به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) آراز بارسقیان، نویسنده و مترجم در نشست «جلال آل احمد و تشکل‌های نویسندگی» که در ششمین روز از نمایشگاه کتاب 1402 برگزار شد، ابتدا درتوضیح کتاب «نمایندگان امر نمایندگان کلام» خود و شرح ارتباط آن با جلال آل‌احمد و تشکل‌های نویسندگی بیان کرد: این کتاب به بررسی 12 سال از حیات کانون نویسندگان ایران می‌پردازد و از روز نخست که ایده تأسیس کانون نویسندگان به وجود ایجاد شد تا پایان سال 1357سخن می‌گوید.

وی افزود: یک بخش اضافه نیز با شرح سال 1358 است که سعی کردم آن را بنویسم. شیوه نگارش این کتاب نیز به صورت خطی است. به طوری که سعی نکردم روایت امروز را برای فردا یا روایت فردا را برای امروز تعریف کنم.  خطی بودن روایت کتاب به معنای کند بودن داستان نیست. به این دلیل خطی روایت کردم تا بتوانم تاریخ را به صورت دقیق روایت کنم. از سال 1345 تا 1358 بررسی شده که این سال به‌نوعی بخش پایانی کتاب است و شرح می‌دهد که کانون نویسندگان برای بار چندم از هم پاشید.
 
بارسقیان با اشاره به اینکه پژوهش و نگارش کتاب به صورت بیست و چهار ساعته طی 9 ماه انجام شده، گفت: فصل‌های مربوط به سال ۵۶ بسیار پیچیده و سخت است. جلال آل‌احمد در شکل‌گیری و فعالیت اصلی کانون نویسندگان ایران نقش کلیدی داشته است.

این نویسنده گفت: روایت‌های این کتاب مبتنی بر سه شکل از سند است، شکل اول که به آن اسناد دست اول می‌گوییم به شکل خاطرات افرادی است که مستقیم با مسئله و اتفاق کانون روبه‌رو بوده‌اند. شکل دوم سند، شامل اسنادی است که در سازمان ساواک موجود بوده زیرا از روز اول که این کانون‌ شکل می‌گیرد ساواک با اعضای این کانون درگیر بوده است. اعضای کانون پیش از اینکه کانون نویسندگان شکل بگیرد در ساواک پرونده داشتند.

بارسقیان در ادامه توضیح داد: جنس سوم اسناد متشکل از پژوهش‌ها و خاطرات دیگران است. عمده بررسی اصلی در این کتاب از جنس اسناد دست اول یعنی افرادی‌ است که مستقیماً دخیل بوده‌اند. درجه بعدی اهمیت نیز پژوهش‌ها و روایت‌های دیگران است، هرچند که پژوهش‌ها یا نظراتشان ارزش استنادی برای ما نداشته است.

وی تأکید کرد: جلال آل‌احمد در شکل‌گیری و فعالیت اصلی کانون نویسندگان ایران نقش کلیدی داشته اما برای من جای پرسش است که چرا امروز کانون نویسندگان عکس جلال آل‌‌احمد را کار نمی‌کند! جلالی که در این کتاب از وی روایت شده دو وجهه دارد که  جلالِ خاطرات منتشر نشده و جلال با تعریف ساواک را شامل می‌شود. االبته جلالی که در ساواک می‌بینیم یک دشمن است که باید مراقب رفتار با او باشند، اما جلال دیگر شخصیتی است که عصبانی و ناراحت است که دلش می‌خواهد کارهای بسیاری کند اما نمی‌تواند. در برخی موارد موفق و در برخی موارد موفق نمی‌شود و این کتاب روایت همین فضاست.

بارسقیان با بیان اینکه در این اثر اسنادی از جلال وجود دارد که هیچ کجا منتشر نشده، گفت: این کتاب یک اثر روایت تاریخی است و حتی سعی کردیم برای موارد ذکرشده، ارجاع نگذاریم و مدام نگوییم فلان مطلب از کجا آمده و مستند به کجاست؟

 این نویسنده در پاسخ به این سوال که جلال تشکل‌ها ادبیاتی‌تر است یا خود جلال به صورت تنها؟ متذکر شد: در اصل یکی از دلایلی که جلال از فضا خسته شد و یکی از اتفاقاتی که وی را به دردسر انداخت کانون نویسندگان بود زیرا ساواک مستقیما به کانون ورود می‌کرد و وقتی جلال در آنجا بوده هیچکس را به جز او مسئول نمی‌دانستند.

وی تأکید کرد: او مانند بسیاری از هم‌دوره‌ای‌های خود حاشیه‌ای نبوده است. حتی اگر برای مدتی خانه‌اش حاشیه شهر بود، علت اصلی آن ایجاد امکان برای فعالیت در مرکز شهر بوده است. جلال یک فرد تشکیلاتی و اجتماعی بوده و دلش می‌خواست که جامعه خود را تغییر دهد. فردی که این حجم از فعالیت را داشته که ساواک به دنبال تعقیب و گریز روزانه‌اش بوده به طور قطع نمی‌تواند فرد عزلت‌نشینی باشد.

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» از ۲۰ تا۳۰ اردیبهشت ماه در مصلای امام‌ خمینی(ره) و همزمان به‌ صورت مجازی در ketab.ir برگزار می‌شود.