خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام - حسین شکربیگی: ایلام را می‌توان سرزمین بكر تاریخ شفاهی دفاع مقدس خواند. از هزاران اتفاق و رویدادی كه در این سرزمین به وقوع پیوسته، هنوز یكی آنچنانكه شایسته است، گفته نشده است. بسیاری از نهادهای مرتبط با این حوزه، هنوز كاری كه بایسته و شایسته باشد - جز در معدودی موارد - نتوانسته چشمی را خیره كند یا جریانی را راه بیندازد.
اندك افرادی به یاری توانایی قلم و فكر و تعهدشان به این گنجینه غنی، دست به كار شده و آثاری را در طول زمان پدید آورده‌اند كه می‌توانسته و می‌توانند الگوی خوبی برای بقیه فعالان در این حوزه باشد. این فرصت مغتنم كم كم دارد از دست می‌رود. درگذشت راویان، مرور زمان، كم‌دانشی، توجه نهادهای مرتبط به صرف بیلان كاری، چاپ كتبی كه تكرار مكررات و تكرار نگاه كلیشه‌ای غالب است و بسیاری موارد دیگر دست به دست هم داده‌اند كه از این حوزه دستخوش آفات و كم‌بُنیگی فعالان در این حوزه باشد.
در چنین شرایطی است كه دلسوزان و كاركشتگان تاریخ شفاهی بر آن می‌شوند تا خط و ربط دیگری در پیش بگیرند. از كپی‌كاری بپرهیزند و رسمی نو و طرحی نو درافكنند. «حوزه هنری استان ایلام» در چهار، پنج سال اخیر بر آن شد كه شیوه‌ای نو در حیطه تاریخ شفاهی دفاع مقدس در پیش بگیرد و خوشبختانه كم كم ثمره‌های مبارك این شیوه نو در حل آشكار شدن است. بنای حوزه هنری استان ایلام بر قبول آثار فاخر و در عین حال انتشار آنها در انتشاراتی ملی و نام نشان‌دار بوده و هست. این مهم - گرچه همراه با سختی‌هایی - اما در حال انجام شدن است.
نكته بسیار حائز اهمیت آنکه تصمیم راهبردی حوزه هنری ایلام بر این بوده و هست كه كتاب‌های منتشرشده برخلاف رویه قدیم، باید مخاطب‌پسند باشد. حوزه هنری بر آن است كه دایره شمول این كتاب‌ها منحصر به محافل و ارگان‌هایی خاص نباشد و مهم این است كه مخاطبِ عام به این كتاب‌ها اقبال نشان دهد. این كتاب‌ها باید در كتابفروشی‌ها عرضه و مخاطب علاقه‌مند بتواند به آن دسترسی داشته باشد این حركت و اسلوب تازه در حوزه هنری ایلام دارد كم كم گوهرهایش را نمایان می‌كند.
اندك افرادی به یاری توانایی قلم و فكر و تعهدشان به این گنجینه غنی، دست به كار شده و آثاری را در طول زمان پدید آورده‌اند كه می‌توانسته و می‌توانند الگوی خوبی برای بقیه فعالان در این حوزه باشد. این فرصت مغتنم كم كم دارد از دست می‌رود. درگذشت راویان، مرور زمان، كم‌دانشی، توجه نهادهای مرتبط به صرف بیلان كاری، چاپ كتبی كه تكرار مكررات و تكرار نگاه كلیشه‌ای غالب است و بسیاری موارد دیگر دست به دست هم داده‌اند كه از این حوزه دستخوش آفات و كم‌بُنیگی فعالان در این حوزه باشد.
