به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، شهرستانی (ح ۴۶۷. ۵۴۸ ه) متکلم، مفسر و فیلسوف برجسته شیعی بود. در نظامیه نیشابور تحصیل کرد. در حدود ۲۰ سالی که در مرو اقامت داشت، دو کتاب مِلل و نِحَل در معرفی فِرق و مذاهب و کتاب نهایة الاقدام فی علم الکلام را تألیف کرد. در ملل و نحل برخی آراء حسن صباح را نقد کرد، ولی در رساله مجلس، نظرش را تغییر داد. وی تفسیر مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار را در حدود ۵۴۰ در ترمذ نوشت. سپس به موطن خود شهرستانه (حوالی خراسان فعلی) بازگشت و این رساله مجلس را نوشت.
او در رساله مجلس از اصطلاحات تضاد، ترتّب و وحدت که از تعابیر خاص اسماعیلی است، بهره جست و این موضوع گرایش او را به فرقه اسماعیلیه نزاری تأئید می‌کند. شهرستانی در رساله مجلس به تبیین مفاهیم امر یا کُنْ یا وجود، و مفهوم خَلق می‌پردازد و از این طریق نظرات مکاتب کلامی و فلسفی برخی متکمین و فلاسفه چون ابن سینا در باب خدا و صفاتش را به چالش می‌کشد. او در بند ۵۶ این رساله با نقل حدیثی از امام جعفر صادق علیه السلام بر خلاف نظر برخی متکلمین مانند معتزله، اشاعره و کرّامیان، سخن گفته و بر نظر شیعی خود تأکید می‌کند.
رساله مجلس مانند مجالس سبعه مولوی، مجلس وعظ و پند به مخاطبان بوده. شهرستانی در مجلس وعظ خود مفاهیم دوگانه امر و خلق را به تفصیل توضیح می‌دهد و نظرش را درباره چگونگی پیدایش جهان بیان می‌کند. در این نوع ادبی وعظ، شهرستانی مفاهیم جفتی مفروغ و مستأنف، شریعت و قیامت، تکلیف و تقدیر را که ویژه نزاریان است، شرح می‌دهد.
این رساله پیشتر در سال ۷۵ در پایان تفسیر مفاتیح الاسرار که مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب به کوشش محمدعلی آذرشب منتشر کرد، به عربی برگردانده شده و داریوش محمدپور این رساله را با نسخه نویافته دیگری تصحیح و با نوشتن مقدمه مبسوطی آن را برای نشر آماده کرد.مقدمۀ مفصل انگلیسی این اثر کمک خوبی برای استفاده علاقه‌مندان بیشتر است.
این اثر ۳۸۸ امین عنوان (۴۵۶ امین جلد) از منشورات مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب است که با همکاری مؤسسه مطالعات اسماعیلی در لندن منتشر می‌شود. طبعاً همکاری این مؤسسه معتبر بین‌المللی با میراث مکتوب نشانگر معتبردانستن آثار پژوهشی مؤسسه ایرانی است که در سطح جهان با مؤسسات و مراکز علمی اسلام‌شناسی همکاری دارد.
مجلس مکتوب منعقد در خوارزم در ۲۶۳ صفحه با جلد سخت به قیمت ۲۴۰ هزار تومان از سوی موسسه پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است.
نظر شما