به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، تاریخ دفاع مقدس ایران مملو از فداکاری‌ها و جان نثاری‌های نیروهای مختلف مردمی، سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده است. بعضی از این اقدامات در قالب عملیاتهای بزرگ و ماندگار انجام شده‌اند و درباره آنها منابع و کتاب‌های گوناگونی در دسترس است. اما در مقابل عملیاتهای با دامنه کوچک‌تر هم بوده‌اند که امروز کمتر نامی از آنها به گوش می‌رسد.
بعضی از چنین عملیات‌هایی را می‌توان تکه‌هایی از پازل بزرگتر فرض کرد که مجموعه آنها در یک بازه زمانی به دستاوردهای چشم‌گیر در بعد تهاجمی و دفاعی تبدیل شده‌اند.
عملیات فتح 7 که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بعضی نیروها و احزاب خارجی در مناطق کرد نشین عراق انجام شد را می‌توان یکی از آن عملیات‌ها دانست که نامش کمتر به زبان می‌آید. عملیاتی که در هفتم تیر سال 1366 اجرایی شد. در کتاب کارنامه توصسفی عملیات رزمندگان اسلامی در طول هشت سال دفاع مقدس به قلم علی سمیعی درباره این عملیات آمده است که توسط قرارگاه رمضان در منطقه حلبچه با هدف انهدام تاسیسات نظامی و اقتصادی عراق انجام شد. این عملیات به دنبال عملیات نفوذی فتح 6 در عمق خاک عراق در منطقه عمومی اربیل اجرایی شد و به عبارتی در زمره عملیاتهای برون مرزی رزمندگان ایرانی محسوب می‌شود.
بعضی از چنین عملیات‌هایی را می‌توان تکه‌هایی از پازل بزرگتر فرض کرد که مجموعه آنها در یک بازه زمانی به دستاوردهای چشم‌گیر در بعد تهاجمی و دفاعی تبدیل شده‌اند.
عملیات فتح 7 که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بعضی نیروها و احزاب خارجی در مناطق کرد نشین عراق انجام شد را می‌توان یکی از آن عملیات‌ها دانست که نامش کمتر به زبان می‌آید. عملیاتی که در هفتم تیر سال 1366 اجرایی شد. در کتاب کارنامه توصسفی عملیات رزمندگان اسلامی در طول هشت سال دفاع مقدس به قلم علی سمیعی درباره این عملیات آمده است که توسط قرارگاه رمضان در منطقه حلبچه با هدف انهدام تاسیسات نظامی و اقتصادی عراق انجام شد. این عملیات به دنبال عملیات نفوذی فتح 6 در عمق خاک عراق در منطقه عمومی اربیل اجرایی شد و به عبارتی در زمره عملیاتهای برون مرزی رزمندگان ایرانی محسوب می‌شود.
عملیات فتح 7 در واکنش به 2 اقدام صدام
در کتاب روز شمار جنگ ایران و عراق (جلد 49) درباره عملیات فتح 7 آمده است که در پاسخ به تحرکات عراق در خلیج فارس و بمباران مناطق کرد نشین انجام شد و طی آن نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان متشکل از تیپ 75 ظفر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروهای کمیته انقلاب اسلامی، حزب دموکرات کردستان عراق و نیروهای مبارز کرد عراقی شرکت داشتند.
در صفحه 363 این کتاب محل عملیات «ریشن» در عراق ذکر شده است و نیروهای تحت فرماندهی قرارگاه رمضان «نیروهای پارتی» نامیده شده‌اند و درباره این عملیات آمده است: « بر اساس گزارش رسیده، نیروهای پارتی ( حزب دمکرات کردستان عراق - بارزانی ها) با حمله به مقر گردان ریشن، موفق به تصرف چندساعته مقر گردان و سپس انهدام مقر و به اسارت درآوردن 15 تن از نیروهای بعثی و غنیمت گرفتن مقادیر زیادی مهمات و سلاح شدند.» https://defamoghaddas.ir/battle/58/
تصرف 5 ساعته حلبچه در فتح 7
در همین کتاب آمده است با اجرایی شدن عملیات شهر حلبچه نیز به مدت پنج ساعت در تصرف نیروها قرار گرفت که طی آن به برخی از مراکز دولتی و امنیتی و پادگان زمقی این شهر خساراتی وارد شد. همچنین ساختمان مرکزی پارازیت عراق در حلبچه به میزان 50 درصد تخریب شد و مرکز برق چناقچیان به کلی از بین رفت. نیروها 50 درصد از پادگان دفاع الوطنی بین شهر سیدصادق و عربت را تخریب و انبارهای مهمات و پادگان کانی پانکه در شرق شهر عربت را نیز منهدم کردند.
