مساله ساخت کتابخانه مرکزی بوشهر در حالی بعد از 12 سال همچنان با بحث تامین اعتبار بیپاسخ مانده مسئولان استانی تاکید دارند، تنها با 3 درصد از سود 12 میلیارد دلاری صنایع سنگین پارس جنوبی بسیاری از مسائل مردم بوشهر ازجمله در حوزه فرهنگی حل میشود.
بهطور طبیعی، زیبنده استان ثروتمندی مثل بوشهر با صنایع عظیم نفتی و گازی نیست که از داشتن کتابخانه مرکزی بیبهره و تنها دارای یک کتابخانه استاندارد ـ کتابخانه عمومی خلیج فارس ـ باشد. بهطور مسلم کمبود زیرساختهای کتابخوانی در بوشهر تاکنون پیامدهای نامطلوب و جبرانناپذیری برای آن به همراه داشته که ازجمله آن میتوان به کمفروغ بودن کتاب در میان مردم و قرار گرفتن این استان در آخرین رتبه سرانه مطالعه ایران اشاره کرد.
هرچند برخی جامعهشناسان بر این باورند که کمبود زیرساختهای کتابخوانی در قرار گرفتن بوشهر قعر جدول سرانه مطالعه ایران چندان تاثیری ندارد؛ چراکه کتاب انتخاب خانوادههای بوشهری نیست! اما در این میان باید گفت، اگر زمینههای توسعه کتابخوانی ازجمله احداث کتابخانه مرکزی، وجود داشته باشد، علاوهبر شکلگیری جریان امانتدهی کتاب، برگزاری برنامههای جنبی مانند نشستهای کتابخوانی و حمایتهای متنوع از دانشجویان و پژوهشگران میتوان امیدوار بود جامعه کتابخوانی را تقویت کرد.
بهطور طبیعی امروزه بیش از هر زمان دیگری خلأ کتابخانه مرکزی در بوشهر احساس میشود؛ البته در چند سال اخیر، اداره کل کتابخانههای عمومی استان، بارها و بارها پیگیر رفع این نیاز ضروری جامعه کتابخوان بوشهری شده است؛ اما در دولتهای قبل اهتمامی برای تحقق این مطالبه صورت نگرفت تا اینکه با آغاز به کار دولت سیزدهم این مطالبه بوشهریها با موافقت احمد محمدیزاده، استاندار بوشهر همراه شد.
استاندار بوشهر اسفندماه 1400 در شورای فرهنگی عمومی استان که با حضور آیتالله صفایی بوشهری، نماینده ولیفقیه در استان و امام جمعه بوشهر، حجتالاسلام سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، امیرحسین آزادیوفا، مشاور دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور، محمد احمدوند، مدیرکل منابع انسانی و امور پشتیبانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور و سایر اعضای این شورا در استانداری بوشهر برگزار شد، ساخت کتابخانه مرکزی در بوشهر را لازم و ضروری دانست و گفت: ساخت کتابخانه مرکزی در این استان را با مشارکت نهاد کتابخانههای عمومی کشور دنبال خواهیم کرد.
پس از این گفته، انتظار میرفت که با آغاز سال جدید، کلنگ این کتابخانه در بوشهر زده شود؛ چون پیش از این، زمینی به مساحت ۱۲ هزار متر مربع برای احداث کتابخانه مرکزی از سوی ادارهکل مسکن و شهرسازی استان تخصیص یافته بود که ساخت آن بهعلت تحقق نیافتن اعتبار لازم عملی نشده است.
استاندار درباره زمان آغاز ساخت کتابخانه مرکزی بوشهر به خبرنگار ایبنا در نشست خبری اول اردیبهشتماه سال جاری، گفت: 50 درصد هزینه ساخت همچنین زمین کتابخانه را تامین میکنیم؛ 50 درصد بقیه را باید نهاد کتابخانههای عمومی کشور متقبل شود، هر زمان آنها تامین اعتبار کردند، بقیه اعتبار را تامین و کار را شروع میکنیم.
این گفته محمدیزاده با توجه به توافق استانداری بوشهر و نهاد کتابخانههای عمومی کشور اعلاه شده.
وی همچنین ادامه داد: البته بوشهر در حال حاضر یک کتابخانه استاندارد دارد اما برای توسعه زیرساختهای توسعه کتابخوانی در استان، وجود کتابخانه مرکزی نیز ضروری است.
محمدیزاده درحالی بر تخصیص 50 درصد اعتبار از سوی نهاد کتابخانههای عمومی کشور برای مشارکت درساخت کتابخانه مرکزی بوشهر تاکید دارد که پاییزسال گذشته در نشست شورای اداری استان بوشهر اعلام کرد: «برآورد اولیه سود سالانه مجتمعهای پتروشیمی 2 میلیارد دلار است که اگر 3 درصد این درآمد به استان بوشهر اختصاص یابد بسیاری از مشکلات استان برطرف میشود.»
بنابراین حتی به نظر میرسد، با توجه به درآمدهای کلان صنایع پتروشیمی در منطقه پارس جنوبی به دست میآید، نیازی به سهم 50 درصدی استانداری نیز احساس نمیشود.
حیدر راهب، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر درباره کارکرد کتابخانه مرکزی به خبرنگار ایبنا در بوشهر گفت: کتابخانه مرکزی بوشهر مجموعهای اجتماعی- فرهنگی، برنامهریز و درآمدمحور خواهد بود که در گسترهای وسیع با بهرهگیری از فناوریهای نوین ضمن گزینش و جمعآوری منابع اطلاعاتی اعم از کتاب و نشریات چاپی و الکترونیکی، منابع دیداری و شنیداری، پایگاههای اطلاعات علمی، پایاننامهها، منابع مناسبسازیشده برای گروههای مختلف ازجمله گروههای توانیاب و سازماندهی، مدیریت و دسترسپذیرکردن آنها با سرعت، سهولت و دقت نسبت به طراحی و اجرای برنامهها متنوع فرهنگی، اجتماعی و آموزشی بهمنظور ایجاد فرصت مناسب و عادلانه توزیع دانش و امکانات آموزشی، فرهنگی برای آحاد جامعه اقدام میکند.
