نانیزاد در گفتوگو با ایبنا مطرح کرد:
تاثیر غیرقابل انکار انقلاب اسلامی بر حضور بانوان در عرصه ادبیات/ نقشآفرینی شاعران زن در بزنگاههای سیاسی و اجتماعی
فاطمه نانیزاد، شاعر، نویسنده و مدیر اجرایی دفتر ادبیات و هنر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران تاکید دارد که با پیروزی انقلاب اسلامی با تغییر دیدگاه نسبت به جایگاه و شان بانوان و در نتیجه حضور پررنگ آنها در محافل ادبی مواجه شدیم و امروز زنان کشورمان بازوان پرتوان ادبیات انقلاب هستند.
در ابتدا به نقش زنان در ادبیات از ابتدای انقلاب تا امروز بپردازیم.
اگر بخواهیم به بررسی حضور بانوان از ابتدای انقلاب تاکنون بپردازیم باید گفت این حضور امروز چشمگیرتر شده است و در هیچ برههای از تاریخ با این حجم از حضور بانوان و قلمزنی آنها در مباحث مختلف سیاسی، اجتماعی و حتی ادبیات آیینی مواجه نبودهایم. امروز، با تعدد و کثرت شاعران توانمند زن روبهرو هستیم که در شرایط مختلف سیاسی و اجتماعی با سرودههای ارزشمند خود خوش میدرخشند.
امروز شاعران زن در ادبیات انقلاب چه جایگاهی دارند؟
اکنون شاعران بانو در ادبیات انقلاب جایگاه قابل توجهی دارند و رفته رفته هرچه از سالهای انقلاب یعنی دوران تحولات اساسی در ساختارهای اجتماعی و سیاسی آن سالها فاصله گرفتیم شرایط حضور بانوان بهویژه در عرصه ادبیات بیشتر شد. نحوه برگزاری و تشکیل محافل و جلسههای ادبی پس از انقلاب حاشیه امنی برای شرکت بانوان ایجاد کرد و حضور آنان را در عرصه ادبیات پررنگتر کرد. بانوان شاعر توانستند با حضور در این جلسهها از محضر استادان استفاده کنند تا در این سالهای اخیر شاهد طیف گستردهای از شاعران توانمند زن باشیم. هیچ زمانی مانند امروز با این حضور پررنگ بانوان در عرصه ادبیات مواجه نبودهایم که این توفیق نتیجه انقلاب اسلامی است. انقلاب اسلامی نگاه به زنان را متحول کرد و نشان داد زن کالایی مصرفی نیست و نباید از ابعاد وجودی بانوان به عنوان انسانهایی توانمند غافل باشیم. در سالهای انقلاب با اصلاح ساختارهای سیاسی و اجتماعی فرصت حضور چشمگیر بانوان در عرصه ادبیات فراهم شد و میتوان گفت امروز زنان بازوی توانمند ادبیات انقلاب هستند.
جلسههای ادبی چه تاثیری در این زمینه داشتهاند؟
ظهور و شکلگیری جلسههای ادبی متعدد که دارای فضایی اسلامی و قابل اعتماد بودند باعث شد بانوان با احساس امنیت در این نشستها حضور یابند و بتوانند استعدادهای خود را در زمینه شعر و داستان تقویت کنند.
به نظر شما زنان شاعر چقدر توانستهاند رسالت خود را در ادبیات انقلاب ایفا کنند؟
بانوان شاعر انقلابی در لبیک به تاکیدهای مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه شاعر باید موضعمند باشد تلاشهای موثری را برای انعکاس اندیشههای دینی و انقلابی خود در بزنگاههای حوادث و موقعیتهای سیاسی و اجتماعی روز انجام دادهاند. در عین حال با نسل جوان شاعرانی مواجه هستیم که هنوز فضای کافی برای حضور موثر در این حوزهها برای آنان فراهم نشده و نیازمند اصلاح ساختارهای موجود هستیم. در این زمینه باید سازمانها و ارگانهای مسوول تلاش مضاعفی را برای فراهمکردن حضور تمام بانوان در عرصههای شعر متعهد فراهم کنند. میتوان گفت با وجود تلاش بانوان شاعر هنوز تا رسیدن به قله مطلوب فاصله وجود دارد و باید نهادها و سازمانهای مرتبط در این زمینه نقش موثر خود را ایفا کنند.
چه حمایتهایی لازم است از شعر و داستان زنان انجام شود؟
مقام معظم رهبری یکبار در یکی از دیدارهایشان با بانوان شاعر پیش از شروع برنامه در پاسخ به درخواست یکی از بانون مبنی بر حمایت از تاسیس ارگانی ویژه برای حمایت از شعر زنان فرمودند که چرا باید چنین ارگانی باشد؟ این اشاره ایشان نشان میدهد که لازم نیست ساختاری تفکیکی در حمایت از ادبیات متعهد زنان داشته باشیم ولی باید اصلاحاتی در ساختار و سازههای موجود رخ دهد. بهعنوان نمونه هنوز هم با وجود غنی بودن کشورمان از بانوان شاعر توانمند، بیشتر داوران کنگرههای ادبی شعر زنان ما را مردان تشکیل میدهند که باید اصلاح شود و از حضور خود بانوان برای داوری بیشتر استفاده کنند. همچنین هنوز اعضای شورای شاعران برای جلسه هماندیشی و شعرخوانی در نیمه ماه رمضان محضر مقام معظم رهبری را غالبا مردان تشکیل میدهند که باید اصلاح شود و فرصتی را فراهم کنند تا از نظر و دیدگاه بانوان نیز در این شورا استفاده شود. میتوان با درنظر گرفتن شرایط خاص بانوان به عنوان نمونه محدودیتهایی در ساعات فعالیت و حضور در محافل، زمینه حضور پررنگتر بانوان موفق و توانمند را فراهم کرد و گامی در کاهش فاصله استفاده کافی از حضور بانوان شاعر در جامعه ادبی کشورمان تا رسیدن به قله مطلوب برداشت.
به عنوان کلام پایانی لظفا ما را از یکی از غزلهای خود که در ضیافت شعر با حضور رهبر انقلاب قرائت کردهاید، مستفیض کنید.
این غزل به جانبازان صبور شیمیایی تقدیم شده:
به شعر گفتهام این دفعه درد را بکشد
هنوز صحنه تو در نبرد را بکشد
تو را شبیه غزل، یا نه...! از غزل بهتر
کسی که زخم در او غنچه کرد را بکشد
تو را که گرمترین خاطرات دیروزی
تمام دلخوشی فصل سرد را بکشد
تو را شهید غزلهای عشق کرده و بعد
به نام شعله فقط رنگ زرد را بکشد
خطوط چهره یک آشنای زخم و سکوت
به شعر گفتهام این دفعه «مرد» را بکشد
نظر شما