یکشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۶:۲۹
برشی از فاجعه؛ بدون نتیجه‌گیری قطعی

در پژوهش‌ها، فیلم‌ها و کتاب‌ها به ابعاد گوناگون فاجعه «سینما رکس آبادان» پرداخته شده اما هیچ نتیجه قطعی در این زمینه بازگو نشده است. همه برشی از فاجعه را بیان کرده‌اند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ آتش‌سوزی سینما رکس حادثه‌ای عمدی بود که در ۲۱:۴۵ شب ۲۸ مرداد ۱۳۵۷ منجر به سوختن سینما رکس آبادان شد. این رخداد زمانی آغاز شد که چهار نفر قبل از آتش زدن، ساختمان را به سوخت هواپیما آغشته کرده بودند. دست‌داشتن حکومت پهلوی، یکی از عوامل برانگیختن انقلاب 1357 ایران بود، که منجر به سرنگونی حکومت سلطنتی ایران شد. تعداد ۶۳۰ نفر از کسانی که به دیدن آخرین سانس رفته بودند در آتش سوختند. تعداد کشتگان بعداً به بیش از ۶۷۷ نفر افزایش یافت.

به این فاجعه در چند کتاب و فیلم و مستند پرداخته شده است. 
کتاب‌ «سینما رکس» با عنوان فرعی شرح و تحلیل فاجعه سینما رکس آبادان به قلم سیدحمیدرضا رئوفی، کتاب «خروج ممنوع» با عنوان فرعی «بررسی فجایع سینما رکس آبادان و مسجد جامع کرمان»، «آتش‌سوزی سینما رکس» به قلم زهرا عزیزمحمدی، «سینما جهنم»؛ شش گزارش درباره آدم‌سوزی در سینما رکس آبادان، «تماشاگران بازی می‌کنند»، «قرار ما سینما رکس»، «فاجعه سینما رکس» از جمله کتاب‌هایی هستند که به فاجعه سینما رکس پرداخته اند.

کتاب «خروج ممنوع» بر آن است تا در قالبی شبه داستانی و شیوا، به بررسی این فجایع تاریخی برای جوانان بپردازد.
آن‌چه که از اسناد دولتی در کتاب « سینما رکس» آمده است به دادگاهی مربوط می‌شود که در شهریور ماه سال 1359 در سینما نفت آبادان برگزار شده است.
کتاب «آتش‌سوزی سینما رکس» یکی از کتاب‌هایی است که بازخواني روايت اشخاص، وقايع و اماکن ويژه و مهم مرتبط با تاريخ انقلاب اسلامي را روایت می‌کند.
 

فیلم سینمایی «جنایت بی‌دقت» روایتی است تو در تو و سیال که به واسطه خوانش مدرن از فاجعه آدم‌سوزی سینما رکس آبادان، تراژدی رئال را فراتر از زمان و جغرافیا به جهانی متکثر و نامحدود پیوند می‌دهد.

فیلمی که رویداد واقعی آتش سوزی سینما رکس آبادان در ۲۸ مرداد سال ۱۳۵۷ را محور درام چندوجهی خود قرار می‌دهد تا این بار از ورای روایت‌هایی تو در تو در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، روح جمعی یک ملت را به عنوان شاهدان خاموش این تراژدی همچون تماشاگران سوخته سینما، احضار کند. رویدادی تمثیلی از یادآوری و احیای خاطراتِ تماشاگرانی که در سالن سینمایی بدل از سینما رکس آبادان، در حال تماشای «جنایت بی‌دقت» هستند. قطعا در نگارش اتفاقات و فیلم‌نامه این فیلم از کتاب‌ها و اسناد برای ارائه تصویر واقعی از ماجرا استفاده شده است.
 

فیلم مستند «سینه‌ما رکس» ساخته میترا مهتریان و صادق دهقان و به تهیه‌کنندگی میترا مهتریان نیز روایتی تازه از فاجعه سینما رکس آبادان را بازگو می‌کند و با گردآوری برخی اسناد و مصاحبه با برخی از شاهدان عینی و مقامات مسئول آن دوران ابعاد تازه‌تری از آتش سوزی سینما رکس آبادان در مهر ماه ۱۳۵۷ را ارائه می‌دهد. این مستند به قربانیان حادثه سینمارکس آبادان می‌پردازد، به سراغ خانواده‌هایی رفته است که در این اتفاق، عزیزی را از دست داده‌ و یا به صورت غیرمستقیم متاثر شده‌ و آسیب روحی دیده‌اند.
 

 
مجموعه مستند «در برابر طوفان» روایتگر تاریخ سیاسی و اجتماعی پهلوی دوم از زمان پادشاهی محمدرضا پهلوی تا انقلاب اسلامی است. در این مجموعه صداها و تصاویر دیده نشده از تاریخ معاصر کشور نمایش داده می‌شود. مستند «در برابر طوفان 3» از تابستان 1356 آغاز شده و تا زمستان 1357 را روایت می‌کند؛ در این مجموعه اتفاقات بررسی شده که تاکنون کمتر بدان پرداخته شده است که از آن جمله می‌توان به مصادیق حمایت کشورهای خارجی از محمدرضا پهلوی و آغاز موج انقلاب در تمام استان‌های کشور اشاره کرد.

در فیلم دیوارهای یخی نیز به قصه آتش سوزی سینما رکس آبادان پرداخته شده است.

رستاخیر (سینما رکس آبادان)، فیلم کوتاهی از پیمان ماندگار با موضوع سینما رکس است.

در پژوهش‌ها، فیلم‌ها و سرانجام کتاب‌هایی به فاجعه «سینما رکس آبادان» پرداخته شد اما هیچ نتیجه قطعی در این زمینه بازگو نشده است. همه برشی از فاجعه را بیان کرده‌اند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها