تقوی در ابتدای نشست بیان کرد: بحث ما جهانی شدن و جهانی‌سازی است. وقتی صحبت از جهانی‌سازی می‌شود باید از مؤلفه‌های اساسی تحولات اجتماعی در مقایسه جهانی پرده‌برداری شود. باید تبیین کنیم که مؤلفه‌های تحولات در مقیاس جهانی چه هست. اگر فهم و درک جهانی شدن را داشته باشیم آن وقت می‌توانیم درباره نقش زن و خانواده ایرانی در مواجهه با این فرآیند صحبت کنیم.
وی ادامه داد: اول باید بدانیم با چه چیزی روبه‌رو هستیم. فرآیند دموکراتیک شدن جهان، به حرکت درآمدن جنبش‌های اجتماعی و حرکت‌هایی از این دست مؤلفه‌های تحولات اقتصادی در مقیاس جهانی است.
تقوی گفت: ما در برابر فرآیند یکسان‌سازی فرهنگی در جهان هستیم و به نوعی نیز ناگزیریم از آن. تنها راهی که وجود دارد و به نوعی راهکار اصلی این است که ما هم دچار ساخت و تولید باشیم و مقاومت کنیم. درباره مفهوم خانواده باید بگوییم که در دهه‌های اخیر ما یک جریان نوسازی فرهنگی اجتماعی سیاسی را داشتیم که همین باعث شده تغییرات اساسی در بحث خانه و خانواده رخ بدهد.
وی اضافه کرد: هر تغییری در جامعه صورت بگیرد یک سری چالش‌ها را با خودش دارد. مثلا به تازگی چالشی جدی را در حوزه زنان مشاهده می‌کنیم. چالش‌ها و تغییرات دل‌نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کنند و ما باید به دنبال این باشیم که منشاء آن را شناسایی کنیم. قطعا منشاء می‌تواند دگرگونی‌های فراوانی باشد که جهانی شدن ایجاد کرده است.
هدایتی دیگر سخنران این نشست بیان کرد: به نظرم موضوع این نشست بحث بسیار ارزشمندی است. رسانه‌ها امروزه از جذابیت بصری و حرکتی استفاده می‌کنند و بی‌شک به عنوان یک ابزار فرهنگی اثرگذار شناخته می‌شوند. این یک بحث دور و دراز و فهم بینابینی است که از جنبه‌های مختلف می‌شود به آن نگاه کرد. نمی‌شود از نقش سینما بر تحول شگرف بر خانواده چشم‌پوشی کرد.
وی ادامه داد: امروزه در بحث خانواده و خانواده‌درمانی، می‌توانیم متوجه تأثیری که رسانه‌ها و سینما بر زندگی خانوادگی داشته مطلع شویم. این تحول در ارزش‌های خانواده و حتی در نقش‌های تألیف‌شده برای خانواده کاملا قابل شناسایی است.
هدایتی به فرهنگی که سینما در میان خانواده به جا گذاشته اشاره و عنوان کرد: در نظام خانواده‌ای که در سال‌های اخیر مورد تأثیر رسانه‌های مختلف و سینما بوده ما یک تحولی از مخالفت با فرهنگ دیگرگرایی مشاهده می‌کنید. ما به جای اینکه خانواده را به سمت رابطه‌محوری ببریم به غلط از چاله‌ای به چاه عمیق‌تر به عنوان فردمحوری سوق داده‌ایم. آنچه که امروزه به عنوان آسیب مشاهده می‌شود تحت تأثیر کتاب، نمایشنامه، سینما و هر چیزی است که به فرهنگ فردمحوری اشاره دارد. انگار قرار است فردمحوری به طور کامل جایگزین دیگرمحوری شود. انگار مفهوم مستقلی به نام رابطه وجود دارد که فراتر از تک تک افراد است.
وی بیان کرد: ساختار خانواده آن طور که بسیاری از رسانه‌ها به آن می‌پردازند، پایبندی به اصل لذت‌گرایی به شکلی تمامیت‌خواه و آنی است. به نحوی که انگار ما از لحاظ روانشناسی باید مبتنی بر من کودک باشیم. این باعث شده فرهنگ لذت‌جویی آنی و تمامیت‌خواه به وجود بیاید. به نحوی که ما تمام لذت‌های جهان را خیلی سریع درخواست می‌کنیم.
