‌کند: در گذشته پیشنهاد دادیم به عنوان کارگزار مدیریت این مجموعه را بر عهده بگیریم که معاف از اجاره باشیم، اما موافقت نشد و تحویل فرهنگی شهرداری شد و آنها هم هزینه‌های هنگفتی کردند ولی باز هم موفق نبودند.
مدیرعامل شرکت تعاونی ناشران استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه به مرور تمام انتشاراتی‌ها که در بازار کتاب گلستان بودند بجز کافه کتاب آفتاب این محل را تخلیه و ترک کردند، ادامه می‌دهد: مجددا پیشنهاد دادیم که با برنامه‌ریزی و شرایط جدید دوباره مدیریت بازار به تعاونی کتابفروشان سپرده شود ولی شهرداری توجهی نکرد.
نصیرزاده با تاکید بر اینکه مدیریت بازار گلستان یک کار مرتبط و تخصصی حوزه کتاب است و لذا باید در صنف ناشران و کتابفروشان باشد و قطعا با مدل و روش کار اداری پیشرفتی حاصل نمی‌شود، بیان می‌کند: اخیرا هم صحبت‌هایی مبنی بر واگذاری بلندمدت بازار به ناشری در تهران هست که ما معتقدیم اگر تسهیلاتی هست، باید ناشران استانی در اولویت باشند.
قرارداد 15 ساله با شهر کتاب لغو می‌شود
در ادامه به سراغ حجت‌الاسلام حسن منصوریان رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت و گردشگری شورای اسلامی شهر مشهد رفتیم. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا می‌گوید: معاونت اقتصادی شهرداری مشهد، متولی بازار کتاب گلستان بود و این یکی از اشتباه‌های بزرگی بود که در دوره قبل این مسئله را به کمیسیون اقتصادی سپرده بودند، در حالی‌که باید به کمیسیون فرهنگی واگذار می‌شد.
وی همچنین خبر از لغو قرارداد 15 ساله بازار کتاب گلستان با شهر کتاب را می‌دهد و اضافه می‌کند: قبل از اینکه شورای ششم را تحویل بگیریم، بازار کتاب گلستان با انعقاد قراردادی 15 ساله به موسسه شهر کتاب واگذار شده بود که از نظر ما مشکلاتی همچون رواج یک خط فکری خاص دارد و معتقدیم در این فضا باید چند انتشارات با موضوعات مختلف و جهات مختلف شرکت داشته باشند تا علاوه بر تنوع مطلب و رقابت، عدالت بین انتشاراتی‌های دیگر برای استفاده از ظرفیت‌های شهرداری وجود داشته باشد، به همین دلیل تقاضای تجدیدنظر در قرارداد بازار کتاب گلستان با موسسه شهر کتاب را کردیم.
منصوریان با اشاره به اینکه در تجدید نظر این قرارداد مشخص شد که قرارداد بازار کتاب گلستان با شهر کتاب دارای تناقضاتی از جمله به اتمام نرسیدن قرارداد قبلی با پژوهشکده ثامن بوده است، می‌گوید: پژوهشکده ثامن که متولی مقاوم‌سازی بازار بوده و قرارداد داشته، طی نامه‌ای تقاضای حق و حقوقات این قرارداد را کرده است.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر مشهد با بیان اینکه قرارداد 15 ساله با شهر کتاب معارض با قرارداد پژوهشکده ثامن است و لذا از بین خواهد رفت و ملغی می‌شود، می‌گوید: بازار کتاب به لحاظ اینکه روی مسیل بود و از لحاظ ایمنی مشکلاتی داشت، توسط پژوهشکده ثامن بازسازی و به استانداردهای قابل قبولی رسیده است.
کار کمی متوقف مانده است
این عضو شورای اسلامی شهر مشهد همچنین با تاکید بر اینکه اولین کاری که کردیم این بود که پرونده را از حوزه اقتصادی به حوزه فرهنگی برگشت دادیم، ادامه می‌دهد: همچنین مصوب کردیم بین همه انتشاراتی‌ها که قابلیت و ظرفیت تقاضای استفاده از این گذر را دارند، فراخوانی منتشر کنیم.
وی با اشاره به اینکه اصرار داریم که بازار کتاب تغییر کاربری ندهد و فقط کتاب باشد و مجموعه‌های دیگر به اسم کتاب و کار فرهنگی محصولاتشان را در بازار کتاب عرضه نکنند، می‌گوید: نگاه ما به بازار کتاب نگاه درآمدی نیست و به دنبال رونقی برای انتشارات هستیم.
منصوریان ادامه می‌دهد: طرح و بسته‌های حمایتی طراحی کردیم و شاید به این نتیجه برسیم برای سال اول غرفه‌های بازار کتاب گلستان را رایگان واگذار کنیم و یا در بیلبوردهای شهر تبلیغات انجام دهیم و یا برای مراسم و برنامه‌های شهرداری، کتاب پیش‌خرید کنیم.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به اینکه هم اکنون در بازار چند مجموعه را مستقر کردیم و فقط کارهای بین دستگاهی شهرداری مانده که در حال اتمام است، می‌گوید: با مراکزی همچون پاتوق کتاب، انتشارات ستاره‌ها، نشر معارف و به‌نشر توافقاتی کردیم و منتظر طرح و ایده‌های این انتشارات‌ها هستیم.
