کتاب «نقاشی های توکل اسماعیلی(مشاسماعیل)» نوشته زهرا شیخالحکمایی است. این کتاب که در قطع خشتی به چاپ رسیده، مجموعه نقاشیهای مشاسماعیل، هنرمند خودآموخته است.
کتاب در یک نگاه پنج الی دهدقیقهای قابل خوانش است. زهرا شیخالحکمایی که نوه مشاسماعیل است علت چاپ این کتاب را اینگونه مطرح می کند: «جامعه هنری، مشاسماعیل را با مجسمههایش میشناسد و تاکنون نمونهای از طراحی یا نقاشی از او ارائه نشده است.»
در وهله اول چیزی که به چشم میآید این است که کاش نویسنده زحمت تحقیق بیشتری به خودش میداد. لااقل عکس مجسمههای مشاسماعیل را جمعآوری میکرد و کنار نقاشیها کار میکرد. نه اینکه با دلیلی سادهانگارانه، پیشپاافتادهترین چیزی که داشته یعنی همان نقاشیهای یک پدربزرگ برای نوهاش را در کتابی با این کیفیت چاپ کند و به دست مخاطب دهد.
سؤال این است بار معنایی و برداشت هنریای که مخاطب از این کتاب دریافت میکند چقدر است؟
ای کاش حداقل انتشارات کتاب را در قطعی کوچکتر و با کیفیت پایینتری چاپ میکرد. سؤال بعدی این است که چه لزومی به چاپ چنین کتابی با این کیفیت بوده است؟ آیا نمیشد کتابی با کیفیتی متوسط و قطعی کوچکتر چاپ کرد؟ آیا اگر کتاب با کیفیتی پایینتر چاپ میشد لطمهای به اصل نقاشیها و انتقال مفهوم هنری آنها زده میشد؟ و اصولاً لزوم چاپ چنین کتابی چیست؟
امروز و با توجه به گرانی بیشازحد کاغذ، کتابهای هنری دیگری نیستند که مدتها در نوبت چاپ مانده باشند و بار هنری بیشتری داشته باشند؟ اولویت انتخاب برای چاپ چیست؟ چرا باید کتابی که میشود در قطعی کوچکتر چاپ شود و لطمهای به اصل اثر نزند با این اندازه و کیفیت چاپ شود؟
موضوع دیگر قیمت غیرقابل باور این کتاب است. این کتاب حدوداً ۱۰۰صفحهای با قیمت ۴میلیون ریال به بازار نشر آمده است.
اشتباه نشود؛ مخالفتی با چاپ این قبیل کتابها وجود ندارد. بلکه صحبت از عدم همخوانی کیفیت اثر با کیفیت چاپ و مدیریت تخصیص بودجه است.
وقتی نویسندگان بسیاری در انتظار چاپ کتابهایشان هستند که سالها برای نوشتن آنها تحقیق کردهاند، چرا باید کتابی با این بار معنایی و با این کیفیت چاپ شود؟
اگر تولید این اثر از بودجه دولتی باشد چه کسی جوابگو است؟ اگر از بودجه غیردولتی است میزان فروش این چنین کتابهایی چقدر است؟ و چه مقدار سرمایه خرجشده را باز میگرداند؟
شاید بتوان از کنار چاپ این کتاب مثل لباس پادشاه گذشت؛ نفهمیم چه چیزی چاپ شده و خودمان را به نفهمیدن بزنیم؛ اما خلاصهاش این است که جدیدترین کتاب فرهنگستان هنر عجیبترین کتاب هنری است که در این سالها در بازار کتاب دیدهایم.
نظر شما