هدایتی اضافه کرد: این از طریق فضای مجازی و فیلم انتقال داده می‌شود. با این حال پیش می‌آید که خانواده برای برخی لذت‌های بلندمدت لذت‌های کوتاه و دم دستی را کنار می‌گذارند. با این دیدگاه که ما یک بار به دنیا آمده‌ایم و باید مبتنی بر خواسته‌ها و لذت‌های خودمان پیش برویم. این فرهنگ فردمحور به صورت مشهود دارد به ساختار خانواده آسیب می‌زند. متاسفانه رسانه‌ها و سینما نیز در خدمت این فرهنگ درآمده‌اند.
وی با اشاره به اینکه تحقیقات گسترده‌ای روی مقوله عشق داشته است، بیان کرد: برای من این پرسش مطرح بود که رسانه‌ها تا چه اندازه به مفهوم حقیقی عشق آسیب زده‌اند. این مفهوم که آسیب‌دیده از طریق رسانه‌هاست امروزه به اشتباه به عامل اصلی شکل‌گیری و دوام خانواده تبدیل شده است. به نظر من این تعریف تحریف‌شده از عشق، شبیه به برفی است در آفتاب تموز. این عشق، بسیار شکننده است.
هدایتی گفت: تزلزل در نظام خانواده تنها به همین عشق تحریف‌شده برنمی‌گردد اما اگر نظام خانواده را بررسی کنیم باز به این مفهوم تحریف‌شده از عشق می‌رسیم. در کشور ما در 2 تا 3 دهه اخیر ازدواج‌ها الزاما مبتنی بر علاقه عمیق نبوده بلکه مبتنی بر بقای نسل و مصلحت و رابطه جنسی مشروع و صلاحدید خانواده‌ها و به صورت کلی سنت بوده است.
وی افزود: از 2 تا 3 دهه پیش خانواده به سمتی رفته که خود اعضای خانواده و فرد جوان احساس کرده است که باید کسی را به عنوان همراه و شریک انتخاب کند و احساس دوست‌داشته‌شدن داشته باشد. افراد سعی کردند کسانی را انتخاب کنند که به آن‌ها متعهد باشند. قبل از این نسل‌ها، ازدواج کور بود و باید اتفاق می‌افتاد حتی اگر افراد ناسازگار بودند و حتی اگر خوشحال نبودند. انگار یک باید‌انگاری وجود داشته باشد.
هدایتی ادامه داد: نسل بعد گفت باید با آگاهی بیشتری این کار را انجام دهد اما این روند درگیر دگردیسی خطرناکی شده که متاسفانه رسانه در این دگردیسی نقش بدی را ایفا کرده و می‌کند. رسانه عشق را از یک مفهوم عمیق، به یک مفهوم هیجانی که فقط مرحله نخست عشق را شامل می‌شود، تقلیل داده است. متأسفانه هم‌اکنون نگرش تقلیل‌گرایانه نسبت به عشق مشهود است.
وی گفت: ترس از دست دادن عشق، یکی از مؤلفه‌هایی شده که باعث می‌شود روابط افراد خراب شود و آن‌ها را نسبت به هم بی‌تفاوت کند. البته می‌توان در مقابل با بلوغ مراقبتی عاقلانه‌تر عشق را تعریف کنیم و به دست آوریم.
هدایتی بیان کرد: ما راهی نداریم به جز اینکه به جهانی شدن بپیوندیم. قرار نیست مثل جزیره‌ای تنها خود را در نظر بگیریم. گریزی نداریم و ما هم باید وارد این جریان شویم. عملا می‌توان تهاجم فرهنگی را مثل سیلی دانست که ما را به‌صورت منفعل با خود می‌برد. ما امروزه از صبح تا شب با جریانی که فرهنگی دیگر برایمان می‌سازد در حال شسته شدن هستیم. ما باید آدم‌های سازنده و اثرگذاری در فرآیند جهانی شدن باشیم. اگر جوانان را نقاد بار نیاوریم در برابر اهداف تولید محتوا در جهان با آسیب روبه‌رو می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه رسانه‌ها هر کدام چرخ تجاری خاصی را به گردش در می‌آورند بیان کرد: در چنین شرایطی من و ادراک متفاوت من می‌تواند بسیار مفید باشد. جهان رو به جلو حرکت می‌کند و نمی‌توانیم در برابرش بایستیم. ما باید با حرکت‌های جهانی همراه شویم منتها نباید بر محمل دیگری سوار شویم. ما هم باید جسارت و سهم خودمان را در مناسبات جهانی پیدا کنیم. قدرت نقد و ایده‌پردازی را بالا ببریم و حرف‌های جدید داشته باشیم.