وی همچنین با تایید این موضوع که کار کمی متوقف مانده است، یادآور می‌شود: بسیاری از انتشاراتی‌ها دغدغه دارند، بازار کتاب گلستان محل رفت‌و‌آمد نیست؛ از نظر ما همین الان می‌توانیم شروع کنیم؛ اما دغدغه انتشاراتی‌ها کمی کار را متوقف کرده و ما منتظر طرح و پیشنهادهای آنها هستیم.
گوش شنوایی نیست!
در انتهای گزارش به سراغ «عابس قدسی»، کتابفروش و ناشر باسابقه و مدیر «کافه کتاب آفتاب» در مشهد رفتیم. توضیح اینکه کافه کتاب آفتاب تنها بازمانده بازار قدیم کتاب گلستان است که با وجود تمام مشکلات اعم از دوران سخت و طولانی کرونا، تخیله بازار کتاب، ناایمن بودن و...، به همت قُدسی همچنان چراغش روشن مانده است؛ چراغی که پاتوق اهالی کتاب و کتابخوانی مشهد و حتی کشور است.
عابس قدسی با بیان اینکه حرف در مورد بازار کتاب گلستان زیاد است ولی گوش شنوایی نیست، می‌گوید: این بازار سال‌هاست که رها شده است، در حالی‌که در یک موقعیت خوب و خاص مرکزی و فرهنگی شهر قرار دارد.
وی در خصوص فعالیت‌های مقاوم‌سازی و بهسازی صورت گرفته در این مدت، اضافه می‌کند: ظاهر کافه کتاب و بازار نسبت به قبل بهبود پیدا کرده است، گرچه در خصوص مسائل ایمنی باید متخصصین این فن نظر دهند.
وی ضمن تاکید بر این نکته که با گفت‌وگو و مشورت می‌توان به تصمیمات خوبی رسید، از نبود مشورت و هم‌فکری برای حل مشکل این راسته کتابفروشی در مشهد، گلایه و اضافه می‌کند: درحالی‌که کافه کتاب آفتاب، قدیمی‌ترین و تنها عضو بازار کتاب گلستان است که چراغ این محل را همچنان روشن نگه داشته، اما هیچ صحبت و مشورتی در خصوص آینده‌ی آن با ما نشده است!
مدیر کافه کتاب آفتاب مشهد با اشاره به تصمیمات جدید برای این بازار می‌گوید: در قرارداد 15 سالهای که با شهر کتاب انجام شده بود، به موازات آن برای کافه کتاب آفتاب هم تصمیم مشابهی گرفته شد ولی شورای شهر جدید مانع آن قرارداد شد؛ ضمن اینکه پیگیری‌های ما برای تمدید قرارداد کافه کتاب هم تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است.
قدسی همچنین با اشاره به گفته یکی از اعضای شورای اسلامی شهر مشهد مبنی بر برنامه‌ریزی برای احداث باغ کتاب در حاشیه شهر مشهد می‌گوید: آنچه را اینجا مهیاست و هنوز به نتیجه نرسیده است، رها کرده‌اند و به دنبال پروژه جدید هستند!
گرهِ کور بازار کتاب کورتر می‌شود؟
پیگیری‌های فراوانی برای اخذ نظر مهدی فیروزان مدیرعامل شهرکتاب و یا معاونین وی داشتیم که متاسفانه به دلیل در دسترس نبودن وی و عدم مصاحبه معاونین محقق نشد؛ ایبنا آمادگی دارد نظرات شهر کتاب در خصوص سرنوشت قرارداد 15 ساله با بازار کتاب گلستان مشهد را منعکس کند.
بیش از سه ماه از آغاز به کار مدیریت جدید شهری مشهد گذشته است و همچنان چراغ غرفه‌های بازار کتاب گلستان مشهد خاموشِ خاموش است؛ در حالی که هنوز وضعیت مبهم این بازار ادامه دارد، سخن از گذر و پروژه‌های مرتبط دیگری در مشهد با عنوان «باغ کتاب» و «بوستان موضوعی» شنیده می‌شود.
روزهای تعطیلی این راسته فرهنگی در آستانه چهاررقمی‌شدن است؛ پاسکاری‌های مداوم در این پروژه، تداخل بحث‌های اقتصادی و فرهنگی، اعمال سلیقه‌های سیاسی و حزبی، وضعیت فاجعه‌بار صنعت نشر و دلایل بسیار دیگری باعث شده است که همچنان این پاتوق اهالی فرهنگ و هنر و کتاب کلان شهر مشهد خاک بخورد.
هنوز گِره کور چند ساله این گذر فرهنگی و بازار کتاب باز نشده و به سرانجام نرسیده است، امیدواریم این گره کورتر و پیچیده‌تر نشود و هرچه زودتر شاهد حضور کتاب‌دوستان و اهالی فرهنگ و هنر در این راسته باشیم.
داستان «گلستان» اما همچنان ادامه دارد...
نظر شما