به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم «در مسیر دانایی بر بال کتاب» با حضور رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش، حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، محمود مروج، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، علی رمضانی، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و جمعی از نویسندگان و مربیان کانون شنبه (۱۷ تیر‌ماه) در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
 
مسیر توسعه و پیشرفت ایران از خیابان آموزش و پرورش می‌گذرد

رضامراد صحرایی ضمن گرامیداشت سالروز درگذشت مهدی آذریزدی درباره نقش مدرسه در پیشرفت ایران گفت: مسیر توسعه و پیشرفت ایران از خیابان آموزش و پرورش می‌گذرد. هر دولت‌مندی که بخواهد ایران را عزیز، قوی و در صدر ببیند، باید آموزش و پرورش را در صدر بیاورد. آموزش و پرورش متشکل از عناصر و مؤلفه‌های مختلف است که مهم‌ترین آن، معلمان و مؤلفان و آثاری است که تولید می‌کنند.
 
وی درباره اولویت اول در مدرسه گفت: اولویت اول در آموزش و پرورش این است که اگر رفتار ذهنی و سیاستی به رفتار عملی و اجرایی و عملیاتی تبدیل ‌شود، ایران ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای فتح قله‌های علمی دارد. به عنوان یک معلم که سابقه ۳۲ سال فعالیت در حوزه فرهنگی را دارم، در گفت‌وگوهایی که داشتم به این نتیجه رسیدم که مهم‌ترین ساختار و سازمان پیشرفت کشور، مدرسه است. ما از مدرسه غفلت کردیم. فراموش کردیم که این معلمان و مدیران مدرسه هستند که آینده کشور را می‌سازند. هر کاری را که برای تبلور شدن، ارتقا و دستِ باز بودن آنها برای فعالیت‌های تربیتی انجام می‌دهیم، برای آینده انجام داده‌ایم.
 
صحرایی ادامه داد: بنابراین وقتی از آینده حرف می‌زنیم حتما باید مرکز ثقل گفت‌وگوی ما آموزش و پرورش و معلمانش باشد. معلم، روح آموزش و پرورش است. با داشتن معلم خوب هیچ محدودیتی مانع پیشرفت نیست؛ اما از طرف دیگر همه امکانات در صورت نداشتن معلم خوب، به هیچ پیشرفتی منتهی نمی‌شوند. مدرسه، کلیدواژه‌ای است که در مدتی که خدمت می‌کنم، مادام به آن تأکید دارم؛ یعنی همه ساختارها و سازمان‌های وزارت آموزش و پرورش باید حول مدرسه بازسازماندهی شوند. آموزش و پرورش دستگاه بزرگی است.

رابطه خوب دستگاه‌های تعلیم و تربیت با هم، باعث ایجاد رابطه بین مدرسه‌ها هم می‌شود

وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: هیچ کدام از دستگاه‌های کشور به اندازه آموزش و پرورش بزرگ نیست؛ چون موارد بزرگی دارد؛ اما یک اشکال بزرگ نیز در این ساختار وجود دارد و آن هم این است که مرکز ثقل آن یعنی مدرسه، کم‌رنگ شده است. تمام دستگاه‌های حول آموزش و پرورش باید خودشان را حول مدرسه بازتعریف کنند و برای تقویت مدرسه کوشش کنند.
 
صحرایی درباره تعداد مدارس در کل کشور صحبت کرد: در مجموع بیش از  ۱۱۵ هزار مدرسه داریم یعنی ۱۱۵ هزار نقطه؛ اگر این‌ها به هم وصل شوند، شبکه‌ای می‌سازند که پیشرفت، پیامد طبیعی این رابطه است. رابطه مدرسه‌ها با همدیگر وقتی اتفاق می‌افتد که اجزای دستگاه‌های تعلیم و تربیت با هم رابطه خوبی داشته باشند. رابطه تخصصی وزارت آموزش و پرورش یعنی ابتدایی و متوسطه و پرورش فرهنگی و در کنار سازمان‌های تخصصی وزارت آموزش و پرورش یعنی دانشگاه‌های تربیت معلم، سازمان نوسازی، سازمان مدارس غیردولتی، سازمان کودکان استثنایی و نهضت. آرامش ما وقتی است که با کتاب‌ها هستیم

وی ادامه داد: در کنار این ظرفیت عظیمی که در کنار کانون در دست ما است، اگر این‌ها خودشان به هم وصل شوند، مدرسه‌ها هم به هم وصل می‌شوند. شبکه‌شدن مدرسه‌ها مستلزم شبکه‌شدن ساختار ستادی ما است که فرآیند تعلیم و تربیت ایرانی را گسترش می‌دهد. اگر این فرآیند در سطح کلان شکل بگیرد، مدرسه‌ها را به هم وصل می‌کند. کانون یک بازیگر مستقل نیست؛ بلکه کانون بازیگری است در خدمت فرهنگ غنی و قوی مدرسه و در درون مدرسه.
 
