به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) واژه برنامه‌ریزی از جمله مفاهیمی است که در زندگی روزانه و در عرصه‌های شخصی و عمومی بسیار با آن مواجه شده و آن را به کار می‌گیریم. اما برنامه‌ریزی فرآینده ساده‌ای نیست و ردپای بخش بزرگی از چالش‌های خرد و کلان را می‌توان در برنامه‌ریزی و چند و چون آن جست. بسیاری از نظریه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی اخلاقی نظر به شکلی از برنامه‌ریزی داشته‌اند. اما خود این مفهوم به چه معناست و وقتی به نظریه برنامه‌ریزی می‌اندیشیم با چه امکان‌ها و محدودیت‌هایی مواجه هستیم؟
کتاب «دیالیکتیک آینده‌ها؛ سویه‌های نو برای نظریه برنامه‌ریزی» مجموعه‌ای از مقالات با ویراستاری فیلیپ آلمندینگر و مارک تئودور-جونز است که با نگاهی کاووشگرانه به سراغ نظریه‌های گوناگون در حوزه برنامه‌ریزی رفته است. گفتنی است این کتاب با عناوین «آینده برنامه‌ریزی: چشم‌اندازهای نو در نظریه برنامه‌ریزی» و «دیالکتیک آینده‌ها: چشم‌اندازهای نو برای برنامه‌ریزی شهری» توسط ناشران مختلف در سال‌های متفاوت منتشر شده اما این اثر با ویراست جدید و همراه با پنج مقاله افزوده منتشر شده است.
اما مقصود از برنامه‌ریزی در این کتاب چیست؟ در ابتدای یادداشت مترجم بر این اثر می‌خوانیم: «برنامه‌ریزی پراکسیسی است که جامعه‌ای متفاوت از جامعه موجود(نظام سرکوب، فقر و تحقیر انسان، نابرابری جنسیتی، نارواداری نژادی، زبانی و مذهبی و ..) جامعه‌ای در راه را برمی‌نهد، رسپوبلیکایی گیتیانه، جامعه‌ای دموکرات برای خلق انسان‌هایی که طبع‌شان و میل‌شان به آزادی است، جامعه‌ای که قدرت در آن دموکراتیزه است و همگان حقی دارند، حق زندگی آزاد در شهری که خود برنهاده‌اند...»
همانطور که اشاره شد با توجه به رویدادهای تاریخی و سیاسی معاصر نظریه برنامه‌ریزی را باید هم اکنون با چالش‌های زیادی مواجه دید. این کتاب ضمن توجه به این چالش‌ها که از جمله آن می‌توان به سیطره نظام سرمایه‌داری اشاره کرد، برنامه‌ریزی همیارانه عامدانه را در کانون توجه بحث خود قرار داده است و به بررسی وضعیت جاری این شکل از نظریه برنامه‌ریزی می‌پردازد.
کتاب از سه بخش اصلی تشکیل شده است: بخش نخست با عنوان چشم‌اندازها و اندیشه‌های برنامه‌ریزی خواننده را با اندیشه‌های برنامه‌ریزی و مباحث جاری درباره برنامه‌ریزی همیارانه آشنا می‌کند و این مباحث را به شکل مشخص در برابر چشم‌انداز بدیل فوکویی از برنامه‌ریزی قرار می‌دهد. برنامه‌ریزی همیارانه: از مبانی نظری به اشکال عملی و برنامه‌ریزی و فوکو: در جست و جوی جنبه تاریک نظریه برنامه‌ریزی دو مقاله این فصل هستند.
بخش دوم کتاب با عنوان تلاقی‌گاه و پراکسیس برنامه‌ریزی در ادامه بخش پیشین با بررسی موضوعات پرکتیس حرفه‌ای در چارچوب بحث نظری که در بخش یک مطرح شد بر پراکسیس برنامه‌ریزی و تلاقی‌گاه‌ها متمرکز می‌شود؛ در این بخش مفاهیمی چون چارچوب‌بندی، اتیکز، ارزشها و جنسیت در تصمیم‌سازی برنامه‌ریزی مورد توجه قرار می‌گیرند.
بخش سوم و پایانی کتاب با عنوان جریان‌ها و جنبش‌های برنامه‌ریزی به بحث پیرامون روندها و جنبش‌های برنامه‌ریزی با بررسی برخی چشم‌اندازهای بدیل و از برنامه‌ریزی و نظریه برنامه‌ریزی از جمله عمل‌گرایی، پسامدرنیسم و نئولیبرالیسم می‌پردازد.
علاوه بر فصول اصلی کتاب، ویراست سوم کتاب همراه با پنج مقاله افزوده در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است که عبارتند از برنامه‌ریزی همیارانه و جهانی ناهمیار، عقلانیت ارتباطی ساختارشکنانه، فهم کانتکست و تاثیرش بر فرآیندهای برنامه‌ریزی همیارانه، گفتمان فوکویی: قدرت و حقیقت در سیاست‌گذاری شهری و منطقهای و تبیین ایدئولوژی برنامه‌ریزی.
کتاب «دیالکتیک آینده‌ها؛ سویه‌های نو برای نظریه برنامه‌ریزی» به ویراستاری فیلیپ آلمندیگر و مارک تئودور جونز با ترجمه عارف اقوامی مقدم در 533 صفحه، شمارگان 100 نسخه و قیمت 160 هزار تومان توسط نشر گشتاسب و با همکاری نشر آشیان در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
سه‌شنبه ۸ شهریور ۱۴۰۱ - ۰۸:۵۱
نظر شما