در مورد چگونگی موفقیت این عملیات در کتاب کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس بر این نکته تاکید شده که چون عملیات در محورهای مختلف انجام شد، قدرت عکس العمل از نیروهای عراقی سلب شد و نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان توانستند شهر سیدصادق را به مدت چهار ساعت به تصرف درآورند و برخی از مراکز دولتی از جمله سازمان امنیت، مخابرات، گمرک و تعدادی از پایگاه‌های نظامی شهر را منهدم کنند.
در کتاب روز شمار جنگ ایران و عراق (جلد 49) درباره عملیات فتح 7 آمده است که در پاسخ به تحرکات عراق در خلیج فارس و بمباران مناطق کرد نشین انجام شد و طی آن نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان متشکل از تیپ 75 ظفر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروهای کمیته انقلاب اسلامی، حزب دموکرات کردستان عراق و نیروهای مبارز کرد عراقی شرکت داشتند.
در صفحه 363 این کتاب محل عملیات «ریشن» در عراق ذکر شده است و نیروهای تحت فرماندهی قرارگاه رمضان «نیروهای پارتی» نامیده شده‌اند و درباره این عملیات آمده است: « بر اساس گزارش رسیده، نیروهای پارتی ( حزب دمکرات کردستان عراق - بارزانی ها) با حمله به مقر گردان ریشن، موفق به تصرف چندساعته مقر گردان و سپس انهدام مقر و به اسارت درآوردن 15 تن از نیروهای بعثی و غنیمت گرفتن مقادیر زیادی مهمات و سلاح شدند.» https://defamoghaddas.ir/battle/58/
تصرف 5 ساعته حلبچه در فتح 7
در همین کتاب آمده است با اجرایی شدن عملیات شهر حلبچه نیز به مدت پنج ساعت در تصرف نیروها قرار گرفت که طی آن به برخی از مراکز دولتی و امنیتی و پادگان زمقی این شهر خساراتی وارد شد. همچنین ساختمان مرکزی پارازیت عراق در حلبچه به میزان 50 درصد تخریب شد و مرکز برق چناقچیان به کلی از بین رفت. نیروها 50 درصد از پادگان دفاع الوطنی بین شهر سیدصادق و عربت را تخریب و انبارهای مهمات و پادگان کانی پانکه در شرق شهر عربت را نیز منهدم کردند.
در مورد چگونگی موفقیت این عملیات در کتاب کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس بر این نکته تاکید شده که چون عملیات در محورهای مختلف انجام شد، قدرت عکس العمل از نیروهای عراقی سلب شد و نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان توانستند شهر سیدصادق را به مدت چهار ساعت به تصرف درآورند و برخی از مراکز دولتی از جمله سازمان امنیت، مخابرات، گمرک و تعدادی از پایگاه‌های نظامی شهر را منهدم کنند.
خساراتی که عراق بعد از فتح 7 دید
در بخش دیگری از کتاب آمده است نیروها هنگام ترک شهر، مرکز دخانیات حلبچه را به آتش کشیدند که بیش از دو میلیون دینار به عراق خسارت وارد کرد. نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان، نیروهای عراقی را که قصد نفوذ به شهر حلبچه داشتند، در ورودی شهر متلاشی کردند.