وزیر آموزش و پرورش درباره نقش و تأثیر کتاب در زندگی انسان‌ها گفت: اینجا جمع کسانی است که با کتاب زندگی می‌کنند. آرامش ما وقتی است که با کتاب‌ها هستیم. من زمانی که کتاب می‌خوانم این حس را دارم که کتاب عصاره‌ای است از یک اندیشه که در دست من قرار گرفته است؛ لذا کتاب، جزئی از زیست‌بوم ماست؛ اما واقعیت اینجاست که امروز کتاب تبدیل شده به کالایی که در اختیار قشر خاصی است.
 
کتاب که در دست مردم باشد، به همان اندازه هم ذهن آنها، فرهیخته و بالنده می‌شود

صحرایی ادامه داد: هر زمانی‌که کتاب در دست همه مردم قرار بگیرد، به همان اندازه هم ذهن مردم، ذهن فرهیخته و بالنده می‌شود. وظیفه حاکمیت‌ها این است که نگذارند که کتاب صرفا در اختیار گروه یا قشر خاصی قرار بگیرد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، به نوعی استبداد به راه می‌افتد. یک زمانی، فرزندان وابسته به اقشار خاص، اجازه تحصیل داشتند؛ امروز اگر کتاب در دست همه قرار نگیرد، همین اتفاق برای ما هم می‌افتد. ما در جمهوری اسلامی ایران و در مقام دولت وظیفه داریم که کتاب را به دست همه برسانیم؛ خصوصا این سال‌ها که کتاب گران شده است.
 
وی درباره تفاوت کتاب کاغذی با نسخه الکترونیک آن گفت: واگرایی مردم نسبت‌به محیط بیرون زیاد شده است؛ در اینجاست که رسالت دولت برای ترویج کتاب و کتابخوانی بیشتر می‌شود. با وجود گسترش فضای مجازی، باز هم همه افرادی که کتابخوان هستند، اظهار دارند که کتاب جایگزینی ندارد. دانایی ناشی از کتاب را نمی‌توان از هیچ جایی کسب کرد. خواندن کتاب در فضای مجازی و به صورت الکترونیک باعث می‌شود تعاملی بین ما و متن و کتاب برقرار نشود. وقتی کتاب در اختیارمان است، آن را لمس می‌کنیم؛ ولی در حالت الکترونیک این تعامل برقرار نمی‌شود. دولت از گسترش دانایی و ترویج روشنایی حمایت می‌کند.


کانون باید روی تقویت هویت ملی و دینی دانش‌آموزان جداگانه برنامه‌ریزی کند

صحرایی درباره مأموریت‌های کانون بیان کرد: یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های کانون این است که علاوه بر اینکه خودش اثر تولید می‌کند و از این طریق الگوسازی می‌کند، اثرهای خوب دیگران را بگیرد و با استفاده از ظرفیت‌های عظیمی که دارد، آنها را به دست دیگران برساند. می‌دانید که رهبر معظم انقلاب به کانون نگاه ویژه دارند و همیشه مراقبت می‌کنند که کانون مسیر الگوسازی تربیتی را طی کند.
 
وی درباره اهدافی که کانون باید دنبال کند، گفت: کانون باید روی تقویت هویت ملی و دینی دانش‌آموزان جداگانه برنامه‌ریزی کند. جهان به سمتی می‌رود که افراد خودشان را خیلی متعلق به یک وطن نمی‌دانند. آن‌چیزی که تحت عنوان جهانی‌شدن است، بی‌هویت‌شدن است. اساسا در سفرنامه، هیچ کشوری به اندازه ایران تاریخ ندارد. انسان نمی‌تواند بدون هویت باشد و باید برای او هویت تعریف شود. نکته دوم، امید و ایمان است. هرجایی یا در هرکسی که امید وجود داشته باشد، غیرممکن‌ها، ممکن می‌شوند؛ امید به اینکه این کشور جایگاه بهتری دارد و باید بهتر شود. نکته بعدی رشد تفکر و تعقل است. کتاب هرجایی باشد باعث تفکر است.
 