در چنین شرایطی است كه دلسوزان و كاركشتگان تاریخ شفاهی بر آن می‌شوند تا خط و ربط دیگری در پیش بگیرند. از كپی‌كاری بپرهیزند و رسمی نو و طرحی نو درافكنند. «حوزه هنری استان ایلام» در چهار، پنج سال اخیر بر آن شد كه شیوه‌ای نو در حیطه تاریخ شفاهی دفاع مقدس در پیش بگیرد و خوشبختانه كم كم ثمره‌های مبارك این شیوه نو در حل آشكار شدن است. بنای حوزه هنری استان ایلام بر قبول آثار فاخر و در عین حال انتشار آنها در انتشاراتی ملی و نام نشان‌دار بوده و هست. این مهم - گرچه همراه با سختی‌هایی - اما در حال انجام شدن است.
نكته بسیار حائز اهمیت آنکه تصمیم راهبردی حوزه هنری ایلام بر این بوده و هست كه كتاب‌های منتشرشده برخلاف رویه قدیم، باید مخاطب‌پسند باشد. حوزه هنری بر آن است كه دایره شمول این كتاب‌ها منحصر به محافل و ارگان‌هایی خاص نباشد و مهم این است كه مخاطبِ عام به این كتاب‌ها اقبال نشان دهد. این كتاب‌ها باید در كتابفروشی‌ها عرضه و مخاطب علاقه‌مند بتواند به آن دسترسی داشته باشد این حركت و اسلوب تازه در حوزه هنری ایلام دارد كم كم گوهرهایش را نمایان می‌كند.
چاپ كتاب‌های «جنگجوی قهرمان» (مجموعه خاطرات شهید تقی رحیمی مقدم) و «شكارچی گوش بُرها» (مجموعه خاطرات سردار شهید حاج یادگار امیدی) از جمله همین كتب ارزشمند در تاریخ شفاهی به قلم «محمدعلی قاسمی» نویسنده و پژوهشگر نامی ایلامی است كه كارنامه‌ای بلند و درخشان در زمینه تاریخ شفاهی دفاع مقدس دارد.
این دو كتاب در شاخه مستند «پرتره» قرار می‌گیرند. روایت شیرین و پركشش، توجه به ظرایف خلقی و معنوی شخصیت، اطلاعات دقیق از زمان و زمانه شخصیت و سوژه، راستی‌آزمایی وقایع و شنیده‌ها استفاده و اتكا به اسناد دست اول و پرهیز از دست بردن در وقایع و... حاكی از تعهد نویسنده به موضوعات انتخابی خود و دادن اطلاعاتی دست اول در باره شخصیت مورد نظر و حفظ امانت دارد.
دو مجموعه «جنگجوی قهرمان» و «شكارچی گوش‌بُرها» نشان از حركت نویسنده‌ای دارند كه در پی فرمی تازه و نثر و روایتی نزدیك به ذائقه عموم است. محمدعلی قاسمی با توجه به تجربه گرانسنگی كه طی سالیان بسیار در این زمینه به دست آورده، راه نزدیك شدن به احساسات مخاطبان را می‌داند و خوب توانسته شخصیت را طوری پرداخت كند كه مخاطب با او همراه، همدل و همداستان شود. جوری كه انگار این شخصیت را سال‌هاست می‌شناسد. نویسنده به‌خوبی توانسته چراغ بتاباند بر قسمت‌هایی از تاریخ دفاع مقدس كه ما اطلاع چندانی نداشته‌ایم، نه از آن برهه تاریخی نه از شخصیت‌هایی كه در آن وقایع نقش‌آفرین بوده‌اند.
چاپ این دو كتاب ارزنده نویدبخش حركتی نو و حاكی از عزم جزم حوزه هنری بر چاپ آثار فاخر است. از این پس كتاب‌های تاریخ شفاهی را تنها در انبارهای تاریك نهادهای مرتبط نخواهیم دید، بلكه این كتاب‌ها در قفسه‌های كتابفروشی ها و در كنار آثار فاخر و جهانی دیگر خواهیم دید. این حركتی تازه اما شورانگیز است و می‌تواند با پیوستن فعالان و نهادهای دیگر به این جریان به بالندگی و تقویت آن كمك كنند.
نظر شما