مجید عسگری در ابتدا این نشست توضیحاتی درباره روند کار دبیرخانه هنر حماسی داد و گفت: حوزه هنری خراسان رضوی حدود چهار یا پنج سال پیش دبیرخانه هنر حماسی را راهاندازی کرد و این دبیرخانه بنا دارد با استفاده از مباحث هویت ایرانی و اسلامی در محتوای فعالیتهای هنری کشور تغییراتی را ایجاد کند تا هنرمندان به این سمت حرکت کنند. خراسان رضوی نیز از روزگاران گذشته پیشرو در ادبیات شیعه بود.
وی ادامه داد: مشهد به دلیل وجود مرقد امام رضا (ع) و آرامگاه ابوالقاسم فردوسی نماد ایرانی و حماسه ایرانی است که بر مبنای آن ادبیات حماسه شیعی هم شکل گرفته است. در کنار آن نیز مشهد، مهد حماسههای فرهنگی و انقلابی بوده است. دبیرخانه بنا دارد با استفاده از بستر معاصر و کهن، بیشتر معنای امید و آینده تمدنی ایران در میان هنرمندان ترویج کند.
رئیس حوزه هنری خراسان رضوی از محورهای اصلی این دبیرخانه گفت و افزود: در دبیرخانه هنر حماسی سه محور اصلی وجود دارد. محور اول: هنر حماسی و مفهوم این کلمه است که در همین راستا نشستهای زیادی در حوزه هنری مشهد و حوزههای دیگر ایجاد کردیم. با استفاده از استادان تولیدات پژوهشی صورت گرفت که رونمایی خواهند شد. محور دوم: محور تولیدات است. که کموبیش به آن ورود کردیم و به کارگاههای نقالی بهروز ورود پیدا کردیم. محور سوم که مهمترین و جدیترین محور است، حساسسازی و ترویج فعالیتهای ترویجی است.
وی ادامه داد: رویداد داستان حماسی تا به حال، دو دوره برگزار شده و مرحوم سعید تشکری دبیر علمی بودند که در اواسط دوره دوم محمدرضا شرفیخبوشان بعد از فوت او دبیر علمی این جایزه شدند. داستان حماسی هدف اصلیاش، تولید رمان با مضامین حماسی، امیدآفرینی و هویتی است.
عسگری درباره طرحهای برگزیده در دورههای قبلی گفت: دوره اول طرحها ارسال میشدند و طرحهای برگزیده در قالب رمان تولید میشدند. که در دوره اول از میان 200 طرح دریافت شده چهار طرح در قالب رمان چاپ شدند و اختتامیه دوره دوم که در ایام بزرگداشت فردوسی در سالجاری برگزار شد، ۲۵۰ اثر رسید که از این میان سه اثر رمان و چهار اثر در قالب داستان کوتاه برای چاپ انتخاب شدند که امید است تا آخر سال منتشر شوند.
جوایز نفرات اول تا سوم
رئیس حوزه هنری خراسان رضوی درباره جوایز این دوره افزود: در دوره جدید سعی کردیم تلفیقی از دو دوره باشد. موارد جایزهها جدیتر و بیشتر باشد. داستان کوتاه، پنج جایزه 10 میلیون تومانی و در بخش رماننویسی، جایزه نفر اول، تندیس و دیپلم افتخار و 100 میلیون تومان است. جایزه نفر دوم، لوح تقدیر و 50 میلیون تومان و نفر سوم، لوح تقدیر و 30 میلیون تومان است.
وی ادامه داد: یک بخش ویژهای هم برای نویسندگان نوقلم داریم که در این طرح، با فرستادن طرحهای پذیرفته شده به کارگاههای نگارش رمان ارسال خواهند شد تا تبدیل به یک اثر شوند. در دبیرخانه هنر حماسی با محوریت داستان حماسی تمرکز بر این است که به لحاظ محتوایی و سوژه، داستانهای غنی را که در جریان ادبیات نداریم ایجاد کنیم.
