سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، زهره کردلو: مهمترین اخبار سرویس ادبیات را در هفته اخیر مرور می‌کنیم:

زبان و فرهنگ ترکی و فارسی درهم آمیخته است

محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران به همراه سیدقاسم ناظمی، رایزن فرهنگی ایران و نماینده بنیاد سعدی در آنکارا ضمن حضور در کلاس‌های مرکز آموزش زبان فارسی ترکیه با فارسی‌آموزان این مرکز آموزشی دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران با بیان حکایاتی دلنشین از بزرگان ادب پارسی، زبان، یادگیری زبان فارسی برای ترک‌زبانان و مردم ترکیه را مانند گشودن دریچه‌ای رو به فرهنگ و تاریخ خود دانست، چراکه ریشه‌های فرهنگ ترکی با فرهنگ ایران به هم تنیده و همدیگر را غنی کرده است.

روایت زنانه، روایتی علیه استعمار و سلطه است

فاطمه دلاوری پاریزی، پژوهشگر زیبایی‌شناسی سیاسی در رویداد بانوی موثر با موضوع نسبت زن و روایت که امروز، ۱۴ اسفند در حوزه هنری برگزار شد، با بیان مقدمه‌ای از نگاه غرب به زن در قرون پیشین عنوان کرد: محوریت فلسفه غرب کلیدواژه مرد سفید طبقه متوسط است و در فلسفه سیاسی غرب زنان را منفعل می‌دانند. روایت زنانه، روایتی علیه استعمار و سلطه و روایت مردانه روایت استانداردها است. روایت‌های زنان طرح زندگی می‌کند و از چیزهایی که در روایت‌های استاندارد گفته می‌شود فاصله دارد. ابتدا زن‌ها صرفاً در فضای خانواده بروز و ظهور دشتند، کم کم حضور زنان در جامعه مرئی‌تر شد و بروز پیدا کرد. نمونه‌های اولیه حضور زنان در جامعه آسیه و حضرت مریم هستند که با طرح روایت زنانه ایفای نقش می‌کنند و سلطه و استعمار را به چالش می‌کشند. در ادبیات معاصر هم سیندخت و فرانک شاهنامه با طرح مادری، استعمار را به چالش می‌کشند. روایت زنانه، طرح زندگی و تجربه زیسته یک زن است. نوشتار زنانه تضعیف قراردادهای متافیزیکی غربی است.

نشست ادبی «فلک‌خوان» به یاد مرحوم خالف

گروه بین‌المللی هندیران، نشست ادبی «فلک‌خوان» را با هدف بزرگداشت یاد و خاطره مرحوم دولتمند خالف، خواننده شهیر تاجیکستان برگزار می‌کند. این مراسم با حضور جمعی از شاعران، اهالی قلم و موسیقی ایران، تاجیکستان و کشورهای دیگر حوزه ایران فرهنگی در پیام‌رسان اجتماعی بله برگزار می‌شود. زمان برگزاری این محفل جمعه ۱۸ اسفند ماه ۱۴۰۲ برابر با ۸ مارس ۲۰۲۴ ساعت ۲۱ به وقت تهران و ۲۳ به وقت دهلی نو خواهد بود.

اشعار نظامی پر از حکمت و معنویت است

غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مراسمی به میزبانی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، هفته گرامیداشت حکیم نظامی آغاز شد، با اشعاری از هفت پیکر سخن خود را آغاز کرد و گفت: نظامی یکی از پنج شاعر بزرگ فارسی زبان است و در میان شاعران بزرگ ما فقط چند نفر با لقب حکیم شناخته می‌شوند اول فردوسی و دیگری حکیم نظامی است. اما چرا او را حکیم معرفی کردند؟ باید دلیل این را در شخصیت و آثار نظامی جست‌وجو کنیم. از خصوصیات حکیم نظامی زبان اوست که نظامی مهر خودش را برزبان شعری‌اش حک کرده است. نظامی زبانی نرم، موسیقی دلپذیر و یک اسلوب خاصی دارد و دارای اندیشه‌ای لطیف، زبانی سهل و ممتنع است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأکید کرد: منظومه‌های عاشقانه نظامی قرن‌ها بر لب مردم بوده است. نظامی حقایق معنوی وحکمی را در لابه‌لای داستان‌های جذاب و عاشقانه به مردم معرفی می‌کرده؛ اشعار نظامی پر از حکمت است و به همین جهت هم او را حکیم نامیده‌اند. اشعار او سراسر از ایمان، درس زندگی و توحید است. اشعار او به بسیاری از زبان‌های دنیا ترجمه شده و بسیاری از ایران‌شناسان درباره نظامی سخن گفته‌اند. به طور مثال هلموت ریته درباره نظامی می‌گوید «هفت پیکر نظامی را باید بهترین و زیباترین منظومه رمانتیک شعرفارسی و یکی از ارزنده‌ترین آفرینش‌های خاور زمین دانست». ایرانی‌ها در طول تاریخ بهترین هنر نگارگری را در خمسه نظامی داشته‌اند. نظامی تاثیر ویژه‌ای بر شاعران بعد از خود هم داشته است و ۷۲ شاعر بزرگ به تقلید از نظامی منظومه‌های عاشقانه سرودند.

کنگره ملی شعر شهیدالقدس برگزار می‌شود

کنگره ملی شعر شهیدالقدس در دو بخش شعر کلاسیک و شعر نو با موضوع‌های مقاومت تاریخی مردم فلسطین، قدسِ شریف و طوفان‌الاقصی برگزار می‌شود. همچنین بخش ویژه این کنگره، نقش شهید حاج‌قاسم سلیمانی در مقاومت ملت فلسطین (شهیدالقدس) است.