به گفته وی درحال حاضر ۶۶ کتابخانه نهادی و 10 کتابخانه مشارکتی در بوشهر فعال هستند. بیشتر کتابخانههای عمومی مرکز استان از سوی خیّرین احداث، اهدا و تجهیز شدهاند؛ البته در سالهای اخیر تنها یک کتابخانه از محل اعتبارات دولتی در شهرستان بوشهر احداث شده است که جای تقدیر و تشکر دارد.
وی درباره وضعیت کتابخانههای عمومی استان بوشهر بیان کرد: ساختمانها و فضاهای کتابخانهای و مطالعاتی استان بسیار فرسوده است و از نظر تعداد منابع در شرایط مناسبی قرار نداریم. افزایش تعداد منابع و سهولت دسترسی به کتابهای جدید، مستلزم وجود مخازن قابل قبول کتاب است. کتابداران ناگزیر هستند برای جاگذاری منابع جدید، کتابهای قدیمی را از مخازن خارج کنند و این چرخه نامبارک، همواره به لحاظ تنوع و تعداد منابع کتابی، شرایط ایستایی را برای مسئولان ایجاد میکند؛ بنابراین احداث کتابخانه مرکزی استان جزو نیازهای ضروری جامعه فرهنگی استان است.
راهب افزود: در سالهای گذشته در حوزه احداث فضاهای فرهنگی اینچنینی توفیق چندانی حاصل نشده است و متأسفانه کمبود کتابخانه و بهدنبال آن کمبود منابع، گاهی موجب شده دانشجویان و پژوهشگران نیازهای مطالعاتی خود را از طریق استانهای همجوار تامین کنند. از سوی دیگر، معتقدیم توسعه فضای نشاط و امیدافزایی در بین آحاد جامعه بهویژه جوانان نیازمند ساختارهای فرهنگی بهروز و در خور است؛ بنابراین با توجه به کمبود فضای فرهنگی و فقدان در این عرصه نیازمند توسعه فضای کتابخانهای هستیم. از اینرو، هم خودمان تمام ظرفیتهای بالقوه را در این خصوص به کار میگیریم و هم از مسئولان ارشد استان خواستار حمایت و پیگیری مجدانه برای احداث کتابخانه مرکزی بوشهر هستیم.
راهب در پاسخ به اینکه چرا استان بوشهر تاکنون موفق نشده است که دارای کتابخانه مرکزی شود، گفت: طرح ساخت کتابخانههای مرکزی در سطح کشور جزو طرحهای کلان است که اعتبارات ویژهای را میطلبد. و با وجود اینکه در انتهای دهه 80، احداث کتابخانه مرکزی از مصوبات سفر رئیسجمهور وقت به استان بوشهر بوده، حتی زمین مورد نظر نیز برای احداث تعلق گرفته بود، بهعلت اختصاص نیافتن اعتبار لازم، این امر تا این لحظه محقق نشده است؛ این در حالی است که مطابق بندک ماده ۱۰۴ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور تاکید و دولت مکلف شده است در تمامی استانها برای احداث کتابخانه مرکزی و سایر مراکز فرهنگی اقدام کند؛ همچنین ماده ۱۲ قانون تاسیس نهاد کتابخانههای عمومی کشور و تبصرههای ذیل آن هم موضوع تخصیص زمین را بهمنظور احداث کتابخانههای عمومی تکلیف کرده است.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر یادآور شد: در حال حاضر نیز بسیاری از استانها و همه استانهای همجوار ما از کتابخانه مرکزی بهرهمند هستند؛ اما مردم استان بوشهر تاکنون از این موهبت بیبهره بودهاند. امیدواریم در دولت مردمی آیتالله رئیسی با همراهی استاندار جهادی و انقلابی استان در آیندهای نزدیک شاهد تحقق این مهم در استان بوشهر باشیم.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه تاسیس و احداث این کتابخانه چقدر به توسعه سرانه فضای کتابخانهای و مطالعاتی استان میافزاید، توضیح داد: مطابق سند چشمانداز 1404 نهاد کتابخانههای عمومی، باید به ازای هر 100 نفر 8 متر مربع فضای کتابخانهای وجود داشته باشد و این رقم در استان بوشهر با توجه به جمعیت موجود، تقریبا باید 93 هزار متر مربع باشد که در حال حاضر 30 درصد این فضا؛ یعنی حدود 28 هزار و 500 متر مربع محقق شده که با احداث کتابخانه مرکزی در 7 هزار متر مربع زیربنا، 11 درصد فضای کتابخانهای استان رشد خواهد کرد. اسناد بالادستی سرانه کتابخانه در استان بوشهر به ازای صدهزار نفر جمعیت 6 باب است که الان در استان ما، 11 درصد تا تحقق هدف مطلوب سرانه وجود دارد. بیشک احداث کتابخانه مرکزی بوشهر، گامی مهم در ارتقاء فضای مطالعاتی و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی در استان خواهد بود.
راهب، درباره محل تامین اعتبار ساخت این کتابخانه یادآور شد: اعتبار ساخت کتابخانه مرکزی از محل اعتبارات تملک دارایی، اعتبارات ملی و خیرین کتابخانهساز تامین میشود.
نظر شما