براساس اطلاعات دانشنامه الکترونیکی دفاع مقدس که از کتاب روزشمار جنگ ایران و عراق گردآوردی شده در این عملیات به مقر تاکتیکی پادگان آموزش لشکر 27 ارتش عراق و مقر این لشکر در شرق سلیمانیه و مرکز لجستیک و آمادگاه این یگان در جنوب عربت آسیب‌هایی وارد شد. مرکز گردان توپخانه دولیست در شرق سلیمانیه که مأمور اجرای آتش روی شهر مریوان بود نیز منهدم شد. تصرف مقر گردان پیاده کوهستانی در شرق شهر سیدصادق از دیگر نتایج این عملیات بود. http://wikidefa.ir/?id=qitisb2n
در همین دانشنامه می‌خوانیم: «در این عملیات بیش از 1500 تن از نیروهای عراقی کشته یا زخمی و 45 تن اسیر شدند. همچنین شصت دستگاه انواع خودرو، سی دستگاه تانک، شش قبضه توپ صحرایی، چهار قبضه توپ ضدهوایی و مقادیری انواع سلاح و مهمات در این حمله منهدم شد.»
در بخش دیگری از کتاب آمده است نیروها هنگام ترک شهر، مرکز دخانیات حلبچه را به آتش کشیدند که بیش از دو میلیون دینار به عراق خسارت وارد کرد. نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان، نیروهای عراقی را که قصد نفوذ به شهر حلبچه داشتند، در ورودی شهر متلاشی کردند.
براساس اطلاعات دانشنامه الکترونیکی دفاع مقدس که از کتاب روزشمار جنگ ایران و عراق گردآوردی شده در این عملیات به مقر تاکتیکی پادگان آموزش لشکر 27 ارتش عراق و مقر این لشکر در شرق سلیمانیه و مرکز لجستیک و آمادگاه این یگان در جنوب عربت آسیب‌هایی وارد شد. مرکز گردان توپخانه دولیست در شرق سلیمانیه که مأمور اجرای آتش روی شهر مریوان بود نیز منهدم شد. تصرف مقر گردان پیاده کوهستانی در شرق شهر سیدصادق از دیگر نتایج این عملیات بود. http://wikidefa.ir/?id=qitisb2n
در همین دانشنامه می‌خوانیم: «در این عملیات بیش از 1500 تن از نیروهای عراقی کشته یا زخمی و 45 تن اسیر شدند. همچنین شصت دستگاه انواع خودرو، سی دستگاه تانک، شش قبضه توپ صحرایی، چهار قبضه توپ ضدهوایی و مقادیری انواع سلاح و مهمات در این حمله منهدم شد.»
عملیات ایذایی ظفر 3 توسط ارتش
علاوه بر عملیات فتح 7 که در روز هفتم تیر سال 1366 انجام شد، نگاهی به تقویم تاریخ دوران دفاع مقدس نشان می‌دهد در چنین روزی عملیات دیگری با عنوان «عملیات ایذایی ظفر 3» ثبت شده است که از جانب رزمندگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران سال 1364 اجرایی شد.
درباره این عملیات محدود حتی به اندازه عملیات فتح 7 هم منابع و اسناد در دسترس وجود ندارد. با این حال براساس یک گزارش در سایت همشهری آنلاین می‌دانیم نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ساعت ۱ بامداد روز هفتم تیر ماه سال ۱۳۶۴ به منظور ضربه زدن به بخشی از نیروهای دشمن در جبهه شمالی جنگ تحمیلی، عملیات محدود و ضربتی «ظفر3» را در مناطق عملیاتی شمال غرب کشور اجرای کردند.
در عملیات ظفر3، رزمندگان دلاور لشکر64 پیاده ارومیه در ادامه عملیاتهای محدود، با ایجاد معبر در موانع دشمن که از مین های مختلف و شبکه های سیم خاردار آرایش یافته بود، عبور کردند و از سد این موانع گذشتند و به بیش از 15 پایگاه دشمن در منطقه عمومی واراس و آنه یورش در مناطق عملیاتی جبهه حاج عمران در شمال‌غرب آسیب رساندند و بخشی را منهدم ساخته و به نیروهای عراقی تلفات و ضایعات شدیدی را وارد کردند.