آخرین مهلت ارسال آثار ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ است و شرکت‌کنندگان باید آثار خود را در فایل ورد word با قلم B.Nazanin و اندازه ۱۴ تایپ کنند و به همراه نام و نام‌خانوادگی، کد ملی، نام استان، شهر و تلفن تماس از طریق پست الکترونیکی info@soleimani.ir یا آیدی @soleimani_pub در پیام‌رسان‌های بله، ایتا، روبیکا و تلگرام به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند.

برگزاری اختتامیه جایزه فارسی‌سینما

دراین آیین از چهار فیلم برگزیده با اهدای لوح سپاس و جایزه نقدی تقدیر خواهد شد و علاوه بر دیگر برنامه‌های در نظر گرفته شده، نویسندگان چهار فیلم برگزیده با چهار تن از داروان جایزه فارسی سینما به گفت‌وگوهایی کوتاه خواهند پرداخت. هیئت داوران پنجمین جایزه «فارسی سینما؛ زبان فارسی در سینما» متشکل از آزیتا افراشی، محمود توسلیان، مجید رضابالا، احمد شاکری، مهدی صالحی، ناصر فیض، هادی مقدم‌دوست و یوسفعلی میرشکاک، پس از مشاهده و بررسی زبانی دقیق فیلم‌های چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر و همچنین برگزاری جلسات بحث و گفت‌وگو درباره نسبت زبان و سینما و معیارهای داوری زبانی فیلم‌ها، چهار فیلم که هریک از جهاتی و در زمینه‌هایی درخشش‌های زبانی خود را داشتند، درخور ستایش و تقدیر شناخته شدند که شامل «آغوش باز» به دلیل توجه و به‌کارگیری مناسب زبان در بازنمایی تحولات نسلی، «پروین» به‌سبب تلاش برای به‌کارگیری شعر و ادبیات در تصویرسازی از یک شخصیت ادبی معاصر، «پرویزخان» به‌دلیل توجه دقیق و بجا و به‌اندازه به گویش‌ها و لهجه‌ها و همچنین به‌کارگیری نشانه‌های ویژه در راستای تقویت روحیه ملی و میهنی و «صبح اعدام» به‌سبب توجه به توانش‌های زبانی در شخصیت‌پردازی متناسب با شخصیت‌های یک مقطع تاریخی در راستای پیام فیلم است.

«بابِل» تاکیدی بر پیوستگی عمیق زبان‌ها در طول تاریخ است

میثاق خلج در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره تازه‌ترین اثر ترجمه‌اش گفت: از جاذبه‌های رمان این بود که داستان به زندگی این چهار دانشجو که از فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف هستند، می‌پردازد؛ برای مثال یکی مسلمان هندی است، یکی لائیک و دو نفر دیگر مسیحی اروپایی و افریقایی هستند که به صورت میان پرده‌ای بین فصل‌ها آورده شده است و برای پذیرفتن نقش‌های آنها در داستان و توجیه اعمال و تصمیماتشان آمادگی ذهنی در خواننده ایجاد می‌کند. اینکه چهار نفر با اعتقاد و فرهنگ‌های مختلف و با وجود تضادهای فکریشان با هم کنار می‌آیند و راهی برای زیست مسالمت‌آمیز کنار هم پیدا می‌کنند، خیلی جالب است. یکی دیگر از موضوعات جالب مطرح شده در کتاب ریشه‌شناسی زبان‌ها و واژه‌هاست. اینکه نشان می‌دهد زبان‌ها چه پیوستگی عمیقی در طول تاریخ با هم داشته‌اند و نقش زبان را به عنوان اصلی‌ترین ابزار برقراری ارتباط میان آدم‌ها و حکومت‌ها نشان می‌داد؛ اینکه بدون وجود ترجمه و زبان حکومت بزرگی همچون بریتانیا که بسیار به خودش می‌بالد در عرض چند روز می‌تواند سرنگون شود.

برگزیدگان ششمین جشنواره بین‌المللی شعر اشراق معرفی شدند

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، ششمین جشنواره بین‌المللی شعر اشراق ویژه طلاب و فضلای حوزه‌های علمیه به همت معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی در مرکز همایش های غدیر قم برگزار شد.

دست‌اندرکاران سینما باید نگران انحطاط زبان فارسی باشند

یوسفعلی میرشکاک از داوران «فارسی‌سینما» با اشاره به اینکه نمی‌توان از سینماگران توقع داشت که گیشه را فدای سلامت زبان کنند عنوان کرد: چاره‌اندیشی برای زبان، وظیفه آموزش و پرورش است، اما می‌شود به زبان و تمام ساحات آن درسینما توجه کرد و دست‌اندرکاران این صناعت را برانگیخت که نگران انحطاط زبان باشند و با مبتذل شدن زبان در فیلم از در موافقت درنیایند هرچند که ابتذال زبان، مایه استقبال توده‌های علاقه‌مند به سینما باشد. یوسفعلی میرشکاک بیان کرد: سعی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در توجه به زبان فیلم‌ها و تعلق جایزه به آنها ممکن است به‌زودی ثمربخش نباشد اما درادامه اگر این جایزه تداوم پیدا کند، تاثیری عمیق بر کار فیلمنامه نویسان و کارگردانان خواهد گذاشت.