پژوهش در حوزه فرهنگ عامه مردم پردرد سر و وقت گیر است
سیروس رومی در برنامه تجلیل از تلاشهای ابوالقاسم فقیری نویسنده فرهنگ عامه مردم فارس اظهار کرد: مستندنگاری و پژوهش در حوزه فرهنگ عامه در کشورمان کم بوده و تعدادی محدود در زمینه فولکلور یا فرهنگ عامه مردم کار کردند که ابوالقاسم فقیری یکی از آنهاست که عمر و وقت خود را بر آن گذاشته است.
به گفته این مورخ روزنامهنگاری شیراز، بسیاری از آثار مکتوب و مکشوفه ما در حوزه تاریخ و فرهنگ کشورمان را در خارج از کشور میبینیم و متاسفانه ما در این زمینه یعنی در حوزه پاسداست مظاهر فرهنگ و تمدن ایران کهن، کاهلی کردیم اما در زمینه فرهنگ مردم و مردم شناسی کارهای خوبی در طی سالها و دهههای اخیر انجام شده که قابل توجه است.
رومی افزود: امروز ابوالقاسم فقیری یک برند در حوزه فرهنگ در ایران و در بین کشورهای فارسی زبان در زمینه فرهنگ عامیانه است و زن و زندگی و خانواده خود را بر کتابهای خود گذاشته نگارش کتاب دردسر دارد و پژوهش دنیایی زحمت دارد تا بتواند به منابع لازم دسترسی کامل داشته باشد.
پیشکسوت مطبوعاتی فارس بیان کرد: امروز حاصل کار ابوالقاسم فقیری را میبینیم که در اوج فولکلور فارس و ایران قرار دارد. وی با انجوی شیرازی و دیگرانی که در کار تهیه و تولید محتوای فرهنگ مردم بودند در ارتباط بود و هر کسی که بخواهد در مورد آداب و رسوم و فرهنگ عامیانه مردم شیراز کار کند نیازمند فقیری میشود.
پژوهشگر تاریخ مطبوعات شیراز و فارس خاطرنشان کرد: اطمینان داریم آینده ما بهتر از امروزمان خواهد شد و ما به فرزندانمان کتابهایی خواهیم داد که مثمرثمر باشد. یادی از صادق همایونی کنم که کار بزرگ او درباره تعزیه و نگارش ۴۰۰ ترانه محلی فارس و ترانههای محلی از فارس از جمله کارهای او بود.
این شاعر و منتقد ادبی و فرهنگی در پایان تصریح کرد: همه کسانی که در وادی ادبیات، شعر و موسیقی شیراز و آداب و رسوم، ضربالمثلها و اعتقادات مردم این شهر تلاش کردند بهویژه برادران فقیری و خصوصا ابوالقاسم فقیری کارشان قابل ستایش است.
نویسندگان معاصر فارس، بیشتر به شیراز بپردازند
کورش کمالیسروستانی مدیر دانشنامه فارس هم در این مراسم با بیان اینکه بانی مطالعات فولکلور در ایران صادق هدایت است گفت: او اولین کسی که به صورت علمی مسائل مرتبط با فرهنگ عامه را مطرح میکند و شاملو و انجوی شیرازی هم در خاطرات و نوشتههایشان به آن اشاره داشتند و صادق هدایت است که جزوهای درباره فرهنگ عامیانه مردم تهیه کرده بود و همین جزوه ملاک عمل شاملو و انجوی شیرازی و دیگران شد.
وی با اشاره به اینکه مرحوم صادق همایونی هم که فرهنگ عامیانه مردم سروستان را نگاشت، جزوه صادق هدایت را از انجوی شیرازی گرفت افزود: ابوالقاسم فقیری هم مطمانا بر اساس شیوه و روش کار هدایت مطالعات خود را در حوزه فرهنگ عامه آغاز کرده و پیش برده است.
به گفته کمالیسروستانی، در فارس نسلی از هنرمندان و نویسندگان و بزرگان وادی علم و ادب و فرهنگ در فاصله سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ متولد شده و بعدها به شهرت و کمال رسیدند. ابوالقاسم فقیری هم در همین سالها متولد شده و فعلا تنها بازمانده از نسل اول مطالعات فرهنگ عامیانه در دوره ما هستند.
وی بیان کرد: فقیری با مطالعه و تداوم پژوهشها و علاقه و عشق شخصیتی پیدا کرد که در کار رادیو و روزنامهنگاری و تحقیقات و مطالعات و نگارش حول محور فرهنگ عامه و فرهنگوری و نویسندگی به شهرت و محبوبیت رسید. امثال فقیریها تمام زندگی خود و عمر و تفریح خود را صرف نگاهداشت فرهنگ عامیانه و مطالعه حول محور شیراز و فارس گذاشتند و در این وادی هرگز به مادیات فکر نکرده و عاشقانه و خالصانه برای شیراز قلم زدند هرچند که بیتوجهی یا کم توجهی به فرهنگ از سوی مسئولان زبانزد است.
کمالی سروستانی با بیان اینکه ابوالقاسم فقیری هرگز قلم خود را با پول و مادیات معاوضه و معامله نکرد، ادامه داد: در مورد خانههای تاریخی باید گفت این خانهها جلوههای زیبایی از تاریخ و فرهنگ و هنر مردم ر ابه ما نشان میدهد و سعی همه ما هم باید بر حفظ و احیای آنها باشد. آگاتا کریستی نویسنده معروف در سفر به ایران و بازدید از شیراز در یکی از همین خانههای تاریخی اقامت و در خانه زینتالملوک جای گرفت و داستانی نوشت بنام «خانهای در شیراز» که جالب و خواندنی است. خوب است که نویسندگان معاصر ما هم به شیراز بپردازند.
کار فرهنگی و هنری کار عشق و نوعی فداکاری است
ابوالقاسم فقیری نویسنده، قصهنویس معاصر ایرانی، پژوهشگر برتر فرهنگ عامه مردم استان فارس و شیراز پژوه هم در این مراسم گفت: در گذشته چیزی بنام محبت بود و امروز کمتر است. در گذشتههای نه چندان دور اگر درکوچهای عروسی بود یا مرگی اتفاق میافتاد همه در شادی و تلخیهای هم سهیم و شریک بودند و این بیتفاوتی مردم به هم خیلی وحشتناک است.
این فرهنگینویس شیرازی افزود: از همسر و دو دخترم که به پای من تا به امروز آمدند تشکر میکنم و در این روزها که پیری رنجم میدهد کتاب خاطرات ابراهیم گلستان و آثار دیگران را که چاپ شده را برایم میخوانند. یادی کنم از برادران بهروزی در کازرون هم علینقی و هم محمد جواد بهروزی و محمد مهدی مظلومزاده و مرحومان زیانی و طارمی و ابوالقاسم انجوینژاد شیرازی، صداقت کیش و وکیلیان و صادق همایونی و حسین خدیش و دیگران که دیگر در بین ما نیستند یا از افراد پژوهشگر فرهنگ عامه از جمله در ارسنجان حبیب رحیمی و همسرش و محمدرضا آلابراهیم در استهبان یاد کنیم که برای فرهنگ عامه خیلی زحمت کشیدند. انجوی شیرازی خیلی حق به گردن ما دارد.
عشق به نگارش درباره شیراز را در دل و جانم سرشته اند
فقیری تصریح کرد: مردم اهل عاطفه و سرشت پاکند و ما باید به پرورش روح و استعداد فرهنگی مردم بپردازیم. در روزنامه خبرجنوب به پیشنهاد سیروس رومی صفحه فرهنگ ولایت را ایجاد کردیم که مورد توجه قرار گرفت و امروز اگر دو روزنامه خبرجنوب و عصرمردم و دیگر نشریات مورد توجه مردم است به خاطر ارسال مقالات مردم در زمینه فرهنگ مردم و چاپ آنها در این دو روزنامه بود.
این فعال مطبوعاتی تاکید کرد: کار فرهنگی و هنری کار عشق و نوعی فداکاری هست.عشق به نوشتن و تحقیق در دل و جان و در سر آدمهایی است که وجودشان را با قلم و کتاب سرشتند و چنین افرادی از کارشان دست بردار هم نیستند.عشق به نگارش درباره فرهنگ عامه شیراز و فارس را گویی در دل و جانم سرشته اند.
رادیو هنوز یک راز بود
محمد کشاورز، داستاننویس هم در این مراسم با قرائت بخشی از متن داستانی خود با عنوان «رادیو هنوز یک راز بود» که آماده چاپ و انتشار است، اظهار کرد: آشنایی من با ابوالقاسم فقیری در ابتدا از طریق صدا و صوت او در رادیو بود و سپس با چهرهاش آشنا شدم. برای من که روستا زاده سمت رامجرد و کامفیروز بودم رادیو یک راز بود و شنیدن صدای دلنشین مردی بنام ابوالقاسم فقیری در برنامه فرهنگ مردم برایم جالب بود و هنوز هم صدای این پیر فرهنگی یک راز است .
نویسنده مجموعه داستان کوتاه «روباه شنی»، گفت: او در صحبتهایش چیزهایی میگفت که از اطرافیان و فامیلمان و در محاورات روزمره میشنیدیم، قصهها و ترانههای محلی و واسونکها و روایتهایی از فرهنگ عامه که شنیدنش برای همه ما جالب و دلچسب بود.
به گفته کشاورز، بازیها و آداب و رسوم مردم فارس که از سال ۴۲ از رادیو پخش میشد و مردم زیادی را پای رادیو میخکوب میکرد و مشتاقان زیادی داشت از هنرها و اقدامات استاد ابوالقاسم فقیری بود. شنیدن ضربالمثلها و حکایتها و قصههایی که در کودکی از پدر و مادر و مادربزرگها و اطرافیانمان میشنیدیم با صدای دلنشین استاد ابوالقاسم فقیری تداعی کننده خاطرات خوب بود.
ابوالقاسم فقیری کار خود را از شروع پاورقی نویسی در مطبوعات آغاز کرد
بهمن پگاهراد نویسنده کودک و نوجوان نیز گفت: ابوالقاسم فقیری از نسلی است که دوران پاورقنویسی در مطبوعات رونق گرفت از همان زمانی که حسینقلی خان مستعان و محمد جواد فاضل مینوشتند. در اواخر دهه ۳۰ کتابهایش را که مینوشت به برادرش امین فقیری که ۹ سالی از ایشان کوچکتر بود میسپرد.
روزنامه نگار باسابقه فارس، گفت: بعد از انقلاب اسلامی علاقه ابوالقاسم فقیری به کار در مطبوعات بیشتر شد هرچند که تا قبل ار انقلاب هم مطالبی در جراید زمان خود چاپ میشد. از رنجی که ایشان در کار نویسندگی بردند به شهرت رسیدند و امیدواریم سالیان سال در بین ما باشند و قلمشان همچنان پربار باشد.
وی بیان داشت: درباره برادران فقیری و ارزش کار و اعتبار قلمشان مطلب بسیاراست اما باید گفت که این دو در اوج تواضع و فروتنی اند و خداوند انان را حفظ کند.
آشتی با بافت تاریخی شیراز از اهداف دورهمیهای خانه تاریخی نصیر نظام است
محمدرضا رفیعیراد فعال حوزه مرمت بافت تاریخی نیز با خیر مقدم به مدعوین و ابوالقاسم فقیری میهمان ویژه مراسم گفت: خرسندیم که هشتمین دورهمی را در خدمت امین فقیری بودیم و نهمین دورهمی فرهنگوران را در محضر اخوی بزرگترشان استاد ابوالقاسم فقیری هستیم.
وی گفت: هدف از این دورهمیها آشتی دادن نسل دیروز و امروز با بافت تاریخی و روایتگری از شیراز و بزرگان این کلانشهر زیباست و برنامه دورهمی یا شاهدان شیراز به ابتکار بنده کمترین و برنامهریزی سید محیالدین حسینی ارسنجانی و وحید پارسایی و همکاری هستی راد و ملیحه راد انجام میشود.
این فعال گردشگری شیراز افزود: درصددیم برنامههای متنوع و مختلف در حوزه فرهنگ شیراز در این مکان که خانهای میراثی است انجام دهیم و معتقدم شیراز ناگفتهها و ناشناختههای فراوانی دارد که باید بهتر و بیشتر به آن پرداخت و بهترین کار همین معرفیها و بزرگداشت مشاهیر و نامآوران معاصر است.
به گزارش ایبنا: مجموعه برنامههای فرهنگی شاهدان شیراز و دورهمیهای مشاهیر علم و فرهنگ و هنر و پیشکسوتان حوزههای مختلف از علوم و فنون گوناگون از بهار ۱۴۰۲ در خانه تاریخی و سنتی فوق در بافت تاریخی شیراز برگزار میشود.
نظر شما