آسیب‌هایی که دشمن از ظفر 3 دید
در عملیات پیروزمندانه ظفر 3، تعداد 15 پایگاه دشمن در منطقه آسیب دید و 2 پایگاه نیروهای عراقی به طور کامل منهدم شد، بیش از 200 نفر از نیروهای متجاوز بعثی کشته و زخمی شدند، انهدام دو قبضه دوشکا، یک قبضه خمپاره انداز و دو انبار مهمات و 13 پایگاه به میزان 70 درصد از جمله ضایعات دشمن بود و همچنین تعداد ۲۰ دستگاه خودرو، 12 انبار مهمات ، یک قبضه خمپاره‌انداز، مقادیری زیاد تجهیزات نظامی، تعدادی مین و مقادیری مهمات به غنیمت رزمندگان اسلام و یگانهای ارتش جمهوری اسلامی ایران درآمد.
علاوه بر عملیات فتح 7 که در روز هفتم تیر سال 1366 انجام شد، نگاهی به تقویم تاریخ دوران دفاع مقدس نشان می‌دهد در چنین روزی عملیات دیگری با عنوان «عملیات ایذایی ظفر 3» ثبت شده است که از جانب رزمندگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران سال 1364 اجرایی شد.
درباره این عملیات محدود حتی به اندازه عملیات فتح 7 هم منابع و اسناد در دسترس وجود ندارد. با این حال براساس یک گزارش در سایت همشهری آنلاین می‌دانیم نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ساعت ۱ بامداد روز هفتم تیر ماه سال ۱۳۶۴ به منظور ضربه زدن به بخشی از نیروهای دشمن در جبهه شمالی جنگ تحمیلی، عملیات محدود و ضربتی «ظفر3» را در مناطق عملیاتی شمال غرب کشور اجرای کردند.
در عملیات ظفر3، رزمندگان دلاور لشکر64 پیاده ارومیه در ادامه عملیاتهای محدود، با ایجاد معبر در موانع دشمن که از مین های مختلف و شبکه های سیم خاردار آرایش یافته بود، عبور کردند و از سد این موانع گذشتند و به بیش از 15 پایگاه دشمن در منطقه عمومی واراس و آنه یورش در مناطق عملیاتی جبهه حاج عمران در شمال‌غرب آسیب رساندند و بخشی را منهدم ساخته و به نیروهای عراقی تلفات و ضایعات شدیدی را وارد کردند.
آسیب‌هایی که دشمن از ظفر 3 دید
در عملیات پیروزمندانه ظفر 3، تعداد 15 پایگاه دشمن در منطقه آسیب دید و 2 پایگاه نیروهای عراقی به طور کامل منهدم شد، بیش از 200 نفر از نیروهای متجاوز بعثی کشته و زخمی شدند، انهدام دو قبضه دوشکا، یک قبضه خمپاره انداز و دو انبار مهمات و 13 پایگاه به میزان 70 درصد از جمله ضایعات دشمن بود و همچنین تعداد ۲۰ دستگاه خودرو، 12 انبار مهمات ، یک قبضه خمپاره‌انداز، مقادیری زیاد تجهیزات نظامی، تعدادی مین و مقادیری مهمات به غنیمت رزمندگان اسلام و یگانهای ارتش جمهوری اسلامی ایران درآمد.
لازم به تذکر است در بعضی از منابع همچون اطلس راهنما- 7 (کتاب کرمانشاه) اجرای این عملیات به تاریخ 28 خرداد سال 1364 منتسب می‌شود و مناطق عملیاتی را قصر شیرین، سر پل ذهاب و گیلان غرب مطرح می‌کنند. بر این اساس عملیات در منطقه باباهادی (قصر شیرین-سرپل ذهاب-گیلانغرب) توسط ارتش اجرا گردید. در این عملیات یک گروهان تقویت شده از تیپ4 لشکر 81 زرهی پس از نفوذ به عمق مواضع دشمن، با انهدام دو پل و دو انبار مهمات و... خسارت های قابل توجه به دشمن وارد کرد.
نظر شما