سیاست و حکومت باید خدمتگزار خانواده باشند
محرمی دیگر سخنران این نشست عنوان کرد: من از حوزه تخصصی خودم یعنی سیاست و حکومت وارد بحث می‌شوم. من قائل به این نیستم که خانواده باید سیاسی و حکومتی باشد بلکه سیاست و حکومت هستند که باید خدمتگزار خانواده باشند.
وی ادامه داد: در فرآیند جهانی شدن که بازیگرانش دولت‌ها و ملت‌ها هستند، برای داشتن دولت و ملتی قوی باید خانواده‌ای قوی داشته باشیم. ایران با این مؤلفه‌هاست که می‌تواند جهانی باشد.
محرمی با اشاره به اینکه ما در تولید ناخالص دنیا عدد بزرگی نداریم بیان کرد: دیگرانی هستند که به عنوان ابرقدرت و قدرت پایین‌دست که در شورای امنیت جهانی مطرح هستند. ما باید اندازه خودمان را بشناسیم و به داشته‌هایمان افتخار کنیم. فرآیند جهانی شدن برای خودش مختصاتی دارد.
محرمی گفت: جهانی شدن در این سال‌ها گسترش پیدا کرده و ما عقب‌مانده‌ایم اما با جهانی‌شدن مشکلی نداریم، مشکل ما جهانی‌سازی است. جهانی‌سازی یعنی مثل ما فکر کن، مثل ما رفتار کن؛ شما باید با قواعد ما نرمالیزه شوید. جهانی شدن با توسعه و حمل و نقل و ارتباطات شروع شد. حمل و نقل انسان‌ها را به هم نزدیک کرد و ارتباطات اذهان را به هم نزدیک کرد. جهانی شدن از این نظر اتفاق بزرگی است که فاصله‌ها را از بین برده و ما را به هم نزدیک‌تر کرده است.
وی بیان کرد: سرعت تولید علم و تکنولوژی به قدری بالا رفته است که از زمان طرح شدن نظریه جهانی شدن تا حالا، چند لایه به آن اضافه شده است. به همین خاطر می‌گویم ما عقب هستیم. زمان یک مسیر یک‌طرفه است و برگشتی ندارد. ما با جهانی شدن هیچ مشکلی نداریم اما با جهانی سازی مشکل داریم.
محرمی با اشاره به اینکه جهانی شدن مزایا و معایبی دارد بیان کرد: سهولت بهره‌گیری از تجربه بشری یکی از مزایای جهانی شدن است. قبلا برای دریافت یک کتاب وقت زیادی از ما گرفته می‌شد اما الان با چند کلیک می‌توانیم به بزرگترین منابع دانشی دست پیدا کنیم. معایب جهانی‌سازی نیز سیستم‌های یکپارچه و استدلال‌های سیستمی است. به این نحو که یا شما با سیستم هستید یا بر علیه آن. آن‌ها می‌گویند هرچه ما می‌گوییم باید بکنید.
وی گفت: آنچه که در خانواده در خصوص جهانی شدن برای ما مهم است مسئله هویت است. یعنی چیستی و کیستی. باید بپرسیم که وجه تمایز خانواده ایرانی با خانواده‌های سرزمین‌های دیگر چیست؟ این هویت برای خودش ویژگی‌‌هایی هم پیدا کرده است آن هم لامکانی و لازمانی است. در عرصه جهانی شما نباید مکان و زمان داشته باشید. ما می‌گوییم شما چه هستید حتی بدون مکان و زمان.
محرمی افزود: خانواده می‌تواند هسته اولیه یک ملت قوی باشد. ملتی که دولتی قوی را به وجود می‌آورد. دولتی که می‌تواند در مناسبات جهانی شدن بازیگر خوبی باشد. نمی‌شود خانواده را نادیده بگیریم و توقع داشته باشیم دولتی قوی داشته باشیم. با دولت قوی نمی‌توان شعار داد اما با دانشمندان قوی می‌توان.
وی ادامه داد: در فرآیند جهانی شدن خودت باشی بهتر از این است که شبیه دیگری باشی. در فرآیند جهانی شدن قرار نیست من کس دیگری باشم. ما باید به عنوان یک ایرانی در پی تقویت خودمان باشیم. اگر در پی تبیین خودمان بودیم جا باز خواهیم کرد.
نظر شما