کانون باید با کتاب و قصه نقطه‌های کم‌رنگ را پُر کند
 
وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: مقام معظم رهبری از کانون توقع دارند کارهای شاخصی تولید کند که دقیق، علمی، عمیق، ظریف، سریع، وسیع، همراه با شوق و عشق و علاقه، مسئولیت‌پذیرانه، انقلابی و همراه با همت و تلاش باشد و به نقاط سرزمینی توجه داشته باشد. کانون باید چنان حساسیتی به پیرامونش داشته باشد که هرجایی که احساس می‌کند، می‌خواهند کمرنگش کنند، سریع با کتاب و قصه آن نقطه را پُر کند.
 
صحرایی افزود: نکته بعدی جایگاه کانون در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است. این سند شش ساحت تربیتی دارد که در هر شش ساحت، کانون می‌تواند نقش‌آفرینی کند؛ بنابراین این جایگاه، جایگاه مهمی است که باید به آن توجه کرد. کانون امسال کاری را شروع کرد که تا به حال ندیده بودم و آن هم طرحی با عنوان «کانون مدرسه» بود. همان‌طور که قبلا هم گفتم، نیازی ضروری و فوری برای نظام تعلیم و تربیت وجود دارد؛ این است که تمام اجزای آن با هم کار کنند؛ یعنی نزدیک‌ترین همکار کانون، معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش است و در کنار آن دانشگاه تربیت معلم. این طرح با ۲۰ هزار مدرسه شروع شد.
 
کانون نخ تسبیح شود و تمام نویسندگان و ناشران را با امید، ایمان، هویت ملی و دینی به هم وصل کند  

وی در انتها عنوان کرد: آرزوی من این است که قصه‌گوهای کانون کاری کنند معلمان ما قصه بگویند؛ چرا که باید بچه‌های این سرزمین قصه داشته باشند. زمانی‌که بچه‌ها قصه داشته باشند، آینده و هویت پیدا می‌کنند. نکته‌ای که از کانون تقاضا دارم در آن ورود کند- البته مأموریت کانون نیست اما در حوزه توانایی کانون است- این است که سواد خواندن بچه‌ها را تقویت کند. ورود کانون در تولید کتاب‌هایی که سواد خواندن را افزایش می‌دهند، ضروری است. امیدوارم کانون نخ تسبیح شود و تمام نویسندگان و ناشران را با امید، ایمان، هویت ملی و دینی به هم وصل کند.
 

هدف اصلی کانون افزایش نرخ مطالعه در میان دانش‌آموزان، کودکان و نوجوانان است

حامد علامتی درباره فعالیت‌های کانون گفت: همه فعالیت‌های کانون یا از کتاب شروع می‌شود یا با کتاب است یا به کتاب ختم می‌شود. درواقع این نکته طلایی کانون است و بخشی از خروجی‌های کانون یا نویسنده هستند یا تصویرگر یا منتقد کتاب که همه این‌ها از فعالیت‌های کانون سرچشمه می‌گیرد.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به اینکه تا به امروز سه هزار عنوان کتاب در کانون تولید شده است، افزود: مجموع کتابخانه‌های کانون در قالب مراکز فرهنگی‌هنری به بیش از ۴۰‌ هکتار در ۳۱ استان به شکل ثابت رسیده است و به این مراکز، واحدهای سیار روستایی و عشایری را نیز باید اضافه کرد. البته این سه هزار جلد کتاب را باید به ۲۱ هزار عنوان کتاب کودک و نوجوان که پیش از این در سراسر کشور تولید شده بودند افزود.

وی ادامه داد: ما ۹ میلیون جلد کتاب در کتابخانه‌هایمان داریم و با این فرایند ارسال و اهدای کتاب، این عدد امروز به ۱۲ میلیون جلد کتاب خواهد رسید. درواقع ما تاکنون برای هر دو دانش‌آموز، یک کتاب داشتیم و امروز این عدد را به یک و سه‌دهم خواهیم رساند که موفقیتی برای ما محسوب می‌شود. هدف اصلی کانون افزایش نرخ مطالعه در میان دانش‌آموزان، کودکان و نوجوانان است؛ هیچ مجموعه‌ای همانند کانون نداریم که برای کودک و نوجوان به این شکل و با این قدمت کار کند.

برای افزایش نرخ مطالعه کودکان باید ابتدا مطالعه بین والدین افزایش یابد

علامتی درباره تأثیر مطالعه والدین بر کودکان و نوجوانان گفت: جمع‌بندی کارشناسان ما این است که برای افزایش نرخ مطالعه در بین کودکان و نوجوانان راهی نداریم جز این که ابتدا مطالعه بین والدین افزایش یابد که اگر این‌طور باشد حتما به کودک و نوجوان نیز منتقل خواهد شد و از همین رو، از ابتدای امسال بحث خانواده را نیز به شکل جدی در سبد فعالیت‎‌های فرهنگی خود قرار داده‌ایم.