هویت ملت براساس حماسه شکل میگیرد
محمدرضا شرفیخبوشان در این نشست درباره اینکه وظیفه یک جایزه چیست، گفت: انتظار مردم از جوایز ادبی این است که بتواند مخاطبان را درگیر کند و اثرگذار باشد. اثرگذاری باید در سطح فرهنگ جامعه صورت بگیرد. یک جایزه میخواهد جریانسازی کند. اگر جایزه ملی داستان حماسی جریانسازی کند بسیار مفید خواهد بود.
دبیر علمی سومین جایزه داستان حماسی درباره هویت حماسه گفت: حماسه برآمده از تاریخ، فرهنگ، تمدن و کنشهای جمعی مردم است که در دورانهای مختلف رخ داده است. در تاریخ هر ملتی حماسه شکل میگیرد تا دستآوردهای ملت را حفظ کند. آن چیزی که ادبیات داستانی یک ملت را غنی میکند پردازش به همین کنشهای جمعی است. مطلع شدن از سرشت خویشتن مؤلفه مهم حماسه است.
وی افزود: حماسه برای حمایت از دستآوردهای ملت شکل میگیرد تا آگاهی بدهد که قدر آن را بدانند. هویت ملت براساس حماسه شکل میگیرد و برگرفته از نگاه به داشتهها است. حماسه مفهوم جمعی دارد. درست است که فرد و قهرمان مطرح میشود؛ اما این قهرمان پایگاهش مردم هستند. در حماسه فقط مرزهای جغرافیایی نیستند. کشور ایران فراتر از مرزهای جغرافیایی نفس میکشد. بلکه بینش و رفتار ما از ملت خاص و شریفی ساخته است.
شرفیخبوشان در ادامه گفت: جایزه ملی داستان حماسی یک جایزه جریانساز است. ضمن اینکه طراحیهایی صورت گرفته تا در ابعاد مختلف ورود پیدا کند و تولید اثر را مدنظر قرار داده است، نویسندگان جوان و کسانی که به دنبال فرصت هستند تحت نظر استادی رمان خود را بنویسند؛ جایزه داستان حماسی این شرایط را فراهم کرده است. به این معنا که در هر استانی یک نویسنده پیشکسوت جوانان را راهنمایی میکند.
وی درباره اهداف بعدی جایزه داستان حماسی گفت: جایزه داستان حماسی یک نگاهی به فرامرزها هم دارد. در دورههای بعدی از کشورهای دیگر هم دعوت میکنیم. هر بومی برای خودش حماسه خاصی دارد. به هر خطه نگاه کنید از قهرمانهای بسیاری چون رئیسعلی دلواری در جنوب و میرعماد که در مازندران در برابر مغولان در قرن هفتم و هشتم ایستادگی کرد اطلاعات اندکی داریم، به خصوص بسیاری از آفرینندگان حماسه که عموم مردم از آنها اطلاعی ندارند.
دبیر علمی سومین جایزه داستان حماسی ادامه داد: در حیطه حماسه دینی هم بسیار بسیار ایدهها و موضوعاتی داریم که از آنها غفلت شده است. ما میتوانیم بگوییم که خلاصه و چکیده جشنوارهها باعث شده است پس از سالها به نوعی از جایزهها برسیم که تحولگراست و تمامی ظرفیتها را دیده، به اثرگذاری خودش در فرهنگ نگاه میکند و هنر را ابزار اثرگذاری بر فرهنگ میداند.
در گذر زمان از اسطورهها فاصله میگیریم و قهرمانهای واقعی نزدیکتر میشویم
علی فروزانفر در پایان این نشست درباره قهرمانهای کشورمان گفت: هر فرهنگ و تمدن زمانی بر قامت خودش استوار شد که پایههای خود را روی ادبیات ایجاد کرد و نمیتوان هم از موضوع حماسه دور شد؛ چرا که ریشه تاریخی دارد. کشورمان از گذشته تا به امروز با قهرمانهای متعددی چون حاجقاسم، علی لندی، آرشام سرایداران و آرمان علیوردیها همراه بوده که در لحظات آخر هم راه را گم نکردند. از گذشته تا امروز هرچه که زمان میگذرد، از اسطورهها فاصله میگیرند و به قهرمانهای واقعی نزدیکتر میشوند.
در پایان این برنامه از پوستر سومین دوره جایزه داستان حماسی رونمایی شد.
نظر شما