وی درباره اهداف کانون صحبت کرد: تقویت حس پژوهش‌گری جزو اهداف اصلی کانون است که از بستر کتاب سرچشمه می‌گیرد و اتفاق می‌افتد. تقویت نویسندگی یکی دیگر از اهداف کانون است که مدیریت مرکز آفرینش‌های ادبی و هنری کانون این امر را برعهده گرفته است. ما در کانون، خوانش متون کهن را نیز در دستور کار قرار داده‌ایم و جالب است بدانید کودکان و نسل جدید از بحث خوانش متون کهن در کانون استقبال کرده‌اند.

فروش بیش از ۶۵ هزار جلد کتاب در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب

علامتی ادامه داد: آنچه که امروز در حال وقوع است، آغاز فرایند اهدا و ارسال سه میلیون جلد کتاب به بیش از هزار مرکز فرهنگی‌هنری کانون است. ما از سال گذشته این کار را شروع کردیم و تا امروز ۱۵۰ عنوان کتاب چاپ‌اولی داریم که متعلق به کانون هستند و امروز به مراکز کانون نیز ارسال می‌شوند. علاوه بر این، ۳۵۰ عنوان کتاب نیز تجدیدچاپ داشتیم که به فروشگاه‌های کانون ارسال می‌شوند. در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که اردیبهشت‌ماه پشت‌سر گذاشتیم شاهد بودیم که به لحاظ فروش جلدی، بیش از ۶۵ هزار جلد کتاب فروش داشتیم.

مدیرعامل کانون در ادامه عنوان کرد: در کنار حدود ۸۴۵ هزار کتاب کودک و نوجوانی که در مرحله اول این فرایند به سراسر کشور ارسال خواهند شد، اسباب‌بازی و سرگرمی نیز به مراکز کانون ارسال خواهیم کرد. همچنین ۲۰۰ هزار جلد کتاب نیز به مناطق کم‌برخوردار و سازمان‌های مردم‌نهادی که حامی کتاب هستند اهدا خواهیم کرد.

وی در پایان گفت: شعار ما «در مسیر دانایی بر بال کتاب» است و بر اساس توصیه‌ای که رئیس جمهور داشتند و وزیر نیز بر آن تأکید کردند، کانون رقیب هیچ‌کدام از دوستان حوزه نشر نیست؛ بلکه حامی تمام عزیزانی است که در این حوزه فعالیت دارند. ما در این مرحله ۲۵ ناشر غیرکانونی داریم که از آنها کتاب خریداری کرده و آثار را ارسال خواهیم کرد. پیش‌بینی ما این است که از ۹۰ ناشر آثار خوب‌شان را خریداری کرده و در سه مرحله آنها را ارسال کنیم. جمع ریالی عددی که برای خرید کتاب‌ها هزینه شده است چیزی حدود ۲۹ میلیارد ریال است و این سرمایه‌گذاری دولت سیزدهم برای حوزه کتاب و کتاب‌خوانی است.
 

ظرفیت اصلی کانون مربیان باسابقه و متخصص آن است

علی رمضانی، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران درباره ارتباط بین کتاب و کانون گفت: پیش از سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب، با اعضای کانون گفت‌وگو داشتیم. به اعضای کانون گفتیم که اگر قرار است یاد کانون برگرد به خاطره‌هایی که مردم پیش از این داشتند، باز باید از نقطه کتاب شروع کرد. اعضای کانون هم به خوبی این مطلب را دریافت کردند. ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سعی می‌کنیم در مقوله‌ آموزش به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و وزارت آموزش و پرورش کمک کنیم. همچنین باید اشاره کرد آنچه که ظرفیت اصلی کانون است، مربیان باسابقه و متخصص آن است.

رمضانی خطاب به مدیرعامل کانون پرورش فکری گفت: اتفاقی را که امروز به دست کانون رقم خورد اتفاق ساده‌ای نشمارید. بهتر است به محض رسیدن کتاب به روستاها، این فعالیت به یک آیین تبدیل شود. کتابی که بعد از مدت‌ها وارد مراکز می‌شود هدیه و تحفه‌ای ویژه برای مردم آن منطقه است‌ و می‌تواند خون تازه‌ای را به جریان